Lịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX
➤ Gửi thông báo lỗi ⚠️ Báo cáo tài liệu vi phạmNội dung chi tiết: Lịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX
Lịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX
TRƯỜNG ĐẠI HỌC sư PHẠM TP. HỎ CHÍ MINHPhạm Đức Hân lìLỊCHSỬKÍNHĐẤONAMBỘTHỜINHÀNGIYÉNIỪTỂKỶMĐÉNGIỮATHÉKỶXIXChuyên ngành : Lịch sữ Việt NamMà số: 60 22 Lịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX 54LUẬN VĂN THẠC sĩ LỊCH sứNGƯỜI HƯỚNG DẦN KHOA HỌC:TS. LÊ Hl ỲNH HOAThành phó Hồ Chí Minh - 2009MỞ ĐÁU1Lý do chọn đề tàiNam Bộ. vùng lành thô trê nhát cùa lịch sử nước ta. Từ cuối the kỹ XVII xiìng đất này chinh thức được xác lập chu quyền ơ khu vực Đong Nai - Gia Định. Sang the ký XVIII ,các the h Lịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX ệ người Việt nổi tiếp nhau khai phá mờ rộng lành thô dưới vai trò tô chức bão hộ của chúa Nguyễn ở Đàng Trong. Vùng đất châu thò trong buôi binh minhLịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX
cua công cuộc khai phá của người Việt hau như vô chữ. Người Khơme đà có mặt ở đây từ trước khi người Việt đến nhưng họ song rãi rác và ít oi ờ khu xựcTRƯỜNG ĐẠI HỌC sư PHẠM TP. HỎ CHÍ MINHPhạm Đức Hân lìLỊCHSỬKÍNHĐẤONAMBỘTHỜINHÀNGIYÉNIỪTỂKỶMĐÉNGIỮATHÉKỶXIXChuyên ngành : Lịch sữ Việt NamMà số: 60 22 Lịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX oa đến khai phá ờ Cù Lao Phố (Đồng Nai), Mỳ Tho và ở Châu Đốc do Mạc Cửu dửng đau. Như vậy, di dân người Việt từ x úng Ngũ Quang x ào đày là lực lượng đông đão nhất đà cùng xới các dân tộc khác như Hoa, Khơme, ... cùng nhau khai phá xủng đất Nam Bộ . Trong suốt quá trình đó các dân tộc hau như không Lịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX có xung đột chi có họp tác dê chinh phục XTÌng đất hoang nhàn này. Đen giừa thê kỷ XVIII. chính thức là năm 1757 toàn bộ xủng đắt Nam Bộ đà trờ thànhLịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX
lành thò Việt nam được chính quyền chúa Nguyền (Nguyền Phúc Chu) sáp đặt thành các đơn vị hành chính cụ thê.về đặc diêm địa lý, Nam Bộ là khu x ực cóTRƯỜNG ĐẠI HỌC sư PHẠM TP. HỎ CHÍ MINHPhạm Đức Hân lìLỊCHSỬKÍNHĐẤONAMBỘTHỜINHÀNGIYÉNIỪTỂKỶMĐÉNGIỮATHÉKỶXIXChuyên ngành : Lịch sữ Việt NamMà số: 60 22 Lịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX ệt Nam theo hai nhánh lớn lã sông Tiền, sòng Hậu đã tạo ra hệ thống phụ lưu gồm chín cửa lớn đô ra biên. Hau het các sông ngòi tự nhiên ờ Nam Bộ đều chây theo hướng Đông - Tây. Chinh những dặc diêm cơ bàn về tự nhiên này đà chi phoi ít nhiều đen phương thức khai phá cùa người Việt ờ đày. Đó là khai Lịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX hoang mở đất đê sân xuất nòng nghiệp và khai thác nguồn lợi thuỷ sân. Nhùng địa diêm đặt chân khai phá đau tiên là dọc theo các dòng sông đê từ đó hìnLịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX
h thành các trung tàm kinh te như Cù Lao Pho, Ben Nghé - Sài Gòn ờ mien Đông. Mỳ Tho, Sa Đéc hoặc xa hơn nữa là Mang Kham (Hà Tiên) thuộc Miền Tây NamTRƯỜNG ĐẠI HỌC sư PHẠM TP. HỎ CHÍ MINHPhạm Đức Hân lìLỊCHSỬKÍNHĐẤONAMBỘTHỜINHÀNGIYÉNIỪTỂKỶMĐÉNGIỮATHÉKỶXIXChuyên ngành : Lịch sữ Việt NamMà số: 60 22 Lịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX ười ta đà thực hiện công việc đào kênh. Vi chi có thê mơ rộng khai khẩn dất hoang ờ địa bân sông nước sinh lay bảng việc đào kênh nham dẫn thuý nhập điền, thaó chua lira mặn và tạo ra dòng thuỷ đạo phục vụ nhu cầu đi lại. giao thương. Mặt khác, lịch sử dà ghi nhận trong quá trình khai phá, phát triể Lịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX n xìing dất nãy dà xây ra nhiều xung đột, tranh chap giừa Việt Nam xới Chân Lạp hoặc giừa Việt Nam xới XiêmLa. Với mục đích bão vệ người dân khai phá,Lịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX
bão vệ an ninh lãnh tho. 11114 iNguvcn uu 1U1ICU IU11 phái động binh. Trong nhừng lan xung đột ay, thuỷ quân đóng vai trò quan trọng nhất. . Đê tiếp TRƯỜNG ĐẠI HỌC sư PHẠM TP. HỎ CHÍ MINHPhạm Đức Hân lìLỊCHSỬKÍNHĐẤONAMBỘTHỜINHÀNGIYÉNIỪTỂKỶMĐÉNGIỮATHÉKỶXIXChuyên ngành : Lịch sữ Việt NamMà số: 60 22 Lịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX o Định.kênh Thọai Hà. kênh Vĩnh Te ... Như vậy, lịch sứ khai phá và phát triển vùng đất Nam Bộ không những gắn lien với quá trinh di dân lập ấp, phát triển kinh te, xây dựng bộ máy cai quan... mà quá trinh này còn gản lien với việc dào kênh mờ đắt dây mạnh khai phá, tạo ra những con đường thuỷ noi l Lịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX iền giừa các khu vực phục vụ cho mục đích quân sự và cũng là phục vụ giao thương hành hóa... Một khi xung đột xây ra quàn đội nhã Nguyễn có thè hành qLịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX
uân nhanh chóng trên kênh đào đê tiếp ứng kịp thời cho những vùng biên ái xa xôi.Từ thực te đó, vấn đe tim hièu nghiên cứu hệ thống kênh đào Nam Bộ trTRƯỜNG ĐẠI HỌC sư PHẠM TP. HỎ CHÍ MINHPhạm Đức Hân lìLỊCHSỬKÍNHĐẤONAMBỘTHỜINHÀNGIYÉNIỪTỂKỶMĐÉNGIỮATHÉKỶXIXChuyên ngành : Lịch sữ Việt NamMà số: 60 22 Lịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX ó so lượng it và cũng dẻ dàng khao cứu. Nhưng còn hệ thong kênh do người dân tự tò chức đào trên khắp các vùng dất ớ Nam Bộ không lưu lại trong sử sách cho đen ngày nay chúng vẫn tồn tại gan với tên người, một vùng đất... và truyên khâu trong dân gian ? Tất ca những con kênh dó vần ton tại và phát h Lịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX uy tác dụng cùng dòng chây cua thời gian và dòng chây của lịch sử ở vùng đất Nam Bộ. Vi vậy, vai trò của kênh đào ở Nam Bộ trong thời kỳ nhà Nguyền cóLịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX
ý nghĩa quan trọng, không the coi là khiêm nhường và chưa được chú ý den nhiều trong nghiên cứu khoa học. Việc tìm hièu lịch sir kênh dào Nam Bộ là gTRƯỜNG ĐẠI HỌC sư PHẠM TP. HỎ CHÍ MINHPhạm Đức Hân lìLỊCHSỬKÍNHĐẤONAMBỘTHỜINHÀNGIYÉNIỪTỂKỶMĐÉNGIỮATHÉKỶXIXChuyên ngành : Lịch sữ Việt NamMà số: 60 22 Lịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX tạo trong lao động sán xuất, ý chí dân tộc trong mỡ mang bờ cõi. là minh chứng của lịch sử khai phá và chú quyên dàn tộc Việt Nam ớ vùng đất này đoi với the giới. Đày chính là ý nghĩa khoa học cua đe tài nghiên cứu.2Lịch sữ nghiên cứu vấn đềTài liệu thành văn có sớm nhat đe cập den lịch sứ kênh dào Lịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX Nam Bộ là sách Gia Định thành thòng chi của Trịnh Hoài Đức và các bộ sử của triều Nguyền như Đại Nam thực lục và Đại Nam nhất thong chi.Trước het là GLịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX
ia Định thành thông chi của Trịnh Hoài Đức. Sách này viết dưới thời Gia Long, hoàn thành vào năm 1820 và dâng lên \na ngự năm Minh Mệnh thứ nhất 1820 TRƯỜNG ĐẠI HỌC sư PHẠM TP. HỎ CHÍ MINHPhạm Đức Hân lìLỊCHSỬKÍNHĐẤONAMBỘTHỜINHÀNGIYÉNIỪTỂKỶMĐÉNGIỮATHÉKỶXIXChuyên ngành : Lịch sữ Việt NamMà số: 60 22 Lịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX ký niệm 300 năm lịch sừ vùng dất Nam Bộ. Gia Định thành thông chí là bộ sách địa lý đau tiên ghi chép về núi sông, con người, phong tục tập quán,... thuộc vùng đất Nam Bộ. ơ quyên II, mục Sơn xuyên chi (cnep vc sung, 11U1J cu HỤI dung dãi nhắt, tác giả đà mò tã hau hết các sông núi ở Nam Bộ. Có sáu Lịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX kênh đào đà được Trịnh Hoài Đức nói đen ở những mức độ mô ta khác nhau. Trong đó kênh Vĩnh Te được ghi nhận nhiều nhắt. Sáu kênh dào trong sách Gia DịLịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX
nh thành thông chi là : Kênh Ruột ngựa, kênh An Thòng, kênh Bao Dịnh. kênh Rạch Chanh, kênh Vinh lể, và kênh Thoại Hà.Mô la cùa Trịnh Hoai Dức về các TRƯỜNG ĐẠI HỌC sư PHẠM TP. HỎ CHÍ MINHPhạm Đức Hân lìLỊCHSỬKÍNHĐẤONAMBỘTHỜINHÀNGIYÉNIỪTỂKỶMĐÉNGIỮATHÉKỶXIXChuyên ngành : Lịch sữ Việt NamMà số: 60 22 Lịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX con kcnh đòi với lịch sư xà hội thời bay giờ. Dày là những cứ liệu đâu liền và CƯ ban nhat VC lịch sữ các kênh dão Nam Bộ dè sau nảy các bộ sử triều Nguyền như Dại Nam thực lục, Dại Nam nhat thong chi “ dựa vào bộ sách này đe soạn” [10. tr7] khi nói về sông núi Nam Bộ.Dại Nam thực lục cúa quoc sứ qu Lịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX án triều Nguyền (Viện sữ học tái bản lan thứ nhắt -NXB Giáo dục 2001) là bộ sư đỏ sộ nhất của triều Nguyen biên soạn trong 88 năm (1821 1909). Sau GiaLịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX
Định thành thông chi. Dại Nam ĩhực_Ịục lả sách kế tiếp ghi chép về kênh dào Nam Bộ. Có bay kênh đào ở Nam Bộ được nói lới trong bộ sách này. Ngoài sáTRƯỜNG ĐẠI HỌC sư PHẠM TP. HỎ CHÍ MINHPhạm Đức Hân lìLỊCHSỬKÍNHĐẤONAMBỘTHỜINHÀNGIYÉNIỪTỂKỶMĐÉNGIỮATHÉKỶXIXChuyên ngành : Lịch sữ Việt NamMà số: 60 22 Lịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX đến. Bô sung cho nội dung đà phan ánh về kênh đào trong sách Gia Định thành thông chi, bộ sử Đại Nam thực lục ghi chép cụ thê hơn về thời gian đào, các chi dụ của vua. tấu trinh của quan lại địa phương về đào kênh... Đặc biệt là kênh Vĩnh Te, trong sáu tập đồ sộ của Đại Namyhực lục_áềỉX có nói đen k Lịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX cnh này. Theo thống kê cũa chúng tôi cỏ ít nhất 23 lan sách này phàn ánh về kênh Vĩnh te. Các sự kiện dây đặc nói về kênh Vĩnh te tập trung vảo các năLịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX
m tử 1819 đen 1824 là thời gian dâo kênh. Từ sau 1824 đen 1846 Đại Nam thực ỉục_còn tiêp tục ghi chép them VC việc đặt trạm dịch, thành lập bộ máy chíTRƯỜNG ĐẠI HỌC sư PHẠM TP. HỎ CHÍ MINHPhạm Đức Hân lìLỊCHSỬKÍNHĐẤONAMBỘTHỜINHÀNGIYÉNIỪTỂKỶMĐÉNGIỮATHÉKỶXIXChuyên ngành : Lịch sữ Việt NamMà số: 60 22 Lịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX đà cung cap nhưng Sir liệu gốc với nhiều nội dung phong phú của lịch sử kênh dào.Bộ sách đương thời thử ba vicl về kênh đào Nam Bộ thời nhà Nguyen là Đại Nam nhất thong chi biên soạn dời l ự Đức. llieo bân dịch của viện sử học Việt Nam,Dợ/ Nam nhar thong chí có năm lạp,trong đó lập V gom sáu quyên Lịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX viết VC địa chí cùa sáu tỉnh Nam Kỳ . Mục ghi chép về sông núi có phân ảnh về các kênh dào nhưng nội dung lại rất ngan gọn, hầu như chi trích dẫn lạiLịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX
thông tin từ sách Gia Định thành thông chi hoặc cùa Đại Nam thực lục. Tuy nhiên. Dại Nam nhất thong chi cũng cung cấp những thòng tin cần thiết cho viTRƯỜNG ĐẠI HỌC sư PHẠM TP. HỎ CHÍ MINHPhạm Đức Hân lìLỊCHSỬKÍNHĐẤONAMBỘTHỜINHÀNGIYÉNIỪTỂKỶMĐÉNGIỮATHÉKỶXIXChuyên ngành : Lịch sữ Việt NamMà số: 60 22 Lịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX cầu đò. thô sán... Từ đó giúp nguui uụv 1111111 uung 111ỌI uuu tranh tông thê về địa bàn sông nước, kênh rạch Nam Bộ thời bay giờ.Có thê nói ba bộ sách nêu trên là những tư liệu gốc phán ánh về lịch sử kênh đào Nam bộ thời nhà Nguyễn, đáp ứng cơ bân nội dung nguyên cứu của đè tài. Một sổ sách xuất Lịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX bàn ờ giai đoạn sau có nội dung liên quan đen chu đề kênh dào như: Lịch sư khan hoang Miền Nam cua Sơn Nam: Lịch sứ khai phá vùng đất Nam Bộ Huỳnh LứaLịch sử kênh đào nam bộ thời nhà nguyễn từ thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX
chu biên: Thủy nông ớ đồng bằng sông Cừu Long cúa Lè Sâm. Thoại Ngọc Hầu và công cuộc khai phủ miền Hậu Giang cua Nguyễn Văn Hau...dà bô sung thêm tưGọi ngay
Chat zalo
Facebook