Ngữ âm tiếng Việt thực hành: Phần 2
➤ Gửi thông báo lỗi ⚠️ Báo cáo tài liệu vi phạmNội dung chi tiết: Ngữ âm tiếng Việt thực hành: Phần 2
Ngữ âm tiếng Việt thực hành: Phần 2
Chương IVCÁC NGUYÊN ÂM TIẾNG VIỆT1. Các tiêu chi khu biệtHệ thống nguyên âm tiếng Việt gồm 16 âm vị, trong dó co 13 nguyên âm dơn. và 3 nguyên âm dôi. Ngữ âm tiếng Việt thực hành: Phần 2 . Về mật câìỉ âm-àm học. các nguyên âm khu biệt nhau trước hết dựa vào hoạt dộng của lưỡi. Trong cãu tạo các nguyên âm. lưỡi có thể hoạt dộng theo 2 phương thức: a) chuyên dộng ra trước hoặc lùi về sau theo chiều ngang khoang miệng, và b) nâng cao hay hạ thấp theo chiều thẳng dứng trong khoang miệng Ngữ âm tiếng Việt thực hành: Phần 2 , ơ trường hợp thứ nhài, sự chuyên dộng của lười dược xác dinh gồm 3 mức: khi lưỡi tiến ra phía trước cho các nguyên âm dòng trước (front vowels); khiNgữ âm tiếng Việt thực hành: Phần 2
lưởi lùi vé phía sau cho ta các nguyên âm dòng sau (back vowels) và khi lười chuyến dộng vào giữa cho ta các nguyên ãm hàng giữa (central or middle vChương IVCÁC NGUYÊN ÂM TIẾNG VIỆT1. Các tiêu chi khu biệtHệ thống nguyên âm tiếng Việt gồm 16 âm vị, trong dó co 13 nguyên âm dơn. và 3 nguyên âm dôi. Ngữ âm tiếng Việt thực hành: Phần 2 dậc trưng [bổng! là những nguyên âm dòng trước, như [i, e, c, ie, Ĩ‘Ị trong các từ “chị, che, mẹ, chia, anh'; các nguyên Am mang đạc trưng ItrÂml là những nguyên âm dòng sau. như |u, o, □, uo, 5| trong các từ “tu, tỏ, to, tuôn, cong"; còn các nguyên âm dòng giữa mang dậc trưng ItrÀm vừa] hay còn gọ Ngữ âm tiếng Việt thực hành: Phần 2 i là các nguyên Am có Am sắc lining hòa], như [iu, Y, Y, a, a, unr] trong các từ "chứ, chứ, hãn, cha, chác, mượn'. Hãy hình dung các lư the dịch chuyêNgữ âm tiếng Việt thực hành: Phần 2
n cùa lưỡi ớ hình 43; cụ the hình 43a là sự dịch chuyên cùa lưỡi khi cáu ám các nguyên Am dòng trước; hình 43b và 43c là cùa các nguyên Am dòng giữa vChương IVCÁC NGUYÊN ÂM TIẾNG VIỆT1. Các tiêu chi khu biệtHệ thống nguyên âm tiếng Việt gồm 16 âm vị, trong dó co 13 nguyên âm dơn. và 3 nguyên âm dôi. Ngữ âm tiếng Việt thực hành: Phần 2 định và không cỏ đinh. Các nguyên âm mang đặc trưng âm sắc cố (lịnh là những nguyên âm dơn (inonodiphthongs), còn các nguyên âm đói (diphthongs) thường có âm sác không cổ địnhơ trường hợp thứ hai. tiêu chí độ nâng cùa lười được phân ra bồn mức nang khác nhau: cao - hoi cao - hoi thap - tháp. Tương Ngữ âm tiếng Việt thực hành: Phần 2 ứng với các mức nâng của lười là những dộ mờ khác nhau của miệng lừ: rộng - hơi rộng - hoi hẹp - hẹp. Các mức nâng khác nhau của lưỡi sẽ tao cho các nNgữ âm tiếng Việt thực hành: Phần 2
