Luận văn lựa chọn phương án chiến lược phát triển ngành công nghiệp chế biến thực phẩm của việt nam trong điều kiện hội nhập wto

1

MO ĐAƯ

• I. TÍNH CÁP THIÉT CỬA ĐẺ TÀI

Trong những năm qua, cơ cấu ngành kinh tế của nước ta đã chuyền dịch mạnh theo hướng công nghiệp hoá. hiện đại hoá, cụ thề: cơ cấu ngành công nghiệp – xây dựng năm 2000 lã 36.77% tăng lên 41.52% năm 2006. Đạt được kết quã dó có sự đóng góp một phần cùa ngành CNCBTP, ngành luôn chiếm tý trọng trên 20% giá trị ngành công nghiệp – xây dựng.¹

Luận văn lựa chọn phương án chiến lược phát triển ngành công nghiệp chế biến thực phẩm của việt nam trong điều kiện hội nhập wto So với các ngành công nghiệp khác, CNCBTP nước ta là ngành có truyền thống lâu dời nhưng sự phát triển cùa ngành còn này rất chậm, chưa tương xứng với tiềm nảng cùa đất nước và tầm quan trọng cùa ngành trong nền kinh tế quốc dân. Tuy nhiên, sự đóng góp cua ngành vào sự phát triển kinh tế đất nước và cái thiện nhu cầu thực phàm cho nhân dân là không nhó, có thể kề đến đó là việc nàng cao giá trị kim ngạch xuất Luận văn lựa chọn phương án chiến lược phát triển ngành công nghiệp chế biến thực phẩm của việt nam trong điều kiện hội nhập wto khấu nói chung, kim ngạch xuất khẩu nông sân nói riêng (mặc dù chi dừng lại ờ việc sơ chế) cụ thề: xuất khấu gạo, cà phê và hạt điều dửng thế hai thế giới: hạt tiêu đứng thử nhất thế giới,..Bên cạnh những thành quả cũa ngành chế biến nông sân, ngành công nghiệp chế biến thực phẩm phát triển còn khá khiêm tốn so với tiềm năng cua đất nước. Lý do thi có nhiều, song tựu trung lại bao gồm: Luận văn lựa chọn phương án chiến lược phát triển ngành công nghiệp chế biến thực phẩm của việt nam trong điều kiện hội nhập wto liên kết long leo từ khâu san xuất thu gom đến giết mổ, chế biến: công nghệ sàn xuất lạc hậu: máy móc thiết bị lồi thời: đầu tư vào lình vực này còn nhiều bất cập, hạn chế: giết mồ, chế biến nhô lẽ, phân tán; đầu vào có chất lượng không cao, thiếu ổn định. Một lý do không thề không kè đến lã tập tục tự giết mổ, chế

■ TCTK (2006), Nit»» giảm thỗng kẽ Luận văn lựa chọn phương án chiến lược phát triển ngành công nghiệp chế biến thực phẩm của việt nam trong điều kiện hội nhập wto , Nxb Thong Ké, Hà Nội.

Với dân số trên 84 triệu người, tốc độ tăng trướng kinh tế trung bình khoáng 7,5% năm trong những năm qua, làm cho nhu cầu vật chất và tinh thần của mỏi người dàn Việt Nam từng bước dược nâng lên cả về số và chất lượng, nhất là các sán phàm sạch, các sàn phẩm qua chế biến thậm chi qua chế biến nhiều lẩn, đạt trinh độ tinh tế cao. Hon thế nừa, Luận văn lựa chọn phương án chiến lược phát triển ngành công nghiệp chế biến thực phẩm của việt nam trong điều kiện hội nhập wto do yêu cầu sân xuất, do đòi hôi của nhịp độ săn xuất công nghiệp thời gian dành cho nội trợ, tự chế biến thực phàm cùng giam đi. Nhừng tác động này làm thay đối dằn tập quán và cơ cấu tiêu dùng nên nhu cầu về các sán phẩm thực phẩm chế biến sẵn trơ nên thiết yếu.

Việt Nam đà là thành viên của WTO, hàng hoá nói chung, thực phẩm chế biến nói riêng với giá rẽ, chất lượng cao. đa dạng Luận văn lựa chọn phương án chiến lược phát triển ngành công nghiệp chế biến thực phẩm của việt nam trong điều kiện hội nhập wto về chủng loại đàm bão về vệ sinh an toàn thực phẩm sè tràn vào nước ta gây không ít khó khăn cho ngành công nghiệp còn yếu ớt này. Vì thế. khiến cho chúng ta dề “thua ngay trên sân nhà” chứ chưa nói đến “chiến thắng trên sân ngưởi“ nếu như chúng ta không có chiến lược phát triển và đầu tư thích hợp.

