Dao duc kinh de hieu chua xac dinh
➤ Gửi thông báo lỗi ⚠️ Báo cáo tài liệu vi phạmNội dung chi tiết: Dao duc kinh de hieu chua xac dinh
Dao duc kinh de hieu chua xac dinh
ĐẠO ĐỨC KINH DÊ HIỂUPhan Ngọc dịchNhà xuất bàn Văn học, Hà Nội, 2001Đạo đức kinh cùa Lão Tử là một trong những cuốn sách vĩ đại nhắt của Trung Quốc và Dao duc kinh de hieu chua xac dinhà nhân loại, ở Việt Nam đã có nhiều bàn dịch kiệt tác này. Giáo SU' Phan Ngọc cung cấp thêm một bàn dịch mà õng gọi là Đạo đức kinh dễ hiếu với mong muốn tác phẩm kỳ lạ này dễ dàng đến với bạn đọc rộng rãi hơn.Lòi giời thiêuChupngJ. ,Chựợng_2 C.hupngJ ghupngj. g.hupng_5 g.hượng_6 g.h.ựợng_7 ghựợng_8 Dao duc kinh de hieu chua xac dinh Chựợng_9 ghựợng_1_0 Chupng_Ll ChuQ.ng_12 ghupngJ3 ghup„ngj_4 £hu„p_ng_15 £hupng_16 Chương.17 ghupng_18 Chương. 19 Chương 20 ghupng_21 ghupng^g ChươngDao duc kinh de hieu chua xac dinh
.23 Chuong_24 Chuong_25 Chu'ong_26 Chuong_27 Chu'Q-ng_28 Chuong_29 Chuong_3g Chương_3Ị Chương_3g Chương.33 Chương.34 Chương.35 Chương.36 Chương.37 ChưĐẠO ĐỨC KINH DÊ HIỂUPhan Ngọc dịchNhà xuất bàn Văn học, Hà Nội, 2001Đạo đức kinh cùa Lão Tử là một trong những cuốn sách vĩ đại nhắt của Trung Quốc và Dao duc kinh de hieu chua xac dinhơng 53 Chương 54 Chương 55 Chương 56 Chương 57 Chương 58 Chương 59 Chương 60 Chương 61 Chương 62 g.huyng_63 ghupng_64 Chựợng_g5 ghupng_g6 ghupngjZ g.huvng_68 Chupng_69 ChupngJO ghupngZl g.hupng22 ghupng23 Chypng.74 £h.up ng_75 ghupng_76 ghupng_77Chương 78 ghupng_79 ghupng^o ghu„p ng_81không khỏi chị Dao duc kinh de hieu chua xac dinhu ảnh hường của Đạo giáo, điều mà sau này thấy rất rõ khi nghiên cứu Đạo giáo Trung Hoa.Để giài quyết bán khoán, tôi đọc các bản dịch ra một số ngôn nDao duc kinh de hieu chua xac dinh
gũ' phương Tây mà tôi quen. Tôi vẫn thây mình không hài lòng. Người thì biến ông ta thành một người báo trước Thiên chúa giáo, người thì chuyền ông taĐẠO ĐỨC KINH DÊ HIỂUPhan Ngọc dịchNhà xuất bàn Văn học, Hà Nội, 2001Đạo đức kinh cùa Lão Tử là một trong những cuốn sách vĩ đại nhắt của Trung Quốc và Dao duc kinh de hieu chua xac dinhết Hùng hiệu đính, vằn mang một tên gọi tiêu biểu Lão Tử, Đạo Đức huyền bí.Vào khoảng nàm 1951, nhờ anh Trần Đức Thào, tôi học triết học cổ điển và hiện đại của Đức. Tôi bắt đầu hiểu Đạo Đức Kinh một cách khác. Nhờ có học ngôn ngữ học tôi nhận ra điều dưới đây.Sở dĩ các bàn chú thích, và các bản dịc Dao duc kinh de hieu chua xac dinhh có chỗ không làm tôi tin vì các học già có xu hướng quan niệm các khái niệm do Lão Từ đặt ra là những từ kép, có một nội dung siêu hình như: vô vi,Dao duc kinh de hieu chua xac dinh