guyên âm mang nhừng đặc trưng khác nhau về ám lượng. Cũng có 4 mức àm lượng khác nhau tương ứng với 4 độ mờ cùa miệng (hay độ nâng cúa lười). Các nguyChương IVCÁC NGUYÊN ÂM TIẾNG VIỆT1. Các tiêu chi khu biệtHệ thống nguyên âm tiếng Việt gồm 16 âm vị, trong dó co 13 nguyên âm dơn. và 3 nguyên âm dôi. Ngữ âm tiếng Việt thực hành: Phần 2 c nguyên âm lại đổi lập nhau theo những thè lưỡng phân: lờn và lớn vừa, nhò và nhỏ vừa. Cụ thổ như sau:-Bạc âm lượng lớn. gốm: |e, ÌÍ, a, ă, 0, ồ]-Bậc ám lượng lớn vừa. gổin: [e, r, T. o|-Bậc ám lượng nhò vừa. gổm: lie, IUT, uo|-Bậc âm lượng nhò. gồm: Ịi, IU, u)Thực ra nói (lèn tiéu chí ám lượng là Ngữ âm tiếng Việt thực hành: Phần 2 người ta miêu là nguyên ámXem thdin Đoàn ThiỌn llmât. "Ngữ âm nung Víẽt". Nxb. Đai hoc và Trung hoc chuyủn nghiẹp. I lã Nôi. 1980.tr. 185-187.111(heoNgữ âm tiếng Việt thực hành: Phần 2
hướng lây ãm học làm cân cư chú yếu. cụ the là don ganh nạng vào mõi tương quan giữa II và F2. Trên phổ dó, nếu chúng gần nhau thì nguyên âm dó dược gChương IVCÁC NGUYÊN ÂM TIẾNG VIỆT1. Các tiêu chi khu biệtHệ thống nguyên âm tiếng Việt gồm 16 âm vị, trong dó co 13 nguyên âm dơn. và 3 nguyên âm dôi. Ngữ âm tiếng Việt thực hành: Phần 2 hình 6.a. 6.b). Nguồn góc cùa Fl và F2 là do kết quà hoạt dộng cùa hai hộp cộng hường: yết hau và iniệng. Trong khi phát ám. do hoạt dộng cùa lưỡi mà hai hộp cộng hường nãy có thẻ bị thay dổi vé thể tích, hình dáng, lói thoát không khí. Những vị trí hoạt động khác nhau cùa lười thường kéo theo nhữn Ngữ âm tiếng Việt thực hành: Phần 2 g tư thê khác nhau tương ứng cua môi (hình 44). Lười và mõi. trẻn thực tè là những khí quan cực kỳ quan :rong. Chúng có những sự ràng buộc và liên quaNgữ âm tiếng Việt thực hành: Phần 2
n chặt chẽ với nhau. MSi lán lười và mõi thay dổi tư thê hoạt dộng là một lân ta có một hộp cộng hưởng miệng và yết hấu khác nhau, dẫn dẽn âm dược câuChương IVCÁC NGUYÊN ÂM TIẾNG VIỆT1. Các tiêu chi khu biệtHệ thống nguyên âm tiếng Việt gồm 16 âm vị, trong dó co 13 nguyên âm dơn. và 3 nguyên âm dôi. Ngữ âm tiếng Việt thực hành: Phần 2 hưởng cùa khoang miệng và khoang yêt hẩu ở hình 44 dưới dày.Hình 44 Sư hoat đỏng cùa lưỡi và mõi trong tương quan VOI SƯ thay dổi thế tích của hai khoang yẻt hẩu vá miệngCác nguyên âm tiếng Việt còn khu biệt nhau theo hình dán< hoạt dộng cùa mõi. limit dáng hoạt dộng cùa mõi dược xác dinh theo hữ ti Ngữ âm tiếng Việt thực hành: Phần 2 êu112chí Iron moi sa không iron moi Ciic nguyên .1111 khi CÁU lạo mà hình d.ing cua 11.11 môi chum Iron lai. dượt got la nguyên ám Iron moi IioiindcdNgữ âm tiếng Việt thực hành: Phần 2
