Xác định, phân loại và lập danh sách các từ ngữ dùng theo nghĩa hoán dụ trong tiếng việt đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường năm 2008
➤ Gửi thông báo lỗi ⚠️ Báo cáo tài liệu vi phạmNội dung chi tiết: Xác định, phân loại và lập danh sách các từ ngữ dùng theo nghĩa hoán dụ trong tiếng việt đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường năm 2008
Xác định, phân loại và lập danh sách các từ ngữ dùng theo nghĩa hoán dụ trong tiếng việt đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường năm 2008
ĐẠI HỌC QVỎC GIA THÀNH PHÓ HÒ CHÍ MINH TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÂ HỘI VÀ NHÂN VĂN -----------------&_—ĐẺ TÀI NGHIÊN cứư KHOA HỌC CAP TRƯỜNG NĂM 2008XÁ Xác định, phân loại và lập danh sách các từ ngữ dùng theo nghĩa hoán dụ trong tiếng việt đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường năm 2008 ÁC ĐỊNH, PHÂN LOẠI VÀ LẬP DANH SÁCH cAC TÙ NGŨ DỦNG THẺO NGHĨA HOÁN DỤ TRONG TIÉNG VIỆT(1111 nhiệm đề tài: TS. Nguyễn Hữu ChươngTP. HÔ CHỈ MINH - 2008PHẢN 1: cư SỠ LÝ THUYÉT1Đặt vấn đềHoán dụ (metonymy) là cách gọi tên một sự vật này bằng tên gọi cùa một sự vật khác dựa trên cơ sở của một mối liên h Xác định, phân loại và lập danh sách các từ ngữ dùng theo nghĩa hoán dụ trong tiếng việt đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường năm 2008 ệ gan gũi (closely association), còn gọi là tương cận (contiguity association) nào dó.Hoán dụ là một hiện tượng của lời nói, một biện pháp tu từ. sauXác định, phân loại và lập danh sách các từ ngữ dùng theo nghĩa hoán dụ trong tiếng việt đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường năm 2008
được cổ định trơ thành hoán dụ từ vựng.Theo quan diêm cùa ngôn ngừ học truyền thống thi hoán dụ được coi là một hiện tượng ngón ngữ, còn theo quan diêĐẠI HỌC QVỎC GIA THÀNH PHÓ HÒ CHÍ MINH TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC X HỘI VÀ NHÂN VĂN -----------------&_—ĐẺ TÀI NGHIÊN cứư KHOA HỌC CAP TRƯỜNG NĂM 2008XÁ Xác định, phân loại và lập danh sách các từ ngữ dùng theo nghĩa hoán dụ trong tiếng việt đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường năm 2008 về bán thân minh ngày càng sâu sác hơn.Đê có thê đi đen một nhận định chính xác hơn về bàn chat của hoán dụ là một hiện tượng ngôn ngữ hay lã một hiện tượng của tư duy thì can phái nghiên cứu thật kỹ lường cơ che. cơ sở của hoán dụ theo cã hai quan niệm, ơ đề tài này. chủng tòi tiếp cận van đe theo Xác định, phân loại và lập danh sách các từ ngữ dùng theo nghĩa hoán dụ trong tiếng việt đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường năm 2008 quan diêm cùa ngòm ngữ học truyền thong, cụ the là nghiên cứu các hoán dụ từ vựng.Các nhà nghiên cứu đà đạt được nhùng thành tựu quan trọng khi nghiênXác định, phân loại và lập danh sách các từ ngữ dùng theo nghĩa hoán dụ trong tiếng việt đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường năm 2008
cứu về hiện tượng hoán dụ trong tiếng Việt, trên ca hai phương diện lý thuyết và ứng dụng, về lý thuyết, dã có những công trinh nghiên cứu về hoán dụĐẠI HỌC QVỎC GIA THÀNH PHÓ HÒ CHÍ MINH TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÂ HỘI VÀ NHÂN VĂN -----------------&_—ĐẺ TÀI NGHIÊN cứư KHOA HỌC CAP TRƯỜNG NĂM 2008XÁ Xác định, phân loại và lập danh sách các từ ngữ dùng theo nghĩa hoán dụ trong tiếng việt đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường năm 2008 đà chú ý phân loại các loại hoán dụ trên cơ sở chi ra các moi liên hệ tương cận. chì ra một số loại sự vật có thè làm cái biêu trưng cho nghĩa hoán dụ. Tuy nhiên, do chưa có một còng trình chuyên kháo nào nghiên cứu một cách toàn diện về vấn đề này cho nên đen nay, chúng ta vẫn chưa có thê di đến k Xác định, phân loại và lập danh sách các từ ngữ dùng theo nghĩa hoán dụ trong tiếng việt đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường năm 2008 ết luận là trong tiếng Việt hiện có bao nhiêu loại hoán dụ từ \yng, nhừng từ loại nào. nhừng sự vật hiện tượng nào đà được dùng làm cái biêu trưng choXác định, phân loại và lập danh sách các từ ngữ dùng theo nghĩa hoán dụ trong tiếng việt đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường năm 2008
