Nghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2
➤ Gửi thông báo lỗi ⚠️ Báo cáo tài liệu vi phạmNội dung chi tiết: Nghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2
Nghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2
wCHƯƠNG VIIPHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÓN LÀM VĂNI. TÌNH HÌNH DẠY HỌC LÀM VÃN ỏ TRUNG HỌC PHỔ THÔNGTrong phong trào cải tiến giảng dạy văn học ỏ nhà trường p Nghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2 phổ thông nhiều thập kỷ qua, hầu như phân môn được quan tâm nhiều nhất là giảng văn. Và phân môn ít dược chú ý nhất là môn làm vàn. về mặt nào đó, kể cũng có lí của nó. Tiếp cận và tiếp nhận tác phẩm vãn chương là một vấn để khoa học và nghệ thuật phức tạp và tinh tế. Tỉ lệ thời gian dành cho giảng Nghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2 vàn trong chương trình lại lởn. Đây cùng là một mảnh đất có nhiều vấn đề, nhiều người có thể có ý kiến... Dù sao đó cũng chỉ là một cách nghi. Môn làmNghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2
văn, bản thân nó cũng có dầy đủ lí do và dữ kiện đổ được nhìn nhận một cách thoả đáng hơn nêu không muôn nói là được quan tâm đặc biệt hơn, cả về phưwCHƯƠNG VIIPHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÓN LÀM VĂNI. TÌNH HÌNH DẠY HỌC LÀM VÃN ỏ TRUNG HỌC PHỔ THÔNGTrong phong trào cải tiến giảng dạy văn học ỏ nhà trường p Nghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2 thừa nhận rằng đây là một phân môn còn nhiều mắc mớ nhất. Nhiều nàm nay, giáo viên lâu năm cụng như giáo viên mới vào nghề đã phản ánh, kỉến nghị. Đồng chí Đỗ Kim Hồi, một giáo viên lâu nảm vừa là một người làm công tác giảng dạy văn có nhiều kinh nghiệm ở thủ đô đã có một nhận xét xác đáng: Ai đã Nghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2 quan tâm đến tình hình học văn trong các trường trung học pho thông đều không thừa nhận rằng tập làm văn đang là một trong nhừng vấn để nhức124nhối nhNghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2
ất. Rõ ràng là phân môn này đang đứng trước một loạt sự. nghịch thường. Cái phân môn chắc phải coi là có lịch sử lâu đòi trong các môn học, cái phân mwCHƯƠNG VIIPHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÓN LÀM VĂNI. TÌNH HÌNH DẠY HỌC LÀM VÃN ỏ TRUNG HỌC PHỔ THÔNGTrong phong trào cải tiến giảng dạy văn học ỏ nhà trường p Nghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2 ững nguyên tắc dạy học văn đúng đắn như gắn với đòi sông, phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của học sinh... tưởng đâu phải tìm mảnh đất gieo trồng thích hợp nhất nơi tập làm văn thì lại mới chỉ dược bàn luận và thực hiện nhiều trong các khu vực giảng vãn. Lại nữa, tập làm văn, các phân mồn kế Nghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2 t tinh đầy đủ hơn cả nguyên lí học đi đôi với hành và phân môn bộc lộ rõ nét hơn cả nhân cách học sinh thì cũng lại là phân môn đang chịu bạc bẽo...n>Nghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2
.Mắc mở về môn làm ván ở phổ thông chỉ không là vấn đề nhận thức về vai trò và vị trí của bộ môn mà còn có cả vấn đề nấm vững lí thuyết và phương phápwCHƯƠNG VIIPHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÓN LÀM VĂNI. TÌNH HÌNH DẠY HỌC LÀM VÃN ỏ TRUNG HỌC PHỔ THÔNGTrong phong trào cải tiến giảng dạy văn học ỏ nhà trường p Nghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2 cạnh một giáo viên tận tuỵ, số đông đảo giáo viên chưa có đầy đủ tinh thần trách nhiệm trong việc chấm bài cho học sinh”<2>. •Trưóc hết phải nói đến tình trạng không chuẩn xác, thiếu sức thuyết phục của các sách dạy lí thuyết làm văn ỏ trường phổ thông. Sách và tư liệu viết về lí thuyết làm văn ỏ T Nghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2 rung ương và ở địa phương, từ những nàm 60 đến nay không phải là ít những điều đáng tiếc là lí thuyết làm văn trong các tài liệu đã ấn hành thường thiNghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2