huyền tẫn, cốc thần, huyền đức, thiên môn, thường vô, thường hữu... Đồng thời, người ta có xu hướng hiểu cách diễn đạt theo lối ần dụ, nói chuyện bóngĐẠO ĐỨC KINH DÊ HIỂUPhan Ngọc dịchNhà xuất bàn Văn học, Hà Nội, 2001Đạo đức kinh cùa Lão Tử là một trong những cuốn sách vĩ đại nhắt của Trung Quốc và Dao duc kinh de hieu chua xac dinhng Tử là người dụy tâm chủ quan. Mặt khác, tôi thây các sách triết học Tiên Tần rất ít đặt ra những từ kép có nội dung triết học, cố nhiên trừ Trang Tử. Như vậy, nếu như Đạo Đức Kinh là một tác phẩm thời Chiến Quốc và chắc chắn là trước tác phẩm của Trang Từ thì khó lòng Trang Từ hóa được tác phẩm đ Dao duc kinh de hieu chua xac dinhược.Tôi lại giải mã tác phẩm theo quan điểm tách mọi từ kép kia thành những từ đơn, rồi giái thích theo nghĩa đen, không chấp nhận nghĩa bóng. Nói kháDao duc kinh de hieu chua xac dinh
c đi, tôi đọc với đôi mắt của trẻ tho’ như tác giả yêu cầu. Cuổi cùng tôi trở về cái nguyên mộc chưa bị đẽo gọt và công bố bản Đạo Đức Kinh dễ hiểu màĐẠO ĐỨC KINH DÊ HIỂUPhan Ngọc dịchNhà xuất bàn Văn học, Hà Nội, 2001Đạo đức kinh cùa Lão Tử là một trong những cuốn sách vĩ đại nhắt của Trung Quốc và Dao duc kinh de hieu chua xac dinhông dụng, nếu đồi sẽ bị phản ứng. Còn nội dung của “Vô vi” là làm theo cái Vô. Cái Vô đây theo cách lý giài cùa tác giả đồng thời là cái đạo tự nhiên, cái đạo với chữ Đ hoa, cũng không có gì la huyền bí. Nó không có nghĩa là làm không bị ham muốn riêng lôi cuốn mà là làm theo cái tự nhiên trong trời Dao duc kinh de hieu chua xac dinh đat và trong lòng người. Chính vì làmtheo “Vô vi" mà khiến mọi người làm vì chính vì như họ yêu cầu, do đỏ mình không nhọc sức mà không có gì không lDao duc kinh de hieu chua xac dinh
àm được. Cách này không khác cách nói quen thuộc cua ta “Dễ trăm lần không dân cũng chịu; khó vạn lần dân liệu cũng xong” là bao nhiêu.Trong bản dịch ĐẠO ĐỨC KINH DÊ HIỂUPhan Ngọc dịchNhà xuất bàn Văn học, Hà Nội, 2001Đạo đức kinh cùa Lão Tử là một trong những cuốn sách vĩ đại nhắt của Trung Quốc và Dao duc kinh de hieu chua xac dinhạn đqc sẽ thấy câu nào cũng sâu sắc, cũng hay và sẽ hiểu tại sao tác phẩm nàỵ lôi cuốn người ta đến như thế. Cũng chính để chứng minh điều ấy, nên tôi cố tình không thêm chú thích nào hết. Điều chứng minh quà táo tồn tại là tôi ăn nó. Đưa thêm chú giái nào có khó gì, nhưng việc gì phải làm chuyện rắ Dao duc kinh de hieu chua xac dinhc rối? Nếu như tác giá có gan viết một tác phàm triết học bằng một ngôn ngữ mộc mạc nhất ta có thể hình dung được, vậy cớ gì tôi lại biến ông ta thànhDao duc kinh de hieu chua xac dinh