nghĩa hoán dụ và cũng chưa có một cuốn từ diên hoán dụ, hay thực te hơn là một cuốn từ điên ân dụ - hoán dụ nào được công bố đê phục \ỊI cho việc traĐẠI HỌC QVỎC GIA THÀNH PHÓ HÒ CHÍ MINH TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÂ HỘI VÀ NHÂN VĂN -----------------&_—ĐẺ TÀI NGHIÊN cứư KHOA HỌC CAP TRƯỜNG NĂM 2008XÁ Xác định, phân loại và lập danh sách các từ ngữ dùng theo nghĩa hoán dụ trong tiếng việt đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường năm 2008 n dụ - hoán dụ chuyên dụng là rat can thiết, bời các loại nghĩa hoán dụ và ân dụ là loại nghía biếu trưng, khó hiểu. Nhiều từ ngừ cần phái tra cứu mới hiêu được đúng nghĩa hoán dụ của nó. Người bán ngữ do có kinh nghiệm và thói quen sử dụng ngôn ngừ nên có thê sử dụng các từ đa nghĩa, có nghĩa hoán Xác định, phân loại và lập danh sách các từ ngữ dùng theo nghĩa hoán dụ trong tiếng việt đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường năm 2008 dụ một cách vô thức. Thê nhưng khi gặp các hoán dụ tu từ, do chỉ mới là cách nói cua một cá nhân nào đó, thường thay trong các sáng tác văn chương, chXác định, phân loại và lập danh sách các từ ngữ dùng theo nghĩa hoán dụ trong tiếng việt đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường năm 2008
ưa quen dùng đối với cã xà hội thi thường lại không hiểu được. Vi người ta không nhận ra được cơ sớ (moi liên hệ tương cận) cùa hoán dụ ở đây là gi, dĐẠI HỌC QVỎC GIA THÀNH PHÓ HÒ CHÍ MINH TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÂ HỘI VÀ NHÂN VĂN -----------------&_—ĐẺ TÀI NGHIÊN cứư KHOA HỌC CAP TRƯỜNG NĂM 2008XÁ Xác định, phân loại và lập danh sách các từ ngữ dùng theo nghĩa hoán dụ trong tiếng việt đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường năm 2008 gốc) mà suy ra được nghĩa bóng cua hoán dụ theo cơ chế. cơ sớ đó. Nếu cỏ được một cuốn từ điển ẩn dụ - hoán dụ đê tra cứu. người ta có thê nhận biết loại hoán dụ tu tìr đó thuộc loại nào. từ đó suy ra nghĩa hoán dụ của nó theo nguyên tảe suy luận đồng dạng. Chăng hạn báo Người lao động ngày 13 tháng Xác định, phân loại và lập danh sách các từ ngữ dùng theo nghĩa hoán dụ trong tiếng việt đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường năm 2008 12 năm 2007, mục thê thao có một bài viết mang tiêu đề ""Can có một cuộc thay máu”. Bạn đọc có thê hiêu được thay máu ở đây là thay cầu thu theo nguyXác định, phân loại và lập danh sách các từ ngữ dùng theo nghĩa hoán dụ trong tiếng việt đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường năm 2008
ên tắc suy luận bộ phận - toàn thè.Với những lý do như trên, chúng tôi chọn đe tài này dê nghiên cứu. về mặt lý luận, việc nghiên cứu đề tài này sẽ góĐẠI HỌC QVỎC GIA THÀNH PHÓ HÒ CHÍ MINH TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÂ HỘI VÀ NHÂN VĂN -----------------&_—ĐẺ TÀI NGHIÊN cứư KHOA HỌC CAP TRƯỜNG NĂM 2008XÁ Xác định, phân loại và lập danh sách các từ ngữ dùng theo nghĩa hoán dụ trong tiếng việt đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường năm 2008 là bước chuân bị đê đi đến biên soạn một cuốn từ điên ân dụ - hoán dụ trong tương lai.2Phương pháp nghiên cứuĐê làm đe tài này, chúng tôi đà sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau dây:1/ Phương pháp phân tích nghĩa của tử2/ Phương pháp thống kê3/ Phương pháp biên soạn từ điên.2Phương pháp phân tích Xác định, phân loại và lập danh sách các từ ngữ dùng theo nghĩa hoán dụ trong tiếng việt đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường năm 2008 nghĩa của từ được sử dụng đê phân tích nghĩa cùa từ. xác định các nghĩa phái sinh theo hoán dụ. phàn lập các trường từ vựng, trường phái nghĩa...PhươnXác định, phân loại và lập danh sách các từ ngữ dùng theo nghĩa hoán dụ trong tiếng việt đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường năm 2008
g pháp thong kê được sừ dụng đê thong kê so lượng từ có nghĩa hoán dụ trong mồi trường, so lượng từ có nghĩa hoán dụ dùng độc lập.Phương pháp biên soạĐẠI HỌC QVỎC GIA THÀNH PHÓ HÒ CHÍ MINH TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÂ HỘI VÀ NHÂN VĂN -----------------&_—ĐẺ TÀI NGHIÊN cứư KHOA HỌC CAP TRƯỜNG NĂM 2008XÁ Xác định, phân loại và lập danh sách các từ ngữ dùng theo nghĩa hoán dụ trong tiếng việt đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường năm 2008 u là các từ, các thành ngừ có từ mang nghĩa hoán dụ.Ngừ liệu nghiên cứu là cuốn Từ diên tiếng Việt, 1992 Trung tàm Từ diên Ngôn ngừ, Hã Nội. Việt Nam do Hoàng Phê chu biên [39]. Dựa vào cuốn từ diên trên, chúng tôi nhận diện các từ có nghía hoán dụ. Tuy nhiên, cùng can lưu ý là quyên từ điên trên kh Xác định, phân loại và lập danh sách các từ ngữ dùng theo nghĩa hoán dụ trong tiếng việt đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường năm 2008 ông nêu lẻn nghĩa hoán dụ của từ trong một số trường hợp. Đó là “không tách thèm nghĩa trong trường hợp có hiện tượng chuyến nghĩa đều đặn. có tính quXác định, phân loại và lập danh sách các từ ngữ dùng theo nghĩa hoán dụ trong tiếng việt đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường năm 2008
y luật, trong hàng loạt từ cùng một loại của tiếng Việt, như: từ chi đồ đimg. dùng đè chi lượng đựng; tên gọi của cây đong thời dùng để chi quà, cũ. hĐẠI HỌC QVỎC GIA THÀNH PHÓ HÒ CHÍ MINH TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÂ HỘI VÀ NHÂN VĂN -----------------&_—ĐẺ TÀI NGHIÊN cứư KHOA HỌC CAP TRƯỜNG NĂM 2008XÁ Xác định, phân loại và lập danh sách các từ ngữ dùng theo nghĩa hoán dụ trong tiếng việt đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường năm 2008 chỉ thứ tự; một so từ vừa có nghĩa nội dộng. \ừa có nghĩa ngoại động, v.v...” [39,12]. Trong công trinh này. chúng tôi có nêu một so trường hợp mà từ diên không nêu như đà ke trên. Những trường hợp là các tên riêng (tên người, tên nước, tên thú đô, ...) có so lượng quá lớn. nhưng cách nói mới như t Xác định, phân loại và lập danh sách các từ ngữ dùng theo nghĩa hoán dụ trong tiếng việt đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường năm 2008 hay máu (thay cầu thủ), chúng tôi cũng không đưa vào nghiên cứu.4Nhiệm vụ nghiên cứu-1Xác dinh các từ đa nghĩa có nghĩa hoán dụ.-2Phàn lập các trườngXác định, phân loại và lập danh sách các từ ngữ dùng theo nghĩa hoán dụ trong tiếng việt đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường năm 2008
từ xỊmg (word field) đê biết được số lượng các loại đối tượng dược dùng làm cái biêu trưng cho nghía hoán dụ.-3Nêu nghĩa hoán dụ. các trường ngừ nghĩaĐẠI HỌC QVỎC GIA THÀNH PHÓ HÒ CHÍ MINH TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÂ HỘI VÀ NHÂN VĂN -----------------&_—ĐẺ TÀI NGHIÊN cứư KHOA HỌC CAP TRƯỜNG NĂM 2008XÁĐẠI HỌC QVỎC GIA THÀNH PHÓ HÒ CHÍ MINH TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÂ HỘI VÀ NHÂN VĂN -----------------&_—ĐẺ TÀI NGHIÊN cứư KHOA HỌC CAP TRƯỜNG NĂM 2008XÁGọi ngay
Chat zalo
Facebook