Kiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2
➤ Gửi thông báo lỗi ⚠️ Báo cáo tài liệu vi phạmNội dung chi tiết: Kiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2
Kiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2
CHƯƠNG III NHÙNG KIẾN TRÚC CÓ TÍNH DÃN GIANI. NHÙNG CÓNG TRÌNH CÕNG CỘNG CÙA LANG XÃ NGƯỜI VIỆT :Từ áp. xóm đến làng là một quá trình tụ cư ổn định, c Kiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2 chắng nhửng quy mô dươc mở rộng mà tổ chức cùng trò nén chật chẽ. trong nhửng chừng mực nào đó “lệ lâng" côn mạnh hơn cà ‘phép nước”, mọi người gần bó với nhau bằng cà cuộc sõng tinh thân và cuóc sống vặt chất, do dó có nhửng nhu càu chung và đòi hỏi có những còng trình kiẽn trúc còng cộng. Đó là dê Kiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2 n. chùa, đình mà hàu như mọi làng đêu có, là càu. quân, chợ có ở mọi vùng, thậm chí là nghĩa dịa dành cho người chết... Với ý nghĩa nghé thuặt kiên (rKiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2
úc có tinh dàn gian, chúng tôi lưu ý mỏt sò còng trình dược sáng tạo tàp thể. đả đat trình dỏ thẩm mỹ cao và phục vụ dông đảo nhàn dàn lao dộng.1 ChùaCHƯƠNG III NHÙNG KIẾN TRÚC CÓ TÍNH DÃN GIANI. NHÙNG CÓNG TRÌNH CÕNG CỘNG CÙA LANG XÃ NGƯỜI VIỆT :Từ áp. xóm đến làng là một quá trình tụ cư ổn định, c Kiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2 lưu kinh tê VỚI Àn Độ. nhán dán ta dã tiêp nhặn s.ự Ihàm nhập hòa bình của dạo Phật, và lây Phật giáo làm ngọn cớ và vũ khi đế đầu tranh cho sự nghiệp giải phóng.Phát giáo muon tuyên truyên thi phải có giáo đường, ỏ giai doạn đàu có thế chì là những am miêu thớ Phật. Đảu thé kỳ III. Khương Tầng Hội Kiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2 goi nhửng kiẻn trúc Phật giáo ỏ ta là ‘Miêu dường'’ hoăc “Tông miêu”, gợi lèn những diện thò tố tiên theo tín ngưởng nguyên thúy mà người Việt rất mựcKiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2
COI trọng. Cho dén Ihê kỳ V - VI. thư tịch cho bièt trên dãt Giao Châu đà có tới hai mươi chùa tháp. Từ cuôi thế kỳ VI. vói sư phát triến cua dõng TiCHƯƠNG III NHÙNG KIẾN TRÚC CÓ TÍNH DÃN GIANI. NHÙNG CÓNG TRÌNH CÕNG CỘNG CÙA LANG XÃ NGƯỜI VIỆT :Từ áp. xóm đến làng là một quá trình tụ cư ổn định, c Kiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2 ng củng do nó hôi nhập đù thứ thàn linh bàn địa. mã cho đén hét thời Bấc thuộc, chủa thap vản chưa co dược một hình mẫu chuán. con tự phái tùy theo tập tuc dịa phương Những ngòi chưa dưng trong suot (hoi Bác thuôc cho đên nay không de la’ dãư vét gi ngoài nhửng ghi chép vàn tãt cùa thư tịch.Trài qua Kiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2 giai doạn dàu cùa thời tự chủ ờ thế kỳ X, trong bước quã độ xây dựng dát nước, các sư tăng đã tò ra lã những tri thức tiêu biểu, phục vụ đác lực choKiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2
chinh quyèn trung ương tập quyên, đặc biệt dà chuần bị tích cục cho việc thành lập nhà Lý. Và nhà Lý dã tạo mọi thuận lợi cho Phật giáo trờ thành quõcCHƯƠNG III NHÙNG KIẾN TRÚC CÓ TÍNH DÃN GIANI. NHÙNG CÓNG TRÌNH CÕNG CỘNG CÙA LANG XÃ NGƯỜI VIỆT :Từ áp. xóm đến làng là một quá trình tụ cư ổn định, c Kiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2 , củng tât yếu dán dẽn những hình thức diện thờ Phật khác nhau. Theo SỪ gia Lê Vân Hưu, thòi Lý Trong nước chổ nào cũng có chùa”hay như nho thân Lê Quát ở bia chùa Thiệu Phúc thì 'chồ nào có người ỏ tát có chùa thờ Phật’1. Và cụ thể hơn, như lời bia chửa Linh Xứng : -Hề có canh đẹp núi non thi không Kiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2 nơi nào* là khồng xây dựng chùa chiên ". Xảy dựng ỏ nơi thấng cảnh nén chúa tháp thủi Lý phàn lớn là những danh lam. Nhà Lý dựa vào số tựđtén và canhKiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2
