ASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1
➤ Gửi thông báo lỗi ⚠️ Báo cáo tài liệu vi phạmNội dung chi tiết: ASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1
ASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1
Chương 1KHÁI LUẬN VỀ CHỦ NGHĨA KHU vựcI.KHÁI NIỆM KHU VựcTheo từ điển Bách khoa toàn thư của Liên Xô (xuất bản năm 1987), “khu vực” là một từ gốc La t ASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1 tinh (regiớ, phái sinh-regionis) để chí một vùng đất có đặc trưng xác định hoặc một khu mặt nước rộng lớn. nhưng không nhất thiết trở thành một dơn vị phân loại trong hệ thống phân loại lãnh thổ nào đó. Trong tiếng Trung Quốc, chữ khi dịch sang tiếng Anh tương đương với các từ region, area, district ASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1 - chỉ một vùng đất, địa khu (khu tự trị) vạch giới ruộng đ<ất hoặc có những nghĩa khấc như limit, scope, range - chỉ giới hạn, phạm vi của một vùng lASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1
ành thổ. Trên thực tế, việc sử dụng khái niệm “khu vực” hoàn toàn có tính ước lệ khi người ta nói “khu vực Hà Nội”, “khu vực ven biển miền Trung”, “khChương 1KHÁI LUẬN VỀ CHỦ NGHĨA KHU vựcI.KHÁI NIỆM KHU VựcTheo từ điển Bách khoa toàn thư của Liên Xô (xuất bản năm 1987), “khu vực” là một từ gốc La t ASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1 khác.Là một thuật ngữ của ngành địa lý học, khái niệm “khu vực” phản ánh nhận thức của con người đối với môi trường địa lý tự nhiên và địa lý nhân văn. Tuy vậy, buổi đầu, cấc nhà địa lý học cổ điển chí dừng lại ở việc nghiên cứu khu vực dịa lý dưới góc độ tự nhiên chứ chưa tiến đến việc nghiên cứu ASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1 khu vực dịa lý dưới góc độ xã hội - nhân văn. Theo quan điểm truyền thông thì “Ả7/z/ vực dịa /v như thể một lãnh thố với belt kỳ kích thước nào mà trêASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1
n diện tích ấy tổn tại những liên kết7không gian tương tác; hơn nữa, ì (ình ĩ hổ cần phíìi thuần nhất trong quan hệ với các yếu tô' tạo nền tàng, từ đChương 1KHÁI LUẬN VỀ CHỦ NGHĨA KHU vựcI.KHÁI NIỆM KHU VựcTheo từ điển Bách khoa toàn thư của Liên Xô (xuất bản năm 1987), “khu vực” là một từ gốc La t ASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1 nh, khí hậu. thủy vãn... mà chỉ khu vực cấy có. Quan điểm này đã được R. Hartshorne khái quát trong một mệnh đề nổi tiếng ''không có tính tất yếu trong bat kỳ dịnh dề tổng quát nào khác ngoài quy luật chung của địa lý học rằng, mọi khu vực (lều mang tính dơn dộc duy nhất"2. Việc chỉ đề cập đến các y ASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1 ếu tố tự nhiên trong nghiên cứu khu vực địa lý đã (lần tới sự hình thành trong địa lý học trường phái “tính độc nhất” của khu vực. Nhưng sau này, cácASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1
nhà bác học đã vượt qua quan niệm đó. Một loạt các công trình của A. Liesha, F. Shefer, V. Bunge, R. Chorlu, p. Haggta... đà mở ra những hướng nghiên Chương 1KHÁI LUẬN VỀ CHỦ NGHĨA KHU vựcI.KHÁI NIỆM KHU VựcTheo từ điển Bách khoa toàn thư của Liên Xô (xuất bản năm 1987), “khu vực” là một từ gốc La t ASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1 rong nhận thức của con người về khái niệm khu vực. Từ đây xuất hiện những quan niệm mới về “tính đơn giản có tổ chức”, “tính phức tạp vô trật tự”, “tính phức tạp có tổ chức”, của khu vực (lịa lý. Phương pháp tiếp cận hệ thống trong nghiên cứu khu vực vốn được áp (lụng lừ nửa sau thế kỷ XVIII, đến nh ASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1 ững nã 111 40 của thế kỷ XX đã thực sự trở thành khoa học. Khái niệm “địa hệ” (geosysĩem)D. Uittlsi: Khuynh hướng khu vực hóa và phương pháp khu vực -ASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1