sosselsi: cac Iii'iiscn am khoiiii Iron moi has (hl (unrounded vowels) khi hat mõi ớ hạng thái chành long ra hai hen. I rong liêng Việt, ilnrờng cac nChương IVCÁC NGUYÊN ÂM TIẾNG VIỆT1. Các tiêu chi khu biệtHệ thống nguyên âm tiếng Việt gồm 16 âm vị, trong dó co 13 nguyên âm dơn. và 3 nguyên âm dôi. Ngữ âm tiếng Việt thực hành: Phần 2 thing hình dáng cua mõi trong càu lao các nguy en am o hình 45:Hình 45. Những hình đang cũa môi kín câu ãrn các nguyên âmNgoài ra. dạc hưng se trường dộ cũng là một liêu chí dược sư dụng de khu hiệt các nguyên âm liêng Việt. Sư dối lập giữa các nguyên ám VC nường dộ chi xây ra dõi vói các nguyên ám Ngữ âm tiếng Việt thực hành: Phần 2 dơn ờ bậc âm lượng lớn sà lớn sứa. 4 àm si nguyên àm |ngan| đoi lập vói 4 ầm VỊ nguyên ùm ịdàil lương ứng se mật phẩm chai, dó là: Ie.ÌíỊ. ị.i/ă],I-.Ngữ âm tiếng Việt thực hành: Phần 2
)/;) |. Các the dõilâp này dược phân xuất bới các kiêu cập lữ sau:“bán” / “băn”-»|a/ă)“lớn" / “làn"-»|v/Ỹ)“kẻng”/ “cành"->“mock” Ị “móc"->(n/õ|Như vậyChương IVCÁC NGUYÊN ÂM TIẾNG VIỆT1. Các tiêu chi khu biệtHệ thống nguyên âm tiếng Việt gồm 16 âm vị, trong dó co 13 nguyên âm dơn. và 3 nguyên âm dôi. Ngữ âm tiếng Việt thực hành: Phần 2 nam trong thử lương ứng với dộ há cùa miệng: khi lưỡi nàng lỏn cao lam cho thẻ lích cùa nnéng licp lai: Ii.il lai khi hrái ha xuóng thấp, thố lích của núống dư»K 111(1 rông ra. “Trong ngừ Am hoc dại cương không tó mót cách phAn loai tuyêl dối theo đõ nâng cua lưỡi vì mối ngôn ngữ có II1ÔI hê ihóng n Ngữ âm tiếng Việt thực hành: Phần 2 guyên Am khác nhau. Vi dụ: các nguycn am dòng trước trong liêng Múp có 4 dô nâng. c.ic nguyên Am trong liêng Dức có 5 độ nâng. các nguyOn Am trong uốnNgữ âm tiếng Việt thực hành: Phần 2
g Anh có 6 dộ nàng, côn trong liêng Viởt có 3 đò nang”. Dinh Lè llnr Nguyên Van llué “Cơcàu ngữ Am uCng Viét". Nxb. Giáo due. Hà NỞI? 1998. ir 15113trChương IVCÁC NGUYÊN ÂM TIẾNG VIỆT1. Các tiêu chi khu biệtHệ thống nguyên âm tiếng Việt gồm 16 âm vị, trong dó co 13 nguyên âm dơn. và 3 nguyên âm dôi. Ngữ âm tiếng Việt thực hành: Phần 2 i, có:•Nguyên âm dòng trước:[i, e, E, E, ie]•Nguyen ảm dòng giữa:[ui, r, Ỳ, U1T, a, ă|Chương IVCÁC NGUYÊN ÂM TIẾNG VIỆT1. Các tiêu chi khu biệtHệ thống nguyên âm tiếng Việt gồm 16 âm vị, trong dó co 13 nguyên âm dơn. và 3 nguyên âm dôi.Gọi ngay
Chat zalo
Facebook