phu, chia cãc chùa dẹp ra làm ba loại là Đạì danh lam, Trung danh lam, và Tiểu danh lam.Trong các kién trúc chùa tháp thì càng ngược vè nguòn, thãp cCHƯƠNG III NHÙNG KIẾN TRÚC CÓ TÍNH DÃN GIANI. NHÙNG CÓNG TRÌNH CÕNG CỘNG CÙA LANG XÃ NGƯỜI VIỆT :Từ áp. xóm đến làng là một quá trình tụ cư ổn định, c Kiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2 kể những tháp được SỪ sách ghi lại củng dã gàn 20, trong dó một số đè lại phế tích déu là tháp lớn .* Phật Tích, Tường Long, Chương Sơn, Long Đội ... Khảo cô’ học dã đào dược nèn lõi tháp Tường Long cạnh 8m và nẻn tháp Chương Sơn cạnh hơn 19m, tất cả đều bình diện vuồng. Gạch xây tháp Phật Tích, cõ Kiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2 in hình những cây tháp gtống nhau đèu 9 tàng có chiẻu cao gáp 5 cạnh chân. Các tháp thời Trần còn lai có chièu cao gáp 4 cạnh chân. Nêu tháp thời LýKiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2
cố cùng tì lệ trên thì phải cao khoảng 30 - 40m (tháp Phật Tích , tháp Tường Long) đến 70 - 80rn(tháp Báo Thiên, tháp Chương Sơn) biểu hiện khí thế vưCHƯƠNG III NHÙNG KIẾN TRÚC CÓ TÍNH DÃN GIANI. NHÙNG CÓNG TRÌNH CÕNG CỘNG CÙA LANG XÃ NGƯỜI VIỆT :Từ áp. xóm đến làng là một quá trình tụ cư ổn định, c Kiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2 g núi không cao mấy dột khỏi giữa dồng bàng là thâng cảnh tự nhién, lây núi vững chãi làm nèn dể tôn vè bê thế nguy nga cũa mình.Nhửng cây tháp ày là kiên trúc chính của toàn cành chùa và chinh thức là điện thờ Phật, trong lòng tháp có đặt tượng Phật. Cac Phật tủ tiến hành nghi lẻ quanh tượng Phật, Kiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2 có thê ỏ ngay trong lòng tháp65hoặc xung quanh thàp. Riêng thàp chùa Bầo Th ên với tên Đại Thăng Tư Th-én thi co bản là dài chiẽn thăng, tuy ở chúa vãKiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2
4 cừa tháp có 4 dổi tượng Kim Cương, nhưng trcng lòng tháp lạj có các tượng người tỉén. chim muỏng. giưởng, ghè. chén, bat bàng dá.Tháp Lý với binh dCHƯƠNG III NHÙNG KIẾN TRÚC CÓ TÍNH DÃN GIANI. NHÙNG CÓNG TRÌNH CÕNG CỘNG CÙA LANG XÃ NGƯỜI VIỆT :Từ áp. xóm đến làng là một quá trình tụ cư ổn định, c Kiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2 có tượng Phật là nơi Ihở. Bình diện vuông cùa tháp, theo tư duy Việt cô quan niệm trãi dãt vuông, dưoc 4 phương neo giữ. Nhừng cày thap cao ày không trơ trụi, lại hòa với hành lang, giải vù ơ hai bẽn. với nhừng tòa nhà ở phía sau, vã cây cói... tao thành một cảnh quan tổng thể có cà chièu cao và bê Kiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2 rộng, vừa thiêng liỗng vừa ám cúng.Phong phú han tháp vê cá số lượng và kiêu thức phải là chùa. Dựa vào thực d«a và thư tịch cổ thế chia chùa thời LýKiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2
thành 4 loai có bố cục khác nhau. Trước hết là kiểu chúa dựng trên mót cây cột. phát triến theo kiến trúc tháp, tiêu biêu ỉà chùa Một Cột tuy cùa HoànCHƯƠNG III NHÙNG KIẾN TRÚC CÓ TÍNH DÃN GIANI. NHÙNG CÓNG TRÌNH CÕNG CỘNG CÙA LANG XÃ NGƯỜI VIỆT :Từ áp. xóm đến làng là một quá trình tụ cư ổn định, c Kiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2 là bóng sen nghệ thuật khống lò. Loại thứ hai là những chùa vừa thờ Phật dỗ câu chúc hoàng gia vừa là hoàng cung đê’ vua nghi ngơi khỉ du ngoạn quanh vùng Loại chúa này thường dược vua đến thàm vã dể di bút. có quy mô lớn. ngoải tháp còn có nhiêu kiến trúc vật bè thế, Loại chùa thứ ba không cô tháp, Kiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2 cũng không phải là hành cung, quy mô có kém một chút nhưng còn rát lớn, phát triển theo chiêu sâu và năng cao dần, hai bèn đăng đói. khu điện 1hờ bôKiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2
