Tìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2)
➤ Gửi thông báo lỗi ⚠️ Báo cáo tài liệu vi phạmNội dung chi tiết: Tìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2)
Tìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2)
289Chương IIII1AIYI Bộ TROHG CÁC môi GIAO LƯU UÀ QUAN HỆ KHU uựcI- QUAN HỆ CHÂN LẠP - CHĂMPA THÊ KỶ VI-XVI1Quan hệ Chân Lạp - Chămpa từ thế kỷ VI đến Tìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2) thế kỷ IXTrong quá trình phát triển và mờ rộng ảnh hường, từ thê kỷ III, Phù Nam đà từng bước trờ thành quốc gia cường thịnh ờ Đông Nam Á. Nhung ảnh hưởng của vương quốc này không chi tác động đến sự phát triển của các quốc gia khu vực trong cùng thời đại mà còn có nhiêu ảnh hường đến đặc tính, xu Tìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2) thế phát triển của một số vương quốc trong các thê kỳ sau.Theo một số nguồn sử liệu Trung Hoa, các vua Phù Nam, bắt đẩu từ đời thứ năm là Phạm Mạn, đàTìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2)
“đóng tàu to, vượt biển lớn”, liên tục thôn tính hơn 10 nước, mở rộng lãnh thổ đến 5, 6 nghìn dặm. Lãnh thổ và khu vực ảnh hưởng cùa Phù Nam bao gồm 289Chương IIII1AIYI Bộ TROHG CÁC môi GIAO LƯU UÀ QUAN HỆ KHU uựcI- QUAN HỆ CHÂN LẠP - CHĂMPA THÊ KỶ VI-XVI1Quan hệ Chân Lạp - Chămpa từ thế kỷ VI đến Tìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2) o Phraya). Múc độ phụ thuộc của các quốc gia này với Phù Nam không giống nhau, bao gồm các chư hấu, thuộc quốc, kimi (ràng buộc lỏng lẻo) hoặc chi nhánh của Phù Nam. “Trong đế chế Phù Nam, thư tịch Trung Hoa gọi các nước bị thôn tính là “thuộc quốc” hay “nước kimi” hay “chi nhánh". Hiện nay chúng ta Tìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2) hẩu như chùa có tư liệu đế hiểu vẽ tổ chúc quàn lý cùa đế chế Phù Nam, nhũng qua các từ “thuộc quốc”, “kimi”, “chi nhánh” thì có thê’ nghi đèn một đếTìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2)
chế bao gồm những nước290 V VÙNG ĐẤT NAM BỘ III ĩừ THẾ KỶ VII ĐẾN THẾ KỶ XVIbị chinh phục hay thần phục ờ mức độ lệ thuộc và ràng buộc khác nhau với 289Chương IIII1AIYI Bộ TROHG CÁC môi GIAO LƯU UÀ QUAN HỆ KHU uựcI- QUAN HỆ CHÂN LẠP - CHĂMPA THÊ KỶ VI-XVI1Quan hệ Chân Lạp - Chămpa từ thế kỷ VI đến Tìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2) hư quá trình lịch sử và địa bàn trung tâm cùa văn hóa Óc Eo cùng mức độ ảnh hưởng, lan tỏa của nến văn hóa này”1.Không chì gây ảnh hưởng vế chính trị, Phù Nam còn khai thác các tiếm năng kinh tế, buộc các nước lệ thuộc tuân thủ chế độ cống nạp đồng thời kiếm soát, điểu hành hệ thống giao thương khu Tìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2) vực. Trong ý nghía đó, Phù Nam đã trờ thành một đẻ' chê' tiểu vùng (Sub-regional empire).Đến thế kỳ V, quốc gia cùa người Cát Miệt ở vùng Biển Hổ TonlTìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2)
