Đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2
➤ Gửi thông báo lỗi ⚠️ Báo cáo tài liệu vi phạmNội dung chi tiết: Đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2
Đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2
CHƯƠNG 2VÀN BẢN HÓA TRƯYỂN THUYẾT DÂN GIAN TRONG SỪ VÀ THÁN TÍCH1. Truyền thuyết trong sừ - nièm tin vào sự huyền diệu có thậtNhu đà trinh bày, bộ phậ Đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2 ận truyền thuyết thử nhất có cãm hứng về lịch sử hướng tới mục đích bày tò sự tôn vinh các giả trị truyền thong thông qua các câu chuyện có màu sẩc lịch sù. Điều này bẳt gập ý thức tự tôn dân tộc cũa các sữ gia phong kiến. Chính vì vậy, để bù dắp nhùng thiếu hụt về tư liệu khi chép sử, sừ gia phong Đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2 kiến đả sử dụng truyền thuyết như là một nguồn sừ liệu tin cậy. Trong nhưng hoàn cành đó. truyền thuyết đả được chép xào chinh sử, một loại văn bán chĐặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2
inh trị quan trọng, nơi thể hiện quan điểm chinh thống cùa giai cấp cẩm quyền. Ở Chương 1, chúng tôi dã xcm xét giá trị sừ liệu học lừ văn bàn truyền CHƯƠNG 2VÀN BẢN HÓA TRƯYỂN THUYẾT DÂN GIAN TRONG SỪ VÀ THÁN TÍCH1. Truyền thuyết trong sừ - nièm tin vào sự huyền diệu có thậtNhu đà trinh bày, bộ phậ Đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2 trong việc sừ dụng nỏ với yêu cầu sừ dụng các phương pháp phân tích đặc biệt với một độ thận trọng cần thiết. Ó đây xin đi lừ một xuất phát điểm khác, dó là vàn bân sừ. Lẩy vản bàn sừ de khảo cữu. chúng tòi muốn tìm hiểu hai mặt: sử dà sữ dụng truyền thuyết như thế nào và truyền thuyct đả biến đổi Đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2 sử như thế não trong các bộ sử trung dại.Xin dừng lại một chút ờ giới hạn tư liệu. Theo Lê Ọuý Dôn, tác phầm sử hợc gồm hai loại: thế biên niên và thẻĐặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2
ki truyện' còn cỏ một loại nữa là chí. Ó đây. chúng tôi chi giới hạn sự khào sát trong phằn sư biên niên và chọn hai bộ sử lớn nhât của thời trung dạCHƯƠNG 2VÀN BẢN HÓA TRƯYỂN THUYẾT DÂN GIAN TRONG SỪ VÀ THÁN TÍCH1. Truyền thuyết trong sừ - nièm tin vào sự huyền diệu có thậtNhu đà trinh bày, bộ phậ Đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2 Khám dinh Việt sữ thông giám cương mục. Ngoài ra. những tác phàm khác chi dùng đẽ tham kháo, so sánh trong khà năng có thể.7.7. Sừ hóa truyền thuyỉt - tinh thần dân tộc và phương châm ~ dĩ nghi truyền nghiDùng truyền thuyết dân gian như một nguồn sử liệu, có thề nói, dó lã hiện tượng phồ biến cùa c Đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2 ác bộ sử thời trung dại.Chang hụn ở 'Trung Quốc, một nước láng giềng có nhiều mối giao thoa lớn về lịch sử và văn hóa với Việt Nam, mối liên hệ giửa tĐặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2
ruyền thuyết với sử khá dặc biệt. Là một nước sớm có chừ viết, người Trung Quốc dă ghi lại dược lịch sừ cua mình ngay từ rảt sờm bàng văn tự. Mốc thờiCHƯƠNG 2VÀN BẢN HÓA TRƯYỂN THUYẾT DÂN GIAN TRONG SỪ VÀ THÁN TÍCH1. Truyền thuyết trong sừ - nièm tin vào sự huyền diệu có thậtNhu đà trinh bày, bộ phậ Đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2 c nhận thức như sau: "Lịch sữ cua bất cử một dán tộc nào khi bắt dầu toàn là những sự kiện mông lung, nhiều mâu thuần. Dó là tinh hình chung và không có cách nào khắc phục được cùa lịch sử các dân lộc. Nhưng sau khi đă nói xong mọi câu chuyện truyền thuyết, vô luận thế nào, nhừng truyền thuyết rất x Đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2 a xưa đỏ về mặt lịch sử mà nôi. đều có những yếu tổ và hạt nhân dáng kể, chứ không phài bja dột hoàn toàn"1. Một nhận thức như vậy là chung cho nhiềuĐặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2