Nhằm thúc đấy ngành công nghiệp chế biến thực phàm cua nước ta sư dụng những nguồn lực quý giá có Luận văn lựa chọn phương án chiến lược phát triển ngành công nghiệp chế biến thực phẩm của việt nam trong điều kiện hội nhập wto hiệu quà nhất, tận dụng được cơ hội. vượt qua thách thức, phát triển nhanh, mạnh và vừng chắc thi việc vạch hướng đi cho ngành là đòi hoi tất yếu. Chính vi lè đó. việc chọn đề tài nghiên cứu “Lựa chọn phương án chiền lược phát triển ngành công nghiệp che biến thực phẩm cua Việt Nam trong điều kiện hội nhập IVTO" là việc làm cần thiết, cấp bách, xuất phát từ đòi hôi thực tế khách quan của ngành.

• 2. Luận văn lựa chọn phương án chiến lược phát triển ngành công nghiệp chế biến thực phẩm của việt nam trong điều kiện hội nhập wto MỤC ĐÍCH NGHIÊN cứu CÙA LUẬN VÀN

Một Là, xác định vị trí, vai trô của ngành còng nghiệp chế biến thực phẩm;

Hai là, xác định thực trạng năng lực cạnh tranh ngành công nghiệp chế biến thực phẩm cua Việt Nam; và

Ba là. đề xuất phương án chiến lược và khuyến nghị các điều kiện đế thực hiện phương án đó.

• 3. ĐÓI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN cứu

  • 3.1  Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu cùa luận văn Luận văn lựa chọn phương án chiến lược phát triển ngành công nghiệp chế biến thực phẩm của việt nam trong điều kiện hội nhập wto là nhũng vấn để lý thuyết và thực tiền về phát triền ngành công nghiệp chế biến thực phẩm cùa Việt Nam.

• 3.2 Phạm vi nghiên cứu

Phạm vi nghiên cứu là lĩnh vực chế biến sàn phẩm từ thịt (thịt lợn. thịt bò và thịt gia cằm) của Việt Nam.

• 4. PHƯƠNG PHÁP NGHIẾN cứu

Đê đạt được mục đích nghiên cứu, luận văn sư dụng các phương pháp nghiên cứu sau: phương pháp duy vật biện chứng; phương pháp duy vật lịch sư Luận văn lựa chọn phương án chiến lược phát triển ngành công nghiệp chế biến thực phẩm của việt nam trong điều kiện hội nhập wto ; phương pháp thống kê; phương pháp phân tích hệ thống; phương pháp so sánh tỏng hợp.

• 5. KÊT CÁU CỦA LUẬN VẢN

Ngoài phần mỡ đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham kháo, luận văn gồm ba chương:

Chương 1: Sự cần thiết lựa chọn phương án chiến lược phát triền ngành công nghiệp chế biến thực phẩm cũa Việt Nam.

Chương 2: Đánh giá thực trạng ngành công nghiệp chế biến thực phẩm của Việt Nam.

Chương Luận văn lựa chọn phương án chiến lược phát triển ngành công nghiệp chế biến thực phẩm của việt nam trong điều kiện hội nhập wto 3: Phương án chiến lược phát triển ngành công nghiệp chế biến thực phẩm cũa Việt Nam.

CHƯƠNG 1

Sự CẢN THIÉT LựA C HỌN PHƯƠNG ÁN ( HIÊN Lược PHẤT TRIỂN NGÀNH CÔNG NGHIỆP CHÉ BIÉN THỰC PHẢM CỬA VIỆT NAM

1.1 VỊ TRÍ, VAI TRÒ CỦA NGÀNH CÓNG NGHIỆP CHÉ BIẾN THỰC PHẨM TRONG QUẢ TRÌNH PHÁT TRIỂN ĐẢT NƯỚC

ỉ. ỉ. ỉ Khái niệm và phân loại ngành công nghiệp che hiến thực phâm

Còng nghiệp chế biến Luận văn lựa chọn phương án chiến lược phát triển ngành công nghiệp chế biến thực phẩm của việt nam trong điều kiện hội nhập wto thực phẩm là một bộ phận cùa ngành công nghiệp, sử dụng phần lớn nguyên liệu do nòng nghiệp cung cấp đế chế biến thành những san phẩm công nghiệp có giá trị⁵.

Trong Hệ thống Tài khoan Quốc gia. phân loại toàn bộ hoạt động san xuất ra làm ba nhóm ngành lớn: công nghiệp khai thác; công nghiệp chế biến; và những ngành dịch vụ (sân xuất và phàn phối điện, khí dốt, nước)⁶. Trong đó, CNCBTP là phân Luận văn lựa chọn phương án chiến lược phát triển ngành công nghiệp chế biến thực phẩm của việt nam trong điều kiện hội nhập wto ngành cua ngành CNCB.

