Tìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2
➤ Gửi thông báo lỗi ⚠️ Báo cáo tài liệu vi phạmNội dung chi tiết: Tìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2
Tìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2
Chương VIIKHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆTHIẺN VĂN VÀ LỊCH PHÁPTạ Tùng LinhThiên vãn và lịch pháp là một trong những thành tựu lâu dời và huy hoàng nhất trong l Tìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2 lịch su văn hóa Trung Quốc. Kế tù thòi kỳ đ'ô đá mói cách đây hơn 6.000 năm, người Trung Quốc cô đại dà bắt đâu su dụng kiến thúc vê thiên văn, áp dụng quan trắc vào mọi mặt cua cuộc sống. Hướng cua các phòng ốc bao tàng Bán Pha, tinh Tây An và hướng lăng mộ cùa di tích Đại Đôn Tử, huyện Phi, Giang Tìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2 Tô đêu cho thấy con người lúc bấy giò đã biết xác định phưong hướng bang phương pháp quan sát sao Bắc đâu hoặc phương pháp đo bóng mặt trời. Theo ghiTìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2
chép, con người 4.400 năm trước đà biết xác định thòi gian mùa xuân đến bang cách quan trắc Đại hòa (ngôi sao Antares) trong khi bắt đầu từ đời Ân, ThChương VIIKHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆTHIẺN VĂN VÀ LỊCH PHÁPTạ Tùng LinhThiên vãn và lịch pháp là một trong những thành tựu lâu dời và huy hoàng nhất trong l Tìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2 hiêu diêu còn ghi chép lại Dế Nghiêu: "nài mệnh hy hòa, khâm nhược hạo thiên, lịch tượng nhật nguyệt tinh thin, kính thụ nhân thòi" (nay lệnh cho ĩĩy TTòa, quan sát tuân hoàn thòi nhật, xác định quy luật chuyên động cua mặt tròi, mặt trăng, các ngôi sao, nhìn thòi tiết mà biết sụ thay đối). Có thê t Tìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2 hấy răng từ xa xưa, nhũng người thống trị cao nhất dã chì dịnh nguôi chuyên nam bắt về thiên văn lịch số. Do vậy, đài thiên văn đê quan sát hiện tượngTìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2
thiên văn củng chi có thê xảy dụng tại kinh đô. Theo ghi chép, đời nhà ĩ lạ đã có dài thiên văn, tên gọi là Thanh Dài, dời nhà Thương lại gọi là ThầnChương VIIKHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆTHIẺN VĂN VÀ LỊCH PHÁPTạ Tùng LinhThiên vãn và lịch pháp là một trong những thành tựu lâu dời và huy hoàng nhất trong l Tìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2 n sát thiên vấn, không dược xây Linh Dài). Đến thời Xuân Thu, vương dạo thức vi, chu hâu bat đầu xảy dụng đài thiên vãn. Tả truyện ghi rang năm Hy Công ngũ niên (năm 655 trước Còng nguyên): "Chính nguyệt tân hợi sóc, (Lồ Hy) Công ký thị sóc, toại đăng "quan đài" dĩ vọng; nhi thư, lề dà" (Ngày sóc (T Tìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2 ân Hội) tháng Giêng, Lỗ Hy Công lên đê "quan sát", và viết là lễ). Có thê thay rằng, Hoàng đế quan sát thiên văn vân là một loại lê nghi đê biêu thị mTìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2
ình nắm bat dược dại quyên về thiên văn.Thời 'l ây Hcán dã xây dụng dài thiên văn tại Trường An, ban đâu có tên là Thanh Dài, sau đoi thành Linh Dài hChương VIIKHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆTHIẺN VĂN VÀ LỊCH PHÁPTạ Tùng LinhThiên vãn và lịch pháp là một trong những thành tựu lâu dời và huy hoàng nhất trong l Tìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2 iếu (chong chóng gió trên đinh có hình con chim)... Các triều dại sau này dồu xây dựng dài thiên văn, hiện nay vẫn còn dài quan sát thiên văn cỏ nhát dược xây dựng tù dâu thòi NguyenEHtítíNG VII: KHOA HỌE VÃ EQNG NGHỆ481Bắc Kinh được xây dụng vào thòi vua niên hiệu Chính Thống nhà Minh, liên tục qua Tìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2 n trắc gân 500 năm, là dài thiên văn có lịch sử quan trắc lâu đòi nhất trên thế giói hiện vẫn còn ton tại. Đụng cụ đo thiên văn được coi là "bảo khí"Tìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2
của quốc gia, có thê chia thành ba loại. Loại thú nhất Là thô khuê - đông hô đo bóng mặt tròi, được dùng đế đo phương hướng, thời gian, thời tiết, thậChương VIIKHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆTHIẺN VĂN VÀ LỊCH PHÁPTạ Tùng LinhThiên vãn và lịch pháp là một trong những thành tựu lâu dời và huy hoàng nhất trong l Tìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2 thiên thế, hay còn gọi là hồn thiên nghi, thời Hán Vù Đế, Lạc Hạ Hoang đà từng chê tạo hỗn thiên nghi. Đòi Nguyên, Quách Thu Kính đà chế tạo giãn nghi, cái còn lưu giữ lại cho đến ngày nay là cái được phong chế vào thời vua niên hiệu Chính Thống nhà Minh. "Tượng" dùng đế biêu diễn sụ vận động nhìn Tìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2 thấy được cùa thiên thê trên mặt câu, còn được gọi là hồn thiên tượng. Theo ghi chép cô xua nhất, Trương Hơành thời Đóng Hán đà chế tạo hỗn thiên nghiTìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2
