Hoàn thiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh quảng ninh

CHƯƠNG 1 Cơ SỞ LÝ LUẬN VÈ CHÍNH SÁCH HO TRỢDOANH NGHIẸP NHÒ VÀ VỪA

• 1.1. Tông quan vềDoanh nghiệp nho và vừa

ỉ. ỉ. ỉ. Khái niệm vờ tiêu chi xác định Doanh nghiệp nhò và vừa

DNNVV là một khái niệm phân ánh quy mỏ hoạt động của DN và phụ thuộc bời các yếu tố như: trình độ phát triển cụ thề cúa mồi quốc gia. mỏi khu vực, tính chất ngành nghề kinh doanh (KD), mục đích phân loại DN trong từng gia đoạn phát triển. Chinh phu đà ban hãnh Nghị định số 90 NĐ-CP ngày 23 tháng 11 nãm 2001 về trợ giúp phát triển DNNW. Tại điều 3 của Nghị định đà quy định cụ thề Hoàn thiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh quảng ninh về DNNW như sau:

DNNVVlà cơ sở sán xuất kinh doanh độc láp, dà đăng kỹ- kinh doanh lao động theo pháp luật hiện hành, có von đăng ký không quá 10 tỷ đồng hoặc so lao dộng trung bình hắng năm không quá 300 người. Côn cứ vào tình hình kinh tế- xà hội cụ thê cùa ngành, địa phương, trong quá trình thực hiện các biện pháp, Chương trinh trợ giúp có thè linh hoạt áp dụng đong thời hai tiêu chí von Hoàn thiện chính sách hô trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh quảng ninh và lao động hoặc một trong hai tiêu chi nói trên.

Ngày nay, DNNVV là cụm từ được dũng khá phố biến ở các quốc gia trên thế giới. Theo quan niệm phổ biến trên thế giới ngày nay, DNNW là bộ phận DN có quy mỏ tương đối nhỏ trong nền kinh tế. DNNW được thừa nhận là có cơ sở tồn tại và phát triền khách quan theo quy luật của nền kinh tế. Đê phát huy được vai trô cúa DNNW trong phát triển kinh Hoàn thiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh quảng ninh tế- xà hội, cần phái xác định rõ những DN não trong nền kinh tế thuộc nhóm DNNVV để xây dựng các chinh sách phát triển phù họp, do dó đà hình thành nên các tiêu chí xác định DNNVV. Cho dến nay, có nhiều tiêu chi xác định DNNVV nhưng tựu trung lại có hai nhỏm tiêu chi để phân loại DNNW là nhóm tiêu chí định tinh và định lượng. Nhóm tiêu chi định tinh để xác định DNNW như: mức độ chuyên môn hoá. Hoàn thiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh quảng ninh cơ cấu tô chức bộ máy trong công tác quán lý. Nhóm tiêu chí định lượng dựa vào quy mô lao động binh quân trên thực tế. nguồn vốn đầu tư. giá trị tông tài săn hoặc doanh thu trong năm của một DN. Các quốc gia trên thế giới dựa vào những tiêu chi định lượng này để xác dinh quy

mô loại hình DNNVV, nhưng ở mỏi nước mức độ định lượng rất khác nhau.

Bàng 1.1: Tiêu chi phân loại Hoàn thiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh quảng ninh DNNW tại một so quốc gia______________________________________

<<<123>>>

Lao động (ngirờỉ)

Doanh thu hãng nảm

Châu Âu

<250

<50 triệu Euro

Canada

<250

<50 triệu CAD

Mỳ

<500 (DN sân xuất và khai thác)

<7 triệu USD (đối với DN ngoài sân xuất, mức tốiđalà 35.5 triệu USD)

Mexico

<500 trong DNsản xuất <50 trong DN dịch vụ

Nam Hoàn thiện chính sách—

<200

<50 triệu ZAR

_____

Thái Lan

<200 (ngành sứ dụng nhiều lao động)

<100 (ngành sứ dụng nhiều vốn)

<200 triệu Bạt

Ngitôn: Tô chức Tài chinh Quôc lê (2009f, Câm nang Kiên thức Dịch vụ Ngân hàng dành cho

DNNW

Bàng 1.2: Tiêu chi xác định DNNW ỡ Việt Nam

<<<123>>>

DN siêu nhò

DN nhó

DN vừa

Lao động (ngươi) Hoàn thiện chính sách

Tổng Nguồn x ốn (tỳ đồng)

Lao động (ngươi)

Tống , Nguồn vồn (tỳ đổng)

Lao động (ngươi)

