Vương quốc Phù Nam: Phần 2
➤ Gửi thông báo lỗi ⚠️ Báo cáo tài liệu vi phạmNội dung chi tiết: Vương quốc Phù Nam: Phần 2
Vương quốc Phù Nam: Phần 2
Phấn IV__________- ■_______________________VÀN HOÁ PHÙ NAMLương thư viết: "Vua nước đó (Phù Nam) khi đi lại đều cưỡi voi, các cung tần, thị nữ cùng đề Vương quốc Phù Nam: Phần 2 ều như vậy". "Khi vua ngồi ngư thì co gôi mội bên (phai), thang gối một bên (trái) xuồng đất; trước mặt vua trai vài trăng trên bày chậu vàng và tư hương." Như vậy, vương quyên cũng đã được tồ chức, có nghi thức. Nước thờ Phật, cũng thờ thiên thần, đúc tượng đồng, tạc nhiều tượng đá. còn mang sang b Vương quốc Phù Nam: Phần 2 iêu vua Trung Hoa tượng Phật bằng san hô. bàng gỗ đàn hương, cừ người thân thích là Tô Vật đi sử đến Ản Độ, lại cừ nhà sư Na Già Tiên (Nagasena?) làmVương quốc Phù Nam: Phần 2
đại diện đi sứ Trung Hoa (năm 484), cho thây trình độ văn hoá đáng kê của vương quyên và đất nước Phù Nam.Thư tịch cổ còn đề ý thấy trong nước có phổ Phấn IV__________- ■_______________________VÀN HOÁ PHÙ NAMLương thư viết: "Vua nước đó (Phù Nam) khi đi lại đều cưỡi voi, các cung tần, thị nữ cùng đề Vương quốc Phù Nam: Phần 2 c lạc (chuông lắc), con lật dật, bằng đất nung, bãng đồng... chiếm một vị trí đáng chú ý; khá nhiều mảnh, gọi là mành đáo (?), bằng đất nung, hình tròn hay vuông, dẹt. mỏng, mài nhằn, đường kính độ 2 cm, dùng để làm gì? Một trò chơi như thế nào? Tuy chưa ra nhưng gợi sự tò mò không ít của các nhà kh Vương quốc Phù Nam: Phần 2 ảo cồ. Một con khỉ ngồi, nhỏ xíu, cao độ 2 cm, phải chăng cũng là đồ chơi? Có nhiều dấu hiệu cho thấy không phải chỉ là một xà hội chân lấm tay bùn, đVương quốc Phù Nam: Phần 2
ằu tắt mặt tối, mà là một xã hội có đời sống tinh thần được quan tâm.113Một điều lý thú là sách Tam Quổc Chí, 47, TVgạ Thư 2 (4665) (553) có viết “TháPhấn IV__________- ■_______________________VÀN HOÁ PHÙ NAMLương thư viết: "Vua nước đó (Phù Nam) khi đi lại đều cưỡi voi, các cung tần, thị nữ cùng đề Vương quốc Phù Nam: Phần 2 dàn nhạc, hát và có thế ca múa nữa, hấp dần và lý thú hon cà cái mà người Hoa thời nhà Ngô dã biêt. Rất nhiêu tác già đã nói tới diêu này như một trình dộ văn hóa cao (Wang Gung Wu, 1958), nhưng thật tiếc là hiện nay chúng ta không dược biết gì nhiều về điêu này.Thư tịch cô cũng kề “Trong nước xây Vương quốc Phù Nam: Phần 2 dựng dinh thự, lâu dài, một triều đình ăn chơi, sáng trưa, chiều, ba bốn lần tiếp khách” {Lương thư, 54 (50-58). Thật là một trinh độ vãn hóa rất cao.Vương quốc Phù Nam: Phần 2
Tân thư nói: "Người Phù Nam có sách vở, nhà lưu giữ sách vờ, tài liệu (thư viện)"', Lương thư nói thêm: "Vua (nước ây) có khà năng viết sách nước ThiêPhấn IV__________- ■_______________________VÀN HOÁ PHÙ NAMLương thư viết: "Vua nước đó (Phù Nam) khi đi lại đều cưỡi voi, các cung tần, thị nữ cùng đề Vương quốc Phù Nam: Phần 2 được, nhưng các nhà khao cô học đã phát hiện dược 4 tấm bia đá. được gọi là sưu tặp "bia Phù Nam" có ý nghĩa rộng lớn về nhiều mặt cua trinh độ văn hoá Phù Nam.114Chuông 9VÀN BIA PHU NAMNăm 1931. G.Coedes công bố 2 văn khắc chừ Phạn cùa Phù Nam (BEFEO XXXI):"Bia Phù Nam l - phát hiện ờ Gò Tháp, Đồng Vương quốc Phù Nam: Phần 2 Tháp Mười, trong một phế tích gọi là Tháp 5 ngọn (Prasat Pram Lovêri). chính quyền Pháp chuyển về Sa Đéc, rồi chuyền về Sài Gòn, ghi số thứ tụ K.5, nVương quốc Phù Nam: Phần 2