é Sap cùng trờ thành một thuộc quốc của Phù Nam. Cát Miệt chính là phiên ầm chừ Hán tộc danh Khmer. Trong nhiều thư tịch cổ, thuộc quốc đó sau này có 289Chương IIII1AIYI Bộ TROHG CÁC môi GIAO LƯU UÀ QUAN HỆ KHU uựcI- QUAN HỆ CHÂN LẠP - CHĂMPA THÊ KỶ VI-XVI1Quan hệ Chân Lạp - Chămpa từ thế kỷ VI đến Tìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2) ến giao thòng huyết mạch ờ phía nam bán đào Đông Nam Á2.Sau một thời kỳ phát triển rực rờ, vào giừa thế kỳ VI đẻ chẻ Phù Nam bắt đẩu suy yêu rối từng bước tan rà. Chân Lạp do người Khmer xây dựng, lúc bấy giờ ờ vùng trung lưu sòng Mé Kông và khu vực phía bắc Biền Hó, lá'y nông nghiệp là nến tàng kin Tìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2) h tế, vốn là một thuộc quốc của Phù Nam nhân đó đã trỗi dậy tấn công chiếm lấy một phấn lành thổ của đế chế này và nhanh chóng phát triển thành một vưTìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2)
ơng quốc độc lập vào thế kỳ VII. Nói cách khác, quá trình khai phá, xâm lấn, mở rộng lành thổ cùng là quá trình đấu tranh giành độc lập, thoát khỏi sự289Chương IIII1AIYI Bộ TROHG CÁC môi GIAO LƯU UÀ QUAN HỆ KHU uựcI- QUAN HỆ CHÂN LẠP - CHĂMPA THÊ KỶ VI-XVI1Quan hệ Chân Lạp - Chămpa từ thế kỷ VI đến Tìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2) Huy Lê: “Qua di tích văn hóa óc Eo và thư tịch cổ thử nhận diện nước Phù Nam”, in trong: Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam: Víĩn hóa Óc Eo vả Vương quốc Phù Nam, Nxb. Ihế giới, Hà Nội, 2008, tr.238.2Lawrence Palmer Briggs: A Sketch of Cambodian History, Ihe Association for Asian Studies (JSTOR), 2008, p Tìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2) p.350-355.CHƯƠNG III: NAM BỘ TRONG CÁC MỐI GIAO Lưu VÀ QUAN HỆ KHU vực - ú 291Vua nước ấy là Ksatriya Sitrasena đà đánh chiếm và tiêu diệt Phù Nam. SáTìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2)
ch Tân Đường thư cho biết cụ thề hơn là vào đấu niên hiệu Trinh Quán nhà Đường (627-649): “Trong nước Phù Nam có thay đổi lớn. Nhà vua đóng đô ờ thành289Chương IIII1AIYI Bộ TROHG CÁC môi GIAO LƯU UÀ QUAN HỆ KHU uựcI- QUAN HỆ CHÂN LẠP - CHĂMPA THÊ KỶ VI-XVI1Quan hệ Chân Lạp - Chămpa từ thế kỷ VI đến Tìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2) lịch sử giai đoạn kiến dựng một vương quốc mới (550-630). Đây cùng là thời kỳ chuẩn bị nhung tiền đề, điếu kiện hết sue quan trọng cho sự phát triển cường thịnh cùa quốc gia - đế chế Angkor trong các thế kỷ IX-XV. Trong lịch sử Chân Lạp, người ta gọi đó là thời tiến Angkor (Pre-Angkor, 550-802).Dan Tìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2) h từ Chân Lạp (Tchenla) là tên gọi của các sử gia Trung Quốc về vương quốc này, nhũng cho đến nay vẫn chưa hiếu ý nghía nguồn gốc của nó1. Theo thư tịTìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2)