I- Nông. lâm ngliiệp và thủy sàn

<= 10

<=20

10-200

20-100

200-300

II- Cõng nghiệp và xây dựng

<= 10

<=20

10-200

20-100

200-300

III- thương mại và dịch MI

^{Hoàn thiệ}n chính sách hỗ

<= 10

10- 50

10-50

50-100

Nguôn: Tông hợp từ Điêu 6 Nghị định sô 39/2018/NĐ-CP ngày ỉ ỉ/3/20 J 8 của

Chinh Phù

Mặc dù. nhùng tiêu chi về quy mó lao động và vốn nói trên mới chi thể hiện được quỵ mô ban đầu cua DN, trong khi tiêu chi doanh thu phàn ánh rõ nét hon quy mô DN qua hiệu quả Hoàn thiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh quảng ninh SXKD cũa DN. song tiêu chí nãy rất khó xác định chinh xác; ngoài ra còn có các tiêu chi khác như vốn điểu lệ. vốn pháp định hay số dư lao động cũng chưa phan ánh đũng thực chất quy mò DN, vốn điểu lệ thường khác với vốn thực góp. vốn cố định và vốn lưu động giừa các ngành kinh tế có sự khác biệt. Do dó. để xác định tiêu chí DNNW cằn phân loại DN theo lừng lĩnh vực hoạt động, dựa Hoàn thiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh quảng ninh trên nhùng đặc tính như: vốn, LĐ cùa các ngành và kết quà hoạt động SXKD.

1.1.2. Đặc điếm cùa Doanh nghiệp nhò và vừa

Tuy cách định nghía DNNW ờ mồi quốc gia khác nhau nhưng nhìn chung các DNNW ớ các quốc gia đều có đặc điếm chung đó là:

• –  Quy mô về vốn nhỏ, gặp phái nhiều khó khăn trong việc tiếp cận với nguồn vốn chinh thức.

• – Trình độ khoa học công nghệ, tay nghề Hoàn thiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh quảng ninh lao động, trình độ quân lý nói chung là thấp $0 với các DN lớn.

• –  Thiếu thông tin. thị trường nhò bé. quan hệ kinh doanh hạn hẹp.

• –  Sức cạnh tranh cua hàng hóa sàn xuất ra là thấp, khó tiêu thụ. độ rũi ro cao.

• –  Hoạt dộng phân tán. rãi rác khắp cả nước nén khó hồ trợ.

Ở Việt Nam. DNNW còn có nhùng đặc diêm sau:

• – Kinh tế tư nhân tuy rộng lớn nhưng Hoàn thiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh quảng ninh về cơ bán là kinh tế hộ quy mỏ nhô và đang phái đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức.

• –  Trình độ công nghệ lạc hậu so với mức trung binh cúa thế giới, hơn nừa tốc độ đôi mới lại quá chậm. Hạn chế về nâng lực cán bộ, công tác nghiên cứu trong DN, nghiên cứu dế ứng dụng trong sân xuất kinh doanh

• –  Trinh độ quân lý và tay nghề cũa người lao động còn hạn chế. Tuy Việt Nam có lực Hoàn thiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh quảng ninh lượng lao độngdồi dào, trình độ học vấn tương đối cao so với các nước có củng trình độ phát triển, nhưng chú yếu lã lao động làm việc giãn đơn. tỷ lệ lao dộng đà qua đào tạo thấp, hạn chế về sức khóe, năng suất lao độngkhông cao.

• –  Sức cạnh tranh cua DN và sán phẩm, dịch vụcòn thấp. Nguyên nhân là do trình độ công nghệ thấp dần đến chất lượng sàn phẩm không cao, mẫu mà không đa dạng khiến giá Hoàn thiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh quảng ninh trị gia tăng cúa săn phẩm thắp. Hạn chế về thông tin. hạn chế về vốn… sự bào hộ cúa Nhã nước với các DN nhà nước lâm hạn chế năng lực cạnh tranh cúa

DNNW .

– Quán trị nội bộ DN còn yếu, nhất là quân trị tài chính; ý thúc chấp hành các chế độ chinh sách chưa cao: còn lúng tùng trong việc liên kết, nhất là liên kết trong củng một ngành nghề.

ỉ. 1.3. Hoàn thiện chính sách hô trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh quảng ninh Vai tròDoanh nghiệp nhò và vừađốì với phát triền kinh tế- xiì hội

Trên thế giới, người ta đã thừa nhận khu vực DNNW đóng vai trò quan trọng trong phát ưiển kinh tế- xã hộicúa mỗi nước. Tùy theo trình độ phát triển kinh tế của mồi nước mà vai trò cua [)NNW cũng được thể hiện khác nhau.