ay trưng bày trong Bào tàng Lịch sử Tp.HỒ Chí Minh. Bia còn được gọi tất là bia Gunavarman, được thấy tự dạng cồ giống bia Mulavarman ở Kutei (Borneo)Phấn IV__________- ■_______________________VÀN HOÁ PHÙ NAMLương thư viết: "Vua nước đó (Phù Nam) khi đi lại đều cưỡi voi, các cung tần, thị nữ cùng đề Vương quốc Phù Nam: Phần 2 đọc thấy nét chữ sắc cạnh, tinh tê, văn khá nhuần nhuyễn, các điên tích (kavya) Phạn được sừ dụng chính xác, sinh động, văn chương hình ành, lý thú:"An sung cùa Người mà... Đức vua... Bàn tay Người khơi cạn nước... biến Biên Sữa thành một đầm hồ hương thào... cây xanh là bàn chân của Bhavat đã được Vương quốc Phù Nam: Phần 2 dặt trên thè gian. Hình tượng (thờ) mà sự thê hiện trong ánh hào quang, không gì so sánh được... không cần phải có hình tượng nào khác trên thế gian..Vương quốc Phù Nam: Phần 2
.".Bia thấm đượm tinh thần Hindu giáo, chi phái Visnu là tòn giáo phổ biến (song hành cùng Phật giáo) ơ Phù Nam: "5 tội trọng theo Hindu giáo, quấy BiPhấn IV__________- ■_______________________VÀN HOÁ PHÙ NAMLương thư viết: "Vua nước đó (Phù Nam) khi đi lại đều cưỡi voi, các cung tần, thị nữ cùng đề Vương quốc Phù Nam: Phần 2 hung điều quan trọng là nội dung văn khắc. Qua đây, có thê doán: hoàng từ Gunavarman, con trai của Đức vua Ja... cỏ, thê chính là Jayavarman, cùng là Vikramin (hiệu của Visnu), mẹ là hoàng hậu - một người phụ nữ rạng rỡ với phong thái, lại là Mặt Trâng (Soma) của dòng Kaundinya. ơ dày, dòng dai Phù Vương quốc Phù Nam: Phần 2 Nam, từ Hồn Điền - Liều Diệp và Soma - Kaun dinya được chính thức nói tới, và một lần nừa. ta thấy cách gọi (hoàng hậu) là Mật Tràng (bơi Soma và ChanVương quốc Phù Nam: Phần 2
dra đều là giống đực), mà nói Mặt Trăng cũa dòng dõi Kaundinya; chính Kaundinya mới là người lập ra dòng tộc mới ở noi đất mới - Phù Nam.Hoàng tư này Phấn IV__________- ■_______________________VÀN HOÁ PHÙ NAMLương thư viết: "Vua nước đó (Phù Nam) khi đi lại đều cưỡi voi, các cung tần, thị nữ cùng đề Vương quốc Phù Nam: Phần 2 ền cai quàn nơi này gôm những người sống bằng lộc thánh (trên đắt khai khấn từ bùn lây). Đương nhiên, ờ đây có vấn đề: vì sao một vị hoàng tử cao quý lại không an nhàn ở kinh thành, mà mẹ lại xui đến đây tát đầm, vượt dất, lập đền. dề ờ lại, cai quàn và sống "tư lực" bằng lộc thánh? Tuy thế cũng "đư Vương quốc Phù Nam: Phần 2 ợc có danh thơm và vui hường hạnh phúc". Van đề sẽ trở lại dưới đây.*fíỉa Phù Nam 2 - còn gọi là Neak Ta Dambang Dek, là ten đất (Óng thần Rắn - NeakVương quốc Phù Nam: Phần 2
Ta) Dambang Dek cạnh làng Khvao, huyện Prey Sandek (Rừng...) nay là tinh Takeo, "ngoại thành Angkor Borei", cao gần bằng bia 1, khắc 18 dòng, gồm 5 khPhấn IV__________- ■_______________________VÀN HOÁ PHÙ NAMLương thư viết: "Vua nước đó (Phù Nam) khi đi lại đều cưỡi voi, các cung tần, thị nữ cùng đề Vương quốc Phù Nam: Phần 2 nói rồ; hoàng hậu tự xưng danh là Kulaprabhavati và cũng nói rõ là116chính cung cùa vua Sri Jayavarman, rất được sùng ái, "dược coi như tin diêu duy nhứt"' nhu Rudrani cua Hara (vợ chông thân thánh), khao khát nông nàn dược hoà nhập vời vua Sri Jayavarman.Tuy nhiên, bà lại có tâm tư uần khúc gi, nê Vương quốc Phù Nam: Phần 2 n ca "khi vui cũng không thủy hạnh phúc", "coỉ như sự phù du. niềm VUI giong như cái hông thoang qua...". Đen nồi một VỊ thượng tăng Bà La Môn ờ nướcVương quốc Phù Nam: Phần 2