dịa lý học châu Mỹ, Nxb. Khoa học Mátxcơva 1971. tr.39 (tiếng Nga).: Hart Shorne.R: The Nature of Geography. Lancaster. 1939' Đông Nam Á, vổh dề cộngChương 1KHÁI LUẬN VỀ CHỦ NGHĨA KHU vựcI.KHÁI NIỆM KHU VựcTheo từ điển Bách khoa toàn thư của Liên Xô (xuất bản năm 1987), “khu vực” là một từ gốc La t ASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1 ý1. Theo đó, thế giới vật chất bao gồm ba kiểu hệ thống cơ bản: 1/ Hệ thống tự nhiên vô cơ (địa quyển - hiểu theo nghĩa hẹp); 2/ Hệ thống tự nhiên hữu cơ (sinh quyển); 3/ Hệ thống xà hội (nhân quyển)2.Trong mỗi địa hệ đều có các hệ thống như vậy. Chúng tác động qua Lại Lần nhau. Đến lượt mình, các h ASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1 ệ thống trên có thể phân chia thành các phân hệ. Mỗi phân hệ Lại có thể chia thành các phần tử. Phần tử là thành phần không thể chia nhỏ ra được trongASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1
phạm vi hệ thống nào đó. Cho nên có thể coi địa hệ là tập hợp xác định của các phân hệ và phần tử. Mặc dù có nhiều biểu hiện phức tạp, nhưng đặc trưnChương 1KHÁI LUẬN VỀ CHỦ NGHĨA KHU vựcI.KHÁI NIỆM KHU VựcTheo từ điển Bách khoa toàn thư của Liên Xô (xuất bản năm 1987), “khu vực” là một từ gốc La t ASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1 hĩa khu vực. Giống như địa hệ, khu vực là nơi thể hiện trình độ và đặc trưng liên kết của các hệ thống địa quyển, nhân quyển và sinh quyển. Khoa học địa lý đà đi từ việc nghiên cứu cảnh quan tự nhiên đến nghiên cứu canh quan kinh tế, văn hóa, xã hội trên các khu vực cụ thể.Trong giới học giả Xô viết ASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1 , từ những năm 70, đối tượng, nhiệm vụ của ngành khu vực học (area studies) đà trở thành những đề tài của nghiên cứu xã hội nói chung. Có nhiều cáchNgASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1
uyền Hữu Cát: Cơ hội vờ những vâh đề dặt ra khi mở rộng ASEAN ra ĩ oàn khu vực Đông Nam Á. Kỷ yếu Hội thảo quốc tế “ASEAN hôm nay và ngày mai”. Trung Chương 1KHÁI LUẬN VỀ CHỦ NGHĨA KHU vựcI.KHÁI NIỆM KHU VựcTheo từ điển Bách khoa toàn thư của Liên Xô (xuất bản năm 1987), “khu vực” là một từ gốc La t ASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1 dục, H. 1984, tr.12.' Nguyền Hữu Cát, sđd, tr. 37, 38.9hiểu về khu vực, nhưng phần lớn họ đều coi khu vực là tổng thể của các tổ chức mang tính xã hội, được phân biệt bởi sự tương đồng mang tính giai đoạn - hình thái1. Trên cơ sở tư liệu về dân tộc học, nhà dân tộc học Xô viết N.N Treboksarov đã coi ASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1 ĐNÁ là một khu vực địa lý - lịch sử - lộc người. Quan điểm này sau đó đã được la. V.Chesnov kế thừa2.Đặc biệt, khái niệm ‘’khu vực lịch sử” của v.v.ASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1
Boisov được nhiều học giả Xô viết chú ý và tán đồng. Theo v.v. Boisov, “khu vực lịch sử” được hiểu như Là “niộĩ cộng hợp có ĩíìih không gian - xd hội,Chương 1KHÁI LUẬN VỀ CHỦ NGHĨA KHU vựcI.KHÁI NIỆM KHU VựcTheo từ điển Bách khoa toàn thư của Liên Xô (xuất bản năm 1987), “khu vực” là một từ gốc La t ASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1 ác yếu tố khu vực được hình thành. Tính thống nhát của quá trình lịch sử thể hiện qua những lát cắt hiện dại. Vì thế, phương thức hình thành khu vực thể hiện ở việc khu vực hình thành trong những hoàn cảnh xác dinh và sự liêu vong của nó cùng có thể xây ra trên một giai đoạn nào dó của quá trình lịc ASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1 h sử. Mồi giai đoạn, khu vực có một hình thức tồn tại với các dâu hiệu hoặc đặc trưng tất yếu. Nhưng trong quá trình lịch sử. các dâu hiệu hoặc đặc tiASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1