cuc gàn giông mặt bằng cùa tháp, ngoài ra còn nhưng chùa nhô lẩn trong thôn xóm, .úc đàu có thê chì là cãi am làm nơi tu dưỡng cùa một nhà sư. sau có CHƯƠNG III NHÙNG KIẾN TRÚC CÓ TÍNH DÃN GIANI. NHÙNG CÓNG TRÌNH CÕNG CỘNG CÙA LANG XÃ NGƯỜI VIỆT :Từ áp. xóm đến làng là một quá trình tụ cư ổn định, c Kiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2 ho tượng, trong cách thỏ có sự tương đông với cã khu vực Đông Nam .Tử thời Trân, Phât giao côn để lại một sỏ Phật diện và tháp khá nguyên ven. ờ giai doan đàu. các thiên gia nổi tiêng tập trung ó tàng lớp trên, nêr chùa tháp thường dược xây dựng dưới sự chì đạo trực tiếp cùa Nhà nưóc. như chùa Phổ M Kiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2 inh. Đén cuối thòi Tràn, do sự phân hõa xả hội manh, chùa lang phat then còn dè' lại một sò diên thè 66và nhiêu bệ thò bâng đá. Do quan niệm 'VÔ châp"Kiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2
không nê thuộc vào dièu kiện và sự việc nào. coi “Phật ở nơi tâm" nèn chùa là nơi đàm dạo Phật pháp cữa sư tâng và Phật tử. có khi thò Phật mà khống CHƯƠNG III NHÙNG KIẾN TRÚC CÓ TÍNH DÃN GIANI. NHÙNG CÓNG TRÌNH CÕNG CỘNG CÙA LANG XÃ NGƯỜI VIỆT :Từ áp. xóm đến làng là một quá trình tụ cư ổn định, c Kiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2 p nhưng tháp không còn là kiến trúc trung tâm nửa. xày ờ ngay sản trước, vản nhiêu tầng, cao khoảng trèn dưới 20m. lòng hẹp không đủ sức làm Phật điện, nên phải có một điện thờ Phật ỏ phía sau. Các chùa làng như chùa Thái Lạc vã chùa Bót Khê còn giữ được điện Phật xây trên nèn cao. mỗi cạnh trén dướ Kiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2 i 10m, tạo một nèn ơế gàn vuông, bèn trên dựng một kíẽn trúc một gian hai chãi, bôn mái với các dao cong như bông hoa. Bộ khung gố chủ yẽu góm hai vìKiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2
kèo cát theo lối chòng giưồng ỏ hai bén giá chiêng dăc tạo ra nhiêu diện để trang trí. Do điện Phặt ở trên nèn cao. khóng có tường vách, bên trong thoCHƯƠNG III NHÙNG KIẾN TRÚC CÓ TÍNH DÃN GIANI. NHÙNG CÓNG TRÌNH CÕNG CỘNG CÙA LANG XÃ NGƯỜI VIỆT :Từ áp. xóm đến làng là một quá trình tụ cư ổn định, c Kiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2 hìèu rộng gian giữa chừng 3m. cao và rộng han 1m, được người xưa gọi là “Phật bàn” hay "Phật thạch bàn“ tức bãn đã thờ Phặt như một nhang ãn. không có dáu vêt tượng dật trên, và cúng chưa phát hiện dược pho tượng Phật nào Có thể dân gian đà thở tranh Phật hay chữ Thật" chảng?Sang thời Lè Sơ. Phật gi Kiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2 áo bị nhà nước hạn chê chùa mới không được xày. chúa cù hòng bỏ hoác phải dòn nhiêu chùa lãm một. ó mõ1 vãi làng quẻ dà tìm được bia đà liên quan đếnKiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2
việc trùng tu chùa Tuy nhiên, sõ lượng rát it vá dáu tich vật chất của kiên trúc cũng không có gì chắc chấn.Qua sự khủng hoảng cùa Nho gìầo ỏ đàu thé CHƯƠNG III NHÙNG KIẾN TRÚC CÓ TÍNH DÃN GIANI. NHÙNG CÓNG TRÌNH CÕNG CỘNG CÙA LANG XÃ NGƯỜI VIỆT :Từ áp. xóm đến làng là một quá trình tụ cư ổn định, c Kiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2 i sự ốn đình vé kinh té đà làm cho. Phật giáo được phục hồi. Cùng với sự bào trơ cùa lỡp quý tộc’mới. nhân dân các làng xả sửa chữa vá dựng mới nhiêu chùa. Các chua làng thời Mạc vê cơ bản vản theo hình mảu chùa làng cuòi thòi Trần nhát là vè kết cáu kiên trúc Tuy nhiên, nèu rhư các chua từ thè kỳ X Kiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2 V trở vè trước, trên điện Phật rát ít tượng, thì từ thơi Mạc do each thờ Phật theo lói ’Thê gian trụ tri Phật phap ■ doi hoi phai co hình anh cụ thể vKiến trúc dân gian truyền thống Việt Nam: Phần 2
è thê giời nhà Phật, nèn dién Phàt đã6"Hỉhh 19THÁp CHỦA FHổ MDiHLâng Vứe M«c • táìti ham Hi tao 2 í em dựrvỉ vio iríiư Tfifí68Hình 20Hình2Z69Gọi ngay
Chat zalo
Facebook