ch cổ Trung Quốc: Chân Lạp còn có tên là Cát Miệt (Đường thư) hoặc là Chiêm Lạp (Tổng sử), đến triếu Nguyên, Minh lại gọi là Chân Lạp (Minh sử). Chân 289Chương IIII1AIYI Bộ TROHG CÁC môi GIAO LƯU UÀ QUAN HỆ KHU uựcI- QUAN HỆ CHÂN LẠP - CHĂMPA THÊ KỶ VI-XVI1Quan hệ Chân Lạp - Chămpa từ thế kỷ VI đến Tìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2) n tuy chinh phục được Phù Nam nhùng người Chân Lạp dă thua hường, tiếp thu nến văn hóa Phù Nam với biết bao giá trị sáng tạo của nó. Có thể nói, không chi trên các lình vực thủy lợi, kỳ thuật sản xuất, các hoạt động và quan hệ kinh tế... Chán Lạp còn tiếp nhận tôn giáo dóng thời chịu ảnh hưởng mạnh Tìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2) mẽ nghệ thuật kiến trúc Chămpa. Tuy nhiên, sau khi chinh phục dược Phù Nam, Chân Lạp đà tung bước củng cố thế lực rói trờ thành một thế chế chính trịTìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2)
mạnh ở bán đào Đòng Nam Á.Vào đấu thế ký VUI, sau những mâu thuẫn, xung đột trong nội bộ tập đoàn thống trị, Chân Lạp bị chia làm hai vùng với các thê289Chương IIII1AIYI Bộ TROHG CÁC môi GIAO LƯU UÀ QUAN HỆ KHU uựcI- QUAN HỆ CHÂN LẠP - CHĂMPA THÊ KỶ VI-XVI1Quan hệ Chân Lạp - Chămpa từ thế kỷ VI đến Tìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2) là Lục Chân Lạp, phía nam có biền bao bọc và có nhiều ao hố gọi là1Xem Lê Hương: Sử Cao Miên, Nhà sách Khai Trí, Sài Gòn, 1970, tr.46-47.292 VÙNG ĐẤT NAM BỘ III TỪ ĨHẾ KỶ VII ĐẾN THẾ KỶ XVIThủy Chân Lạp. Đất đai cùa Thủy Chân Lạp khoảng 800 dặm. Nhà vua đóng ở kinh thành Bà La Đế Bạt (Baladityapura Tìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2) ). Lục Chân Lạp còn gọi là Văn Đan hay là Bà Lâu, đất đai rộng khoảng 700 dặm”. Theo Mà Đoan Lảm, ngùời đời Tống ghi trong sách Vãn hiến thông khảo thTìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2)
ì: “Nua phía bấc vùng đói núi và thung lùng gọi là Lục Chân Lạp. Nửa phía nam có biển bao quanh và đám lấy gọi là Thủy Chân Lạp"1.Dùới thời trị vì cùa289Chương IIII1AIYI Bộ TROHG CÁC môi GIAO LƯU UÀ QUAN HỆ KHU uựcI- QUAN HỆ CHÂN LẠP - CHĂMPA THÊ KỶ VI-XVI1Quan hệ Chân Lạp - Chămpa từ thế kỷ VI đến Tìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2) h Xiêm, phía đông giáp với dày Trường Sơn còn phía tây giáp với lãnh thố của người Môn. Để cùng cố quan hệ hữu nghị với các nước láng giếng, Isanavarman I đà cử các sứ thắn sang triều cóng Trung Quốc vào các năm 616, 617, 623 và 628, dóng thời gà con gái của mình cho người cháu nội cùa vua Chămpa. C Tìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2) hính tù’ cuộc hỏn nhàn này đà sinh ra ông vua Chămpa (năm 653) hiệu là Vikrantavarman, một quân vương nơi tiếng vé nhung cóng trình xây dựng đền đài tTìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2)