con người nói không ai hiểu, nếu không có những chú thích dài dòng? Tôi chĩ thêm ngoặc đơn là phần có trong bản dịch nhưng không có trong nguyên bản ĐẠO ĐỨC KINH DÊ HIỂUPhan Ngọc dịchNhà xuất bàn Văn học, Hà Nội, 2001Đạo đức kinh cùa Lão Tử là một trong những cuốn sách vĩ đại nhắt của Trung Quốc và Dao duc kinh de hieu chua xac dinh tôi thử dùng ngôn ngữ học chứng minh tại sao tác phầm này lại khó dịch đến thế. Nó khó dịch không phải vì tư tưởng khó hiểu mà vì tác giả là người đầu tiên ở Trung Hoa đã thực hiện một hành động cực kỳ táo bạo là tư biện triết học bằng một ngôn ngữ đơn tiết khi nó chưa tiếp thu những kinh nghiệm củ Dao duc kinh de hieu chua xac dinha các ngôn ngữ biến tố để đồi mới cách diễn đạt, kinh nghiệm mà nỏ sẽ tiếp thu từ tiếng Sanskrit để tạo nên những bàn dịch kinh Phật nồi tiếng và vănDao duc kinh de hieu chua xac dinh
phong cùa Tống Nho.Tiếng Hán ở thời tác giả cũng đại khái như tiếng Việt trước khi tiếp xúc với tiếng Pháp. Một sự kết hợp như “anh em'’ có thề có bảyĐẠO ĐỨC KINH DÊ HIỂUPhan Ngọc dịchNhà xuất bàn Văn học, Hà Nội, 2001Đạo đức kinh cùa Lão Tử là một trong những cuốn sách vĩ đại nhắt của Trung Quốc và Dao duc kinh de hieu chua xac dinh đương với “thân mật’’; nếu là động từ nó sẽ có nghĩa là “chơi bời thân thiết". Một khi nó là hai danh từ tách biệt nhau nó sẽ có nghĩa là “anh của em", “anh và em”. Còn một khi “em’ được xem như một đại từ nhân xưng thì nó lại cỏ nghĩa là “anh của tôi”, “anh của mày”. Giải thích cách nào cũng ổn. Đ Dao duc kinh de hieu chua xac dinhể tránh nhũ’ng hiểu lầm như vậy trong tiếng Việt hiện đại, chúng ta “dán nhãn” cho sự kết hợp này bằng cách thêm những yếu tố ngữ pháp để xóa bỏmọi sựDao duc kinh de hieu chua xac dinh
hiếu lầm: “các anh em, rất anh em, vẫn anh em, anh cùa em, anh và em, anh của tôi, anh của mày”. Đây là một quá trình tự phát nhưng nhìn kỹ nó cũng lĐẠO ĐỨC KINH DÊ HIỂUPhan Ngọc dịchNhà xuất bàn Văn học, Hà Nội, 2001Đạo đức kinh cùa Lão Tử là một trong những cuốn sách vĩ đại nhắt của Trung Quốc và Dao duc kinh de hieu chua xac dinhhấp nhận và thành quy tắc của tiếng Việt hiện đại, điều mà các nhà thơ trước đây không hề làm. Dĩ nhiên, tôi phải dịch không chỉ Đạo Đức Kinh mà mọi tác phẩm Hán cồ bằng một tiếng Việt có "dán nhãn” như vậy. Ngày còn trẻ, tôi có tham vọng dịch Bách gia chư từ [hành tiếng Việt hiện đại, ai cũng hiểu. Dao duc kinh de hieu chua xac dinh Nhưng cái tham vọng ấy không được thực hiện vì không có kinh phí, dù ít nhất. Tuy chủ trương dịch ra tiếng Việt hiện đại không được một số người tánDao duc kinh de hieu chua xac dinh