dân tộc, song diều đáng nói ở đày là. ở Trung Quốc, vị trí cùa nguồn sừ liệu truyền thuyết không dược đề cao. Tác già Lịch sử truyền thuyết Trung ỌuocCHƯƠNG 2VÀN BẢN HÓA TRƯYỂN THUYẾT DÂN GIAN TRONG SỪ VÀ THÁN TÍCH1. Truyền thuyết trong sừ - nièm tin vào sự huyền diệu có thậtNhu đà trinh bày, bộ phậ Đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2 ước kém tính chắt đáng tin cậy cùa sư liệu sau" [Lịch sứ truyền thuyết Trung Quắc, tr.4]. Và nguyên nhân cùa tinh trạng đó đă dược các nhã nghiên cứu tổng kết như sau: "Trước kia. nước ta chia sách \ở ra thành 4 loại lớn: Kình. Sừ. Từ. Tập Trừ Tập là bộ sách không có quan hệ gì lám đến cổ sử thi uy Đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2 quyền cao nhất là Kinh, sau dỏ lã chinh sử. Còn như các pho sách Chư Tử cua 'l iên rần. Lường Hán1.Lịch sừ truyền thuyềt Trung Quồc. lư liệu dịch từ lĐặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2
iêng Trung Quốc. 1 hư viện Viện Văn học. tr.3.124CMng 2. Văn bàn hóa truyền thuyết dân gian...có giừ được một số tài liệu cồ sử nhưng phái đem tiêu chCHƯƠNG 2VÀN BẢN HÓA TRƯYỂN THUYẾT DÂN GIAN TRONG SỪ VÀ THÁN TÍCH1. Truyền thuyết trong sừ - nièm tin vào sự huyền diệu có thậtNhu đà trinh bày, bộ phậ Đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2 ịch sử truyền thuyết Trung Quốc, tr.6]. Đối với lịch sừ Trung Quốc, những truyền thuyết dược đưa vào địa vị Kinh là Tam hoàng. Ngũ Đế. Ngoài ra, hầu hết nhừng truyỉn thuyết khác đều bị rơi rụng và khô heo dan. Tác giã cuốn Lịch sử văn hoc Trung Quổc nhắc đến tình trạng trọng kinh sừ như sau: "Sách v Đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2 ở thời xâ hộí nô lệ Trung Quốc bâo tồn không được nhiêu, ngoài Kinh Thi ra, chi còn một ít chương đoạn trong Dịch Quái Hào Từ... Cùng còn một ít tư liĐặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2
ệu lịch sữ nhưng đều qua bàn tay gia công cùa người đời sau. TTiòri bẩy giờ học vấn ở nhà quan, không cỏ trước thuật tư nhân mả các sử quan lại chi chCHƯƠNG 2VÀN BẢN HÓA TRƯYỂN THUYẾT DÂN GIAN TRONG SỪ VÀ THÁN TÍCH1. Truyền thuyết trong sừ - nièm tin vào sự huyền diệu có thậtNhu đà trinh bày, bộ phậ Đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2 ến uy quyền tối thượng của Kinh và cố gang dựng lại thời đại truyền nghi từ thời khai tlúên làp địa dển thời Tày Chu qua các tư liệu truyền thuyết, ỉ iọ còn bày tỏ sự nghi ngờ về dộ tin cậy cùa nhiều tư liệu được chép trong Kinh, cho rằng dó là những tư liệu bịa đặt của các học thuyết gia thời Xuân Đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2 Ihu - Chiến Quốc [Lịch sử truyền thuyết Trung Quốc, tr.l 8]. Họ cho ràng, ờ đất nước chịu ảnh hưởng sâu sác cùa ý thức hệ Nho giảo này, việc dồ cao KiĐặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2
nh. Sử. Từ. Tập dã hạn chế việc ghi chép truyền thuyết; thậm chí. thần thoại, truyền thuxểt nhiều khi còn bị bóp méo, xuyên tạc. Hai ví dụ thường hay CHƯƠNG 2VÀN BẢN HÓA TRƯYỂN THUYẾT DÂN GIAN TRONG SỪ VÀ THÁN TÍCH1. Truyền thuyết trong sừ - nièm tin vào sự huyền diệu có thậtNhu đà trinh bày, bộ phậ Đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2 coi 4 phương dược Khống Tử giái thích ràng, Hoàng De dà phái 4 người đi trị vì 4 phương. Ví dụ thứ hai là cách giài thích cùa Khổng Từ về hình ãnh thân thoại "Quỳ nhât lúc’' tức con Quỳ có một chân. Ông đă bãc bò sự hoang dường dê giải thích là. con Quỳ hung ác chi cằn có một điềm khả thú đó là việc Đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2 giữ chừ tín lã dù* 2;I Nhiều tác giả. Lịch sư vùn học Trung Ọuồc. Bằc Kinh, Bân tiếng Việt do nhiều người dịch, rập I. N.\b. Giảo dục. H. 1997.2. NhiĐặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2