Đối với các nước công nghiệp phát triển cao như Cộng hòa Liên bang Đức. Nhật Ban. Mỹ mặc dù có nhiều công ty cực Hoàn thiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh quảng ninh lờn. nhưng DNNVVluôn có một vai trò quan họng ưong nền kinh tế. Thứ nhất. DNNVV tạo công ãn việc làm cho người lao động, góp phần giâm thất nghiệp. Thứ hai. DNNW giữ vai trò quan trọng trong việc ồn định vã thúc đẩy tăng trường kinh tế. Thứ ba. DNNVV khai thác và phát huy các nguồn lực địa phương. góp phần chuyền dịch cơ cấu kinh tế. Thứ tư. DNNW thúc đấy nền kinh tế nâng động.Thứ năm, Hoàn thiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh quảng ninh DNNW kết nối nóng nghiệp x ới công nghiệp và dịch xụ .Thứ 6. DNNW gớp phần xóa đới giám nghèo.

Đối với các nước ở Châu Á như: Hãn Quốc. Thái Lan. Philippines. Indonexia DNNVV có vai trò cực lớn làm giâm các tiêu cực trong các cuộc khùng hoàng tài chinh – tiền tệ. góp phần đáng kể vào sự ốn định KT-XHvà tùng buớc khôi phục nền kinh tế.

Đối với các nước phát triển và chậm phát triền Hoàn thiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh quảng ninh nói chung và Việt Nam nói riêng thi ngoải vai trò là một bộ phận họp thành cùa nền kinh tế quốc dân, tạo công ăn việc lãm. góp phần tăng tniởng kinh tế. DNNW còn có vai trò quan trọng trong chuyến dịch cơ cấu kinh tế. tiến hành công nghiệp hóa đất nước, xớa đói giám nghèo, giái quyết những ván đề xà hội.

Sớ dì. DNNW có vai trờ quan trọng trong nền kinh tế cúa các nước vì nó có tính linh Hoàn thiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh quảng ninh hoạt cao, thích úng xới sự biến động cua thị trường, khá năng thay đồi mặt hàng, mầu mà nhanh theo thị hiếu cúa khách hàng. Bên cạnh đó, nhu cầu vốn đầu tư ít, sử dụng nguyên vật liệu sằn có ờ địa phương, úng dụng tiến bộ kỳ thuật – công nghệ nhanh nhạy hơn, đào tạo người LE) và người quản lý ít lốn kém hơn. yêu cầu về quan lý KD cùng không cần đòi hôi cao.

• 1.2. Chinh sách Hoàn thiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh quảng ninh hỗ ỉrợDoanh nghiệp nho và vừa

• 1.2.1. Khái niệm chính sách hô trợDoanh nghiệp nhò và vừa

Chinh sách hỗ trợ phát triển các DNNVV là tổng thề các quan điếm tư tưởng mục tiêu và giãi pháp cùa Nhà nước nhằm hồ trợ cho sự phát triền các DNNX^A‘ nhăm đầy mạnh sự phát triển kinh tế lâu dài cua đất nước.

Chính sách hồ trợ phát triển DNNVV nói riêng cùng như chính sách phát triểnKTXH nôi chung cúa nước ta đều có mục tiêu đấy nhanh tốc Hoàn thiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh quảng ninh độ phát triển DNNW về số lượng vả chất lượng, đồng thời nâng cao nâng lực cạnh tranh cùa DNNVV, tạo mòi trường đẩu tư và kinh doanh thuận lợi. lành mạnh, tạo điều kiện thuận lợi cho các DNNW tiếp cận các nguồn lực sân xuất bao gồm: mặt bằng SXKD, nguồn nhân lực. vốn. khoa học & công nghệ, thông tin… đế các DNNW đóng góp ngày càng cao vào phát triển kinh tế. nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia Hoàn thiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh quảng ninh và hội nhập kinh tế quốc tế. đồng thời tạo nền táng dề dấy mạnh công nghiệp hóa. hiện đại hóa và phát triên kinh tế tri thức, đưa nước ta trở thành một nước công nghiệp theo hưởng hiện đại