ôn giáo.Như vậy, cùng với nhung nhân tố nội sinh, động lực nội tại, lịch sử Chân Lạp giai đoạn thế kỳ VI-VUI là sự kê' thua, tiếp nối của nhiều truyền289Chương IIII1AIYI Bộ TROHG CÁC môi GIAO LƯU UÀ QUAN HỆ KHU uựcI- QUAN HỆ CHÂN LẠP - CHĂMPA THÊ KỶ VI-XVI1Quan hệ Chân Lạp - Chămpa từ thế kỷ VI đến Tìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2) tế... phát triển rực rờ của Phù Nam cũng như nhiều quốc gia láng giếng trong khu vực. Sau hơn một thế kỷ vận động, phát triển, đến thế kỷ VUI, Chân Lạp đã diễn ra một quá trình chia tách thành hai khu vực. Mặc dù có sự chia tách nhùng Lục Chân Lạp vẫn có nhung mói liên hệ mật thiết và tương hỏ với Tìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2) Thủy Chân Lạp. Nhung kết quà nghiên cứu gần đây chơ thấy giũa hai khu vực dịa - văn hóa, địa - chính trị đó, cùng với sự hiện diện cùa một vương quốcTìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2)
đổng thời1. Mã Đoan Lâm: “Văn hiên thông khảo", dẫn theo: Nguyên Hữu Tâm: “Khái quát vé Phù Nam, Chán Lạp qua ghi chép cùa thư tịch cổ Trung Quốc", in289Chương IIII1AIYI Bộ TROHG CÁC môi GIAO LƯU UÀ QUAN HỆ KHU uựcI- QUAN HỆ CHÂN LẠP - CHĂMPA THÊ KỶ VI-XVI1Quan hệ Chân Lạp - Chămpa từ thế kỷ VI đến Tìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2) c 293là thành thị trung tâm còn cỏ sự tích hợp cùa nhiều tiếu quốc cũng nhu’ các thế lực cát cứ dịa phương. Giữa vương quốc trung tám dó với các tiếu quốc, thuộc quốc không chi cỏ sự khác biệt vế phạm vi lành thớ, ảnh hường chính trị mà còn có nhung khoáng cách khá xa vế thang bậc phát triển xã hội, Tìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2) trình độ văn hóa cùng nhũ ý thức vế một cộng đồng dân lộc. Có thể coi dây là một trong nhung dặc lính lịch sù liêu biểu cùa Chân l.ạp thời cổ đại.TrcTìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2)
n bình diện khu vực, sự suy vong của vương quốc Phù Nam dà trờ thành cơ hội thuận lợi chơ các vương quốc trong khu vực cớ điếu kiện vươn len, trong dó289Chương IIII1AIYI Bộ TROHG CÁC môi GIAO LƯU UÀ QUAN HỆ KHU uựcI- QUAN HỆ CHÂN LẠP - CHĂMPA THÊ KỶ VI-XVI1Quan hệ Chân Lạp - Chămpa từ thế kỷ VI đến Tìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2) cường ảnh hường với nhiều quốc đảo láng giếng, Srivijaya bắt đầu gây áp lực chính trị, thâm nhập mạnh mè đến khu vực Đòng Nam Á bán đảo cùng nhiếu vùng đất xa xôi khác1. Sau khi Phù Nam sụp đố, nhận thấy Chân Lạp chưa thể sớm xây dựng, củng cố thê' lực, Srivijaya đă tranh thù thời cơ thuận lợi đó để Tìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2) khai thác tài nguyên, xâm chiếm một sổ khu vực gồm các đào, dài bờ biển phía Đông Nam cùa Chămpa, vịnh Xiêm và hạ lưu sông Mê Kông. Có thể thấy “Sự xTìm hiểu Vùng đất Nam Bộ - Tập 3: Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XVI (Phần 2)
uất hiện cùa vương quốc biển mới này với sự phát triêh cùa dế chế Srivijaya ngay sau dó dà dẫn den sự sụp dơ cùa dế chế biền Phù Nam, mặt khác nó cùngGọi ngay
Chat zalo
Facebook