ều tác giã. Lịch sữ vãn học Trung Quồc. Băc Kinh. Bân tiếng Việt do nhiều ngươi dịch, Tâp I. Nxb. Giáo dục. H. 1997, 700 tr.125DAC TRƯNG THỂ LOẠI VẰ VCHƯƠNG 2VÀN BẢN HÓA TRƯYỂN THUYẾT DÂN GIAN TRONG SỪ VÀ THÁN TÍCH1. Truyền thuyết trong sừ - nièm tin vào sự huyền diệu có thậtNhu đà trinh bày, bộ phậ Đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2 Quốc. Lồ Tẩn viết: "Khổng l ừ ra đời. lẩy những diều thực dụng sữa mình, yên nhà. tri nước, binh thiên hạ làm giáo lý. không muôn nôi việc quỹ thằn, những thuyết hoang đường thời thải cả đều là những diều nhà nho không muốn nói. cho nên vé sau. chãng nhừng không làm gi được cho sáng súa lớn lao thêm Đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2 mà côn để cho tân mâc, mat mát dí nừa" [Lồ Tắn: Lịch sừtìếu ĩhuyết Trung Quắc. 1928].Nhưng lịch sử Trung Quốc vần có mối liên hệ chặt chỗ với truyềnĐặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2
thuyết mà sự xuất hiện của các ông vua truyền thuyết là Nghiêu vả Thuấn, rồi xa hơn là Tam Hoàng, Ngũ Đế... Những vị nãy đă được đưa vào Kinh Thư, chiCHƯƠNG 2VÀN BẢN HÓA TRƯYỂN THUYẾT DÂN GIAN TRONG SỪ VÀ THÁN TÍCH1. Truyền thuyết trong sừ - nièm tin vào sự huyền diệu có thậtNhu đà trinh bày, bộ phậ Đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2 lượng VC một xã hội lý tưởng, thành một chuản mực đề "do" các ông vua ở thời dại sau. Như vậy. dù ý thức, dù không thi truyền thuyết vần vào lịch sư theo nhùng con đường riêng cúa mình, thậm chí có khi còn hòa lan vào ljch sữ đen mức khó nhận ra. Khao sát sự chuyền hóa qua lại giừa truyền thống vân Đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2 học dàn gian va anh hùng ca qua bộ Tam quắc chi, lác giã B.L.Riftin cho la bièt mộl sự thực khác xa với những tồng kết có tinh chai giáo điêu cùa NhoĐặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2
giáo. Ong dâ nhìn thảy mỏi giao thoa giữa lịch sử và truyên thuyết như sau: "Tuy miêu ta cũng một biến cố như sữ gia chính thức, truyền thuyết dân giCHƯƠNG 2VÀN BẢN HÓA TRƯYỂN THUYẾT DÂN GIAN TRONG SỪ VÀ THÁN TÍCH1. Truyền thuyết trong sừ - nièm tin vào sự huyền diệu có thậtNhu đà trinh bày, bộ phậ Đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2 uy định phân lớn bời những sự khác nhau có linh nguyên úc về hệ tư tưởng, lập trường cùa nhùng sử gia ơ triều đinh với lập trường của những người kê chuyện dân gian, bởi % iệc họ chọn để miêu tã nhùng khia cạnh khác cũa cũng một biến cố lịch sư như nhau, cùng như bời phương thức miêu tà nhàm phân án Đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2 h những tình huống tham mì khác nhau về nguyên tắc Cua sáng tác truy ển miệng vã sáng tác thành văn. Và những cái này cùng quy dịnh cả những sự1. ViênĐặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2
Kha. Thần Ihoai cồ đụi Trung Quốc. Thượng Hái. Kiều Thu Hoạch dịch. Tài liệu đanh mảy, Thư viện Viện Vãn học, 1957, 178 trang, Kỹ hiệu DL/77.126_____CHƯƠNG 2VÀN BẢN HÓA TRƯYỂN THUYẾT DÂN GIAN TRONG SỪ VÀ THÁN TÍCH1. Truyền thuyết trong sừ - nièm tin vào sự huyền diệu có thậtNhu đà trinh bày, bộ phậ Đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2 ại. Song bên cạnh dỏ, lịch sử Trung Quốc bao giờ cũng tích cực sử dụng nhừng truyền thuyết truyền miệng, và truyền thống truyền miệng dễ dàng tiếp nhận nhừng biện pháp cua văn xuôi lịch sử đến cả những vay mượn có tính chất văn bân"1. Nhận xét của B.L.Riftin đă dè cệp đen việc phàn ánh lịch SŨ cua t Đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2 ruyỉn thuyết và sử như là hai loại hình tư duy khác nhau, đồng thời, ông cũng nhìn thấy mối quan hộ qua lại giừa hai hình thức phản ánh này. Sự khái qĐặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian Việt Nam: Phần 2
uát này cùa B.L.Riftin được dựa ưên sự khảo sát nhiều bộ sừ Trung Quốc từ thế ki 111 dến thế ki XII. Điều này cho thấy quá trinh thầm thấu tự nhiên củGọi ngay
Chat zalo
Facebook