• 1.2.2. Các chính sách ho trợDoanh nghiệp nhó và vừa

Luật hồ trợ DNNW năm 2017 quy định chinh sách hồ trợ DNNVV gồm nhóm chinh sách hồ trợ chung và nhóm chinh sách đặc thù. gắn với các chương trinh dinh hướng cụ thế từng giai doạn. Hoàn thiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh quảng ninh Trong đó nhóm chinh sách hồ trợ chung gồm 07chinh sách đó là: (1) Hồ trợ tiếp cận tin dụng (2) Hồ trợ thuế, kế toán: (3) Hỏ trợ mặt băng sàn xuất (4) Hồ trợ công tác dổi mới, nâng cao năng lực công nghệ, trinh độ kỳ- thuật(5) Hồ trợ mở rộng thị trường (6) Hồ trợ thông tin. tư vấn và pháp lý (7) Hỗ trợ phát triển nguồn nhân Hoàn thiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh quảng ninh lực. Nhóm chính sách đặc thù bao gồm: Hỗ trợ DNNW chuyền đói từ hộ kinh doanh. Hồ trợ DNNVV khởi nghiệp sáng tạo. Hồ trợ DNNW tham gia cụm liên kết ngành, chuỗi giá trị.

• 1.2.2. Ị. Nhóm chính sách ho trợ chung

Đối tượng cua nhóm này đó là : DN được thành lập, tổ chức và hoạt động theo quy định cùa pháp luật về DN. đáp ứng các tiêu chi xác định DNNVV theo quy định.

a/ Chính Hoàn thiện chính sách hô trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh quảng ninh sách hồ trợ riếp cận tin dụng

• – Mục tiêu: Trợ giúp các DNNW có đu vốn sàn xuất, tạo điều kiện cho DNNVV tiếp cận nguồn vốn ngân hàng bằng việc thực hiện bão lành tín dụng thông qua quỳ báo lành tín dụng địa phương và Quỳ Bào lành tin dụng tại Ngân hàng Phát triển Việt Nam. hồ trợ cho nhùng DN có phương án sân xuất kinh doanh khả thi thuộc các lĩnh vực khuyến khích, ưu tiên cúa Nhã nước.

• – Nội dung: ( Hoàn thiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh quảng ninh l)Trong từng thời kỳ. chinh phũ quyết định chính sách hồ trợ tổ chúc tín dụng tăng du nọ cho vay đối với DNNW; khuyển khích tồ chức tin dụng cho vay đối với DNNW dựa trên xếp hạng tín nhiệm DN và biện pháp phù hợp khác, khuyến khích thành lập lồ chức tư vẩn độc lập đề xếp hạng tín nhiệm DNNW; (2) DNNW được cơ quan, tô chức, cá nhânhồ trợ xây dựng phương án sán xuất, kinh doanh khá thi Hoàn thiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh quảng ninh . tăng cường năng lực quán trị, kỳ năng quán lý, minh bạch hóa tài chinh cũaDN đê nâng cao khả nàng tiếp cận tin dụng; (3) DNNVV được cấp báo lành tin dụng tại Quỳ bào lành tín dụng DNNW ( Trích điều 8, mục 1, Luật số: 04/2017/QH14).

b/ Chinh sách ho trợ ve ho trợ thuế, ke toán

– Mục tiêu: Khuyến khích DNNW trong hoạt động SXKD.

• – Nội dung: ( Hoàn thiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh quảng ninh 1) DNNW được áp dụng có thời hạn mức thuế suất thuế thu nhập DN thắp hơn mức thuế suất thông thường áp dụng cho DN theo quy định cùa pháp luật về thuế thu nhập DN; (2) DN siêu nhó được áp dụng các thu tục hành chính thuế và chế độ kế toán đơn giãn theo quy định của pháp luật về thuế, kế toán (Trích điều 10. mục 1. Luật số: 04 2017 QH14).

c/ Chính sách hồ trợ mặt Hoàn thiện chính sách hô trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh quảng ninh being sàn xuất cho DNNW

• – Mục tiêu: Hồ trợ các DNNVV có mặt bằng sân xuất phù hợp và ôn định, tạo điều kiện cho DNNVV tiếp cận đất sạch phục vụ cho sàn xuất, kinh doanh thông qua phương thức đấu giá quyền sử dụng đất; có cơ chế tạo thêm quỳ đất. quy định cụ thể về việc thu hồi đất nếu DN không thực hiện sứ dụng đất theo quy hoạch hoặc để đất nhàn rồi. chậm thực hiện kế hoạch đầu tư.

• – Hoàn thiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh quảng ninh Đối tượng:DN được thành lập. tô chức và hoạt động theo quy định cùa pháp luật vềDN, đáp ứng các tiêu chi xãc dinh DNNW theo quy định ngoại trừ DNNW

0