ên về miêu tả việc1. Báo cáo tổng kết đề tài xậc định một sô' quan niệm và biện phápmới có khả năng nâng cao chất lượng dạy và học vản trong các trườnwCHƯƠNG VIIPHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÓN LÀM VĂNI. TÌNH HÌNH DẠY HỌC LÀM VÃN ỏ TRUNG HỌC PHỔ THÔNGTrong phong trào cải tiến giảng dạy văn học ỏ nhà trường p Nghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2 àm theo kinh nghiệm chứ chưa được xây dựng từ những cơ sỏ khoa học đáng tin cậy của logic, tâm lí tư duy, hoạt động ngôn ngữ, ngữ pháp văn bản và tâm lí học tiếp nhận văn học, v.v...Phải thừa nhận rằng lí thuyết làm văn trong nhà trường của ta chưa có được những bước tiến lí luận đáng tin cậy so với Nghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2 công trình trước đây của một số' nhà sư phạm như Nghiêm Toản, Trần Trọng Kim, Dương Quảng Hàm... Hiện tượng thiếu chuẩn xác trong các định nghĩa về lNghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2
àm văn khá phổ biến nhất là những định nghĩa về giải thích, bình ìuận, bình chú, bình giảng... Những nhận định sai sót như sau thường gặp trong những wCHƯƠNG VIIPHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÓN LÀM VĂNI. TÌNH HÌNH DẠY HỌC LÀM VÃN ỏ TRUNG HỌC PHỔ THÔNGTrong phong trào cải tiến giảng dạy văn học ỏ nhà trường p Nghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2 chứng) để làm sáng tỏ một vấn đề thuộc chân lí (?) nhằm làm cho người đọc nghe hiểu và tin vào vấn đề, có thái độ và hành động đúng trước vấn đề đó"<u. Hoặc "Kiểu bài chứng minh là kiểú bài có nội dung làm sáng tỏ một vấn đề đã được thừa nhận (?). Bài văn có mục đích làm cho người đọc xác nhận vấn Nghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2 đề (?) một cách chắc chắn,,<2). Đọc kĩ các tài liệu về lí thuyết làm văn, chúng 'ta dỗ nhận thấy sự nhầm lẫn giữa các thao tác tư duy với các thao tácNghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2
làm bài và các kiểu bài làm văn nghị luận.Tính chuẩn xác khoa học của lí thuyết làm văn có nhiều hạn chế mà tính định hướng thiết thực của lí thuyết wCHƯƠNG VIIPHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÓN LÀM VĂNI. TÌNH HÌNH DẠY HỌC LÀM VÃN ỏ TRUNG HỌC PHỔ THÔNGTrong phong trào cải tiến giảng dạy văn học ỏ nhà trường p Nghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2 thiết thực trong công việc làm một bài văn trong suốt thời gian học trên nghế nhà1. Xem tài liệu tham khảo hướng dẫn giảng dạy tập làm văn cấp IIIphổ thông, NXB. Giáo dục, Hà Nội, 1980.2. (Như trên)126trường. Từ lí thuyết đến thực hành làm văn, còn có khoảng cách xa. Một vài tài liệu rắc rôì hoá cá Nghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2 c khâu phân tích đề, đặt vấn để, xây dựng ý... nên hiệu quả thực tế rất thấp. Học sinh chưa được chỉ dẫn cụ the qua từng bước xây dựng vản bản, lời khNghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2
uyên bảo nhiều hơn là lời chỉ dẫn thiết thực. Tính chất tự biện thuần lí của tài liệu giảng dạy làm văn lâu nàm đã ảnh hương nặng nể về tâm lí dạy làmwCHƯƠNG VIIPHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÓN LÀM VĂNI. TÌNH HÌNH DẠY HỌC LÀM VÃN ỏ TRUNG HỌC PHỔ THÔNGTrong phong trào cải tiến giảng dạy văn học ỏ nhà trường p Nghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2 c và thiết thực thì việc giảng dạy lí thuyết làm vàn dễ trở thành phù phiếm vô bổ..Tính chất sách vở phù phiếm trừu tượng của lí thuyết làm vàn phản ánh một quan niệm chưa đúng đắn về việc giảng dạy làm vàn ở nhà trường chúng ta nhiều năm nay. Từ những năm 1970, đồng chí Phạm Văn Đồng đã nghiêm khắc Nghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2 phê phán tệ hại của lôi học văn theo ’’điệu sáo”, lối “múa chữ” trong làm vần. Lâu nay trong nhà trường chưa ra khỏi lối làm văn cử tử sao chép, mà mNghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2