ling này bị thay đổi theo từng thời kỳ mặc dù khu vực - nhìn chung là một thực thể bền vững. Như vậy, khái niệm “khu vực lịch sử” không bát buộc phải Chương 1KHÁI LUẬN VỀ CHỦ NGHĨA KHU vựcI.KHÁI NIỆM KHU VựcTheo từ điển Bách khoa toàn thư của Liên Xô (xuất bản năm 1987), “khu vực” là một từ gốc La t ASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1 lớn khấc thì vần giữ được tính ổn định, mặc dù có sự thay đổi về hình thái.■ Đông Nơm Á. vấn đề cộng (tồng khu vực, sđd, tr.10.: la.v. Tresnov: Dân rộc học lịch sử chơ chc nước Dông Dương. Nxb. Khoa học Mátxcơva 1976, tr.5 (tiếng Nga).10Để xác định một “khu vực lịch sử”, v.v. Boisov đã căn cứ vào ha ASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1 i lieu chí: 1/ Sự tương dồng khu vực; 2/ Các mối quan hộ cùa khu vực. Hai yếu lố này hiện diện trong suối các giai đoạn khu vực hình thành và phái triASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1
ển. Sự lương dồng là kết quả phát triển của các yếu tố tiên khỏi trong quan hệ văn hóa - tộc người của các dân tộc (tộc người) trên một lãnh thổ xác đChương 1KHÁI LUẬN VỀ CHỦ NGHĨA KHU vựcI.KHÁI NIỆM KHU VựcTheo từ điển Bách khoa toàn thư của Liên Xô (xuất bản năm 1987), “khu vực” là một từ gốc La t ASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1 lố cấu thành khu vực. trong dó có dường biên phân ranh giới. Mặc dù xảy ra những thay dổi VC lịch sử. nhưng dường bicn là một yếu lố quan trọng để xác định khu vực. Đường biên làm nổi bặt lên các mối quan hệ kinh tế, chính trị, văn hóa bên trong và bên ngoài khu vực. Giai đoạn thứ ba hình thành khu ASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1 vực lịch sử, gắn liền với việc xuãt hiện các tiểu khu vực. Mồi tiểu khu vực đều có một trung tâm mà trong quá trình vận động lịch sử. trung tâm ây trASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1
ở thành quốc gia. Khi các quốc gia trong khu vực đà được thiết lập thì bang giao giừa chúng là điều không tránh khỏi irong lịch sứ. Den dây, lổ chức kChương 1KHÁI LUẬN VỀ CHỦ NGHĨA KHU vựcI.KHÁI NIỆM KHU VựcTheo từ điển Bách khoa toàn thư của Liên Xô (xuất bản năm 1987), “khu vực” là một từ gốc La t ASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1 v da chứa ca hộ thông lự nhiên lần hộ thống xã hội. Trong lính lịch sứ cụ 111C. các hộ thống này biểu hiện thành mội cộng dồng kinh lố, chính trị, văn hóa, lịch sử của các quốc gia, dân tộc trên một lãnh thổ xác định.Ngoài quan niệm “khu vực lịch sử” như đã trình bày ổ trên, đến đầu thập niên 90 xuấ ASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1 t hiện một sô' quan niệm khác nữa về khu vực. Chẳng hạn, ý kiến của G. Kadumov cho11rằng, khu vực là hình thức phổ biến của sự liên kết các quốc gia vASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1
à dân tộc. ông nêu ra năm tiêu chí xác định khu vực:1Có ranh giới địa lý rõ ràng. Chỉ số địa - chính trị xác định vị trí của nó trong hệ thống quan hệChương 1KHÁI LUẬN VỀ CHỦ NGHĨA KHU vựcI.KHÁI NIỆM KHU VựcTheo từ điển Bách khoa toàn thư của Liên Xô (xuất bản năm 1987), “khu vực” là một từ gốc La t ASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1 ư người Árập chảng hạn)... những thứ phân biệt họ với môi trường văn hóa khác.3Có đặc trưng bởi sự hiện diện của các liên kết kinh tế - xã hội chặt chẽ và bởi những đặc điểm tương tự về kinh tế và sản xuâì.4Các dân tộc ở khu vực có chung một số phạn lịch sử giống nhau, bị lệ thuộc vào đế quốc, bị th ASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1 ực dân thống trị và cùng đâìi tranh chống kẻ thù chung ...5Có một hình thức tổ chức nào đó (không phụ thuộc vào tính chất của tổ chức), thí dụ tính khASEAN - Sự hình thành chủ nghĩa khu vực: Phần 1
u vực: Tổ chức diễn dàn Islam (OIC); tính kinh tế: cộng đồng châu Âu (EC) hoặc thuần túy tính dịa lý: Hiệp ước Andes1. Theo báo Sài Gòn Giâi phóng ngàGọi ngay
Chat zalo
Facebook