thành, nhưng tôi không thay đổi ý kiến vì tôi thấy các sách dịch Hán văn cùa ta không lôi cuốn được bạn đọc như le ra phải như vậy. Tuy số sách dịch kĐẠO ĐỨC KINH DÊ HIỂUPhan Ngọc dịchNhà xuất bàn Văn học, Hà Nội, 2001Đạo đức kinh cùa Lão Tử là một trong những cuốn sách vĩ đại nhắt của Trung Quốc và Dao duc kinh de hieu chua xac dinhiếng Việt cho nên ta cứ muốn diễn đạt theo lối phục chế trong khi tâm thức chúng ta đã Tây phương hóa rất nhiều và tiếng Việt đã mang một diện mạo về ngữ pháp không thể chối cãi được.Để làm cho một ngôn ngữ phi tư biện như tiếng Hán có thể diễn đạt một nội dung triết học, Lão Từ bắt buộc phải sử dụn Dao duc kinh de hieu chua xac dinhg những biện pháp dưới đây:a)Cùng một khái niệm là Đạo, được gọi bằng nhiều biểu đạt khác nhau, khi muốn nhấn mạnh một khía cạnh cá biệt. Do đó Đạo, NDao duc kinh de hieu chua xac dinh
hất, Cốc thần, Thực mẫu, Vô, Hưu... thay thế Đạo tùy theo nội dung từng câu muốn nhấn mạnh mặt nào đó của Đạo.b)Sử dụng một lối vàn xuôi mới mà ông làĐẠO ĐỨC KINH DÊ HIỂUPhan Ngọc dịchNhà xuất bàn Văn học, Hà Nội, 2001Đạo đức kinh cùa Lão Tử là một trong những cuốn sách vĩ đại nhắt của Trung Quốc và Dao duc kinh de hieu chua xac dinhhau, để mượn những chữ khác nhau này nêu bặt cái mâu thuẫn trong tồn tại là điều tác giả càm nhận cực kỳ sâu sắc. Chính cách diễn đạt này đã đã chuyền ngôn ngữ tác phẩm thành ngôn ngữ của cách ngôn, tục ngữ, điều mà ta cũng thấy trong tục ngữ Việt Nam và Hán. Nhò' hình thức đối chọi này, ý kiến trở Dao duc kinh de hieu chua xac dinhthành một chân lý muôn thuở, rất hợp với một quyển kinh.c)Rồi đế cấp cho ngôn ngữ một sắc thái cao siêu tác già biến các đoạn ngắn thành nhũ’ng đoạn cDao duc kinh de hieu chua xac dinh
ó vần. Lúc đó tự thân cách diễn đạt sẽ khoác cái vè muôn đời, ngoại thời gian, mà người đọc cám nhận rất rõ. Điều này cũng do tác giả khởi xướng.d)CâuĐẠO ĐỨC KINH DÊ HIỂUPhan Ngọc dịchNhà xuất bàn Văn học, Hà Nội, 2001Đạo đức kinh cùa Lão Tử là một trong những cuốn sách vĩ đại nhắt của Trung Quốc và Dao duc kinh de hieu chua xac dinh chấm câu chỉ sau hai chữ, thậm chí sau một chữ. Câu văn nhờ vậy cực kỳ rắn rỏi. Nhưng điềm này không phải sáng tạo của tác giả. Tà truyện đã mở đầu nhưng làm kín đáo. Còn Lão Từ làm lộ liều, gây khó chịu, làm khổ các nhà chú giải, nhưng cũng chính cái khó ấy thu hút mọi người.Kinh nghiệm giải mã tụ Dao duc kinh de hieu chua xac dinhc ngữ giúp tôi giài mã Đạo Đức Kinh. Cũng như tục ngư, từng chữ’ một trong tác phẩm không có gì khó, nhưng câu thường rất lạ. Tôi chì nêu hai trường hDao duc kinh de hieu chua xac dinh
ọp mà cách chú giải va các bản dịch đều làm tôi khó hiểu.Thứ nhắt, về cách chấm câu. Trong chương 1 có câu: “Đồng vị chi huyền” sau khi nói cái Vô vàGọi ngay
Chat zalo
Facebook