ấy tràm năm trưóc đây, chính Lê Quí Đôn đã từng nhận xét: ”Nếu lại thay thi đều bằng văn bát cổ để hạn chế bát buộc sĩ tử thì còn được mấy người dự tuwCHƯƠNG VIIPHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÓN LÀM VĂNI. TÌNH HÌNH DẠY HỌC LÀM VÃN ỏ TRUNG HỌC PHỔ THÔNGTrong phong trào cải tiến giảng dạy văn học ỏ nhà trường p Nghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2 òng những bài truyện chú. Dư luận Trung Quốc bấy giờ cùng đã bất mãn về lối thơ văn bát cổ” (Kiểu vản Tiểu lục). Chắc hẳn việc giảng dạy làm văn trong nhà trường chúng ta ngày nay không thể giông như tình trạng lạc hậu của lối nho học thời phong kiến. Nhưng nhìn thẳng vào thực trạng nhà trường hiện Nghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2 nay vẫn dễ nhận thấy những biểu hiện của lôi dạy vãn phù phiếm sách vỏ, làm vàn theo lối sao chép, làm văn vì điểm, làm văn để nộp bài cho thầy. Làm vNghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2
ăn đúng ra là Ị chuyện hứng thú sáng tạo cá nhân, là chuyện bày tỏ tìnhcảm quan điểm của mình, thì thường thường trơ thành công việc gò bó công thức. wCHƯƠNG VIIPHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÓN LÀM VĂNI. TÌNH HÌNH DẠY HỌC LÀM VÃN ỏ TRUNG HỌC PHỔ THÔNGTrong phong trào cải tiến giảng dạy văn học ỏ nhà trường p Nghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2 t buộc, gò bó không hứng thú là có thật trong đòi sông học sinh của chúng ta. Hậu quả của lốỉ dạy văn như trên không chỉ giới hạn trong chuyện làm vàn mà sâu xa hơn, đáng lo hơn là nó tạo ra một thói quen tư duy lười biếng, sao chép, một thái độ lao động trí óc không sáng tạo, một quan điểm sông khô Nghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2 ng có bản lĩnh, không dám tỏ bày ý riêng, nhất là những ý kiến khác nhau với người khác. Trong bản báo cáo tổng kết, việc khảo sát chất lượng ngữ vánNghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2
1981 - 1982 của Sơ Giáo Dục Hà Nội, đồng chí Đào Đăng Tú đã nhận xét trong số’ 897 bài làm thì có đến 90,8% làm theo mẫu, trong sô' này có 38% chép bàwCHƯƠNG VIIPHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÓN LÀM VĂNI. TÌNH HÌNH DẠY HỌC LÀM VÃN ỏ TRUNG HỌC PHỔ THÔNGTrong phong trào cải tiến giảng dạy văn học ỏ nhà trường p Nghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2 ọc sinh. Viện sĩ cho rằng thói quen nói viết trong làm văn không như những gì mình nghĩ và viết,sẽ di hại đến phẩm chất công dân sau này. Đà có những học sinh làm văn rất hay nhưng lại là tội phạm hình sự.ở ta sự khập khiễng giữa nối và làm, giữa bài văn và cách nói ngoài đời của học sinh không phải Nghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2 là hiện tượng hiếm hoi. Lối dạy học vằn múa chữ, theo điệu sáo, lối làm văn "khổ sai" vì điểm, vì thầy hơn là cho chính mình, bằng chính khôi óc và tNghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2
rái tim của mình là một trong những nguyên nhân sâu xa và trực tiếp gây nên hậu quả giáo dục thấp kém cho học sinh ngày nay mà người giáo viên văn họcwCHƯƠNG VIIPHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÓN LÀM VĂNI. TÌNH HÌNH DẠY HỌC LÀM VÃN ỏ TRUNG HỌC PHỔ THÔNGTrong phong trào cải tiến giảng dạy văn học ỏ nhà trường p Nghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2 y văn chương xa lạ với đời sông của chính bản thân học sinh. Thử thông kê hệ128thông các đề nghị luận van chương và nghị luận xã hội đà dùng cho học sinh phổ thông trung học, chúng ta dễ nhận thấy tính chất công thức đơn điệu của các kiểu đề. Dĩ nhiên đề làm vản phải được xây dựng từ nội dung chương Nghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2 trình và phải phù hợp với một sô yêu cầu có tính chất chuẩn về kiến thức nhà trường. Nhưng không phải vì thế mà cách ra đề, các kiểu bài văn cứ phảiNghiên cứu phương pháp dạy học Văn học (Tập 2): Phần 2
gò học sinh suy nghĩ theo những định đề có sẵn. Lâu nay chúng ta quen quan niệm làm văn nghị luận trong nhà trường chỉ là chấp nhặn, là chứng minh nhữGọi ngay
Chat zalo
Facebook