Kurumba (Kurumbanagara), đoán là vùng này Prey Sandek, gần Phnom Da, không xa kinh dò, "đà làm một hình tượng dát vàng (hình tượng ai? đế làm gì?) làmPhấn IV__________- ■_______________________VÀN HOÁ PHÙ NAMLương thư viết: "Vua nước đó (Phù Nam) khi đi lại đều cưỡi voi, các cung tần, thị nữ cùng đề Vương quốc Phù Nam: Phần 2 ét?) "coi như người bạn cùa bà "(ai con ai?), có vè như vua đà nhạt, đà không còn sùng ái?, nên sau khi khuyên con trai (hoàng từ Gunavarman) rời xa kinh dô đến sống, lặp nghiệp ơ nơi khác (ờ Dồng Tháp Mười) (bia Phù Nam 1) thì bà rút về sống ờ một nơi tu ân (arama), có hồ nước (tataka), am mây (ala Vương quốc Phù Nam: Phần 2 ya)' có lẽ ờ trong nước Kurumba, đoán là ờ chân núi Phnom Da, có đù những điêu kiện này, tuy không xa kinh thành Angkor Borei lắm. Bia này do Công sứVương quốc Phù Nam: Phần 2
Pháp ở tinh Treang phát hiện cùng thời, học già Ân Độ U.N.Goshal đã phiên âm và dịch ra tiếng Anh dăng trên IG1S, 1937. G.Coedes giới thiệu và bình luPhấn IV__________- ■_______________________VÀN HOÁ PHÙ NAMLương thư viết: "Vua nước đó (Phù Nam) khi đi lại đều cưỡi voi, các cung tần, thị nữ cùng đề Vương quốc Phù Nam: Phần 2 tường bên trong cùa đền Ta Prohm ở Takeo, tức cũng ờ trong khu vực kinh đô như hai bia trên. Cà hai bia 2 và 3, chính quyền Pháp đã chuyên không đúng về Bào tàng A.Sarraut, tức Bão tàng Phnôm Pênh, được G.Coedes giới thiệu cùng với bia 1 (năm 1931) như đà117nói trên, tức là sớm hơn bia 2 mấy năm, tu Vương quốc Phù Nam: Phần 2 y bia có niên đại muộn hơn mây chục năm.Bia này được đoán định niên đại muộn hơn một chút, khoáng đàu thê ky VI và dường như muốn chơ thay có một sự tVương quốc Phù Nam: Phần 2
hay đổi nàơ đó trong dời sông cua vương quốc. Néu như bia 1 và 2 thẩm đượm tinh thằn Visnu giáo thì bia 3 lại thề hiện ra tinh thằn Phật giáo: đoạn IIPhấn IV__________- ■_______________________VÀN HOÁ PHÙ NAMLương thư viết: "Vua nước đó (Phù Nam) khi đi lại đều cưỡi voi, các cung tần, thị nữ cùng đề Vương quốc Phù Nam: Phần 2 Dangha), và nghĩa vụ hoàn thành mọi hành động cùa một upasaka (thiện nam).Vè mặt nội dung, bia cung cho biết một sự kiện mới: Mờ đảu bia (đoạn 1) đâ ca ngợi "Vinh quang thuộc về Người đã chiến thắng kẻ thù...” khiên ta hiểu, như quy tăc thông thường cua các vàn bia, là bia cùa vua, dành cho vua, nói Vương quốc Phù Nam: Phần 2 về vua, nhằm ca tụng, khàng dinh uy tín, địa vị của vua mới. Vua ở đây được ke tên là Sri Rudravarman, lại là người duy nhất dược Đấng sáng tạo ra trVương quốc Phù Nam: Phần 2
ên thế gian này. hiểu là chỉ có một mình, không có ai khác, không có anh cm, lại là con vua Jayavarman (thân phụ của Người).Ngày càng thây rõ, tôn giáPhấn IV__________- ■_______________________VÀN HOÁ PHÙ NAMLương thư viết: "Vua nước đó (Phù Nam) khi đi lại đều cưỡi voi, các cung tần, thị nữ cùng đề Vương quốc Phù Nam: Phần 2 ợc bao tồn song song qua hàng thê kỳ và vẫn còn duy trì hàng thế kỳ nừa. Nhưng triều chính thì chăc có van de. Jayavarman đà có con là Gunavarman, nhưng nay, Rudravarman lại là người chiến thắng vinh quang, người duy nhất, vấn đê triều chính còn phai trơ lại dưới đây. (Xin xem Phụ lục minh vàn, cuối Vương quốc Phù Nam: Phần 2 sách).*fíia Phù Nam 4 gọi là Tráp Dá hay Dá Nôi. phát hiện ngầu nhiên khi cày ruộng trên đàt nhà ông Đặng Vãn Dãn. cách Ba ThèGọi ngay
Chat zalo
Facebook