Còng nghiệp chế biến thực phẩm rất đa dạng về ngành nghề, sân phẩm, về quy trinh còng nghệ, mức độ chế biến,..Căn cứ vào sự giống nhau về công dụng cụ thê cua san phẩm cũng như nguyên liệu chế biến thi CNCBTP bao gồm các ngành kinh tế – kỳ thuật sau:

• •  Ngành chế biến lương thực: xay sát. sân xuất mi ăn liền, làm bánh, bún;

• •  Ngành chế biến thuỷ sán;

• •   Luận văn lựa chọn phương án chiến lược phát triển ngành công nghiệp chế biến thực phẩm của việt nam trong điều kiện hội nhập wto Ngành chế biến thịt, sừa và các san phàm tữ thịt, sừa;

‘ Ngõ Đình Giao (1998). Cóng nghiệp chế biến thựcphẵm ớ Việt Nam Táp I. Nxb Chinh ttị Quốc gia. n ang 5.

⁰ Lè Xuàn Hoa (1997). Phtrơng pháp rinh cỏc chi ttéii kinh té tồng hợp trong thổng Tài khữãn Ọuồc gia Vtft Nam. Nxb Thống kẽ. Hà nội. trang 28

Ngành chế biến nước giai khát: bia, nước ngọt, nước khoáng Luận văn lựa chọn phương án chiến lược phát triển ngành công nghiệp chế biến thực phẩm của việt nam trong điều kiện hội nhập wto , chè,..;

– Ngành chế biến đường, bánh kẹo;

+ Dồ hộp rau, quâ; và

Ngành chế biến dầu ăn, cãc loại nước chấm, các loại gia vị ⁷.

ỉ. 1.2 vị tri cũa ngành công nghiệp che hiến thực phẩm

C ông nghiệp có vị (rí trọng yếu (rong phát triển kinh (C của các quốc gia. Do vậy, ngành này luôn dược các (‘hình phu quan tâm dầu tư thích dáng Luận văn lựa chọn phương án chiến lược phát triển ngành công nghiệp chế biến thực phẩm của việt nam trong điều kiện hội nhập wto . Bối vói nước ta. trong quá trinh phát triền kinh tề. Bang và Nhà nước xãc định công nghiệp là ngành chú đạo, phát triển công nghiệp sẽ tạo điều kiện thúc đay các ngành khác phát triển. Thực hiện Nghị quyết Dại hội IX và X của Dáng, trong “Chiến lược phảt triển còng nghiệp đến năm 2010, tầm nhìn 2020” và “Kế hoạch phát triển ngành công nghiệp 5 nám 2006 – 2010“ dà nêu rõ ngành công nghiệp nước ta tiếp Luận văn lựa chọn phương án chiến lược phát triển ngành công nghiệp chế biến thực phẩm của việt nam trong điều kiện hội nhập wto tục giừ vai trò động lực, quyết định trong phát triên kinh tế và “đến nủm 2020 nước ta cơ hãn trớ thành nước công nghiệp theo hướng hiện dại ”. Trên CƯ sờ quan diem và mục ticu đó, ngành công nghiệp định hướng phát triển theo ba nhòm, dó là: nhóm ngành công nghiệp dang cò lợi thế cạnh tranh; nhóm ngành công nghiệp sàn xuất tư liệu san xuất; vã nhóm ngành công nghiệp tiềm năng. Như vậy, theo quan diem đó ngành Luận văn lựa chọn phương án chiến lược phát triển ngành công nghiệp chế biến thực phẩm của việt nam trong điều kiện hội nhập wto CNCBTP nước la dược xếp vào nhôm ngành dang cỏ lợi thể cạnh tranh vã cằn dược ưu tiên, hồ trợ phát triển. Bồng thời, dẻ tạo bước nhay vọt cho ngành còng nghiệp, trên cơ sơ các ngành công nghiệp dang có lợi thế so sánh, cẩn có những chinh sách phát triền phù hợp cho nhùng ngành có hiệu quá, (rong dó có ngành CNCBTP, de ngành này trừ thành ngành công nghiệp trọng diêm, bời vi: (i) CNCBTP là ngành Luận văn lựa chọn phương án chiến lược phát triển ngành công nghiệp chế biến thực phẩm của việt nam trong điều kiện hội nhập wto thu hút nhiều

Ngô Đình Giao (1998). Cồng nghiệp chể hiõi thực phàĩti ờ net Nnni ‘l ạp I, Nxb Chính trị Quốc gia. Hà Nội, trang 10.

0