bang cách nối thiết bị co khí truyền động vói bình nước chây và lọi dụng sức nước làm cho hỗn thiên nghi quay, vê sau hơn thiên nghi và hơn thiên tượChương VIIKHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆTHIẺN VĂN VÀ LỊCH PHÁPTạ Tùng LinhThiên vãn và lịch pháp là một trong những thành tựu lâu dời và huy hoàng nhất trong l Tìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2 yên hô hạ thương chi đại" (vào ngày Hiên Viên, mờ đâu thời dại Hạ, Thuong).Quan trắc thiên văn thòi cô đại có hai mục đích: một là, quan sát vị trí các ngôi saơ đê nhận định hung cát, họa phúc; hai là chế định lịch pháp đế biết sự thay đôi thời tiết. Hai mục đích này đ'êu liên quan đến sụ hung suy c Tìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2 ua triều đại và sụ tồn vong cua thiên hạ. Trung Quốc dựa vào nông nghiệp đê lập quốc, một bộ lịch pháp chính xác, tỉ mỉ là thú không thế thiếu dối vớiTìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2
việc xác định thời vụ482VĂN MINH TRUNG HĐAdàn, dì d'ân nguyệt vi tuế thù; Ân chính kiến sừu, dĩ SÙLI vi tuế thù; Chu chính kiến tý, dì tý nguyệt vi tChương VIIKHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆTHIẺN VĂN VÀ LỊCH PHÁPTạ Tùng LinhThiên vãn và lịch pháp là một trong những thành tựu lâu dời và huy hoàng nhất trong l Tìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2 nh lịch mói, gọi là "cải chính sóc" (chính: bắt đâu cua năm; sóc: đầu tháng), đó chính là "Vương gia đắc chính, thị tòng ngà thủy, cai cố dụng tân" (khi vua lên ngôi, ra lộnh bắt dầu từ ta SC thay (lịch) cũ, dùng (lịch) mói). Đo vậy, ngày dầu tiên trong năm do ai dồ ra thì nguôi dó là người thống tr Tìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2 ị và lịch pháp tro thành tượng trưng cho quyền lực thống trị. Dồng thời, hiện tượng thiên văn hiếm gặp cũng dược coi là tượng trưng cho việc thay dổiTìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2
triều dại. Hán thư - Thiên vãn chí có câu "Hán nguyên niên thập nguyệt, ngũ tinh tụ vu đòng tinh" (tháng Mười năm dâu tiên dời Hán, năm ngôi sao tập tChương VIIKHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆTHIẺN VĂN VÀ LỊCH PHÁPTạ Tùng LinhThiên vãn và lịch pháp là một trong những thành tựu lâu dời và huy hoàng nhất trong l Tìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2 n đà dâng sớ canh báo hoặc yêu câu thay đôi lên Hoàng đế khi xuất hiện hiện tượng thiên văn bat thường nhằm tránh dược tai họa tru thân diệt tộc. Có thê thây, ờ thời cô đại, thiên văn là phạm tru tri thúc bí mật cực đoan. Do vậy, có rất nhiều triều đại ra lệnh nghiêm câm việc tụ ý nghiên cúư lịch ph Tìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2 áp, nghiêm cam các quan phụ trách thiên văn liên hệ qua lại vói người ngoài, cũng không che) phép các tài liệu thiên văn hiu truyền trong dân gian. DếTìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2
n đòi Minh, việc cấm tụ ý nghiên cứu lịch pháp còn nghiêm hon, người tự ý học lịch pháp sè bị dày ải còn người chốdịnh lịch pháp sẽ bị xu tội chết. NgChương VIIKHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆTHIẺN VĂN VÀ LỊCH PHÁPTạ Tùng LinhThiên vãn và lịch pháp là một trong những thành tựu lâu dời và huy hoàng nhất trong l Tìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2 ằm cùng cố dịa vị thống trị. Chính vì vậy, trong sữ sách của các triều dại dồn có Thiên vãn chíEHtítíNG VII: KHOA HỌE VÃ EÔNG NGHỆ483đại, đạt được nhùng thành quà mà không có bất cú một dân tộc nào khác có thế sánh được.Người Trung Quốc cô đại đà phân tách các vì sao thành nhóm, thành tố họp và gọi Tìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2 là "Tinh quan". Các tinh quan lại tó họp thành một hệ thống lớn, phân tách thành tam viên nhị thập bát tú và được sù dụng cho đến cận đại. Vòng Tử ViTìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2
là khu vực trung ương trong Tam viên, tổng cộng có 37 tinh quan. Bên trái và bên phai cua Tu Vi giống nhu một bức tường bao quanh và bao vệ, ở giữa làChương VIIKHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆTHIẺN VĂN VÀ LỊCH PHÁPTạ Tùng LinhThiên vãn và lịch pháp là một trong những thành tựu lâu dời và huy hoàng nhất trong l Tìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2 inh quan. Trong đó, có chòm Ngù đế tọa và thập nhị chư hâu phu; phía ngoài cua vòng Thái Vi có chòm Minh Đường, chòm Linh Đài (tức Thiên Văn Đài). Vòng Thiên Thị được định hình tương đối muộn, là hạ viên trong Tam viên, có 19 tinh quan, chòm Đế Tạo ỏ vị trí trung tâm, các vì sao ò bên trái và bên ph Tìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2 ai cua Thiên Thị được ứng vói tên cua các nước, trong đó có các tinh quan như Liệt Tú, Đông Tứ, Đồ Tú, Thị Lâu... Nhị thập bát tủ (28 sao) sớm đã dượcTìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2
định hĩnh tù nhũng năm cuối thời Xuân Thu và gắn liền vói Tứ tượng: Thanh Long (phương Đóng), Chu Tước (còn gọi là Chu điêu - phương Nam), Bạch Hô (pChương VIIKHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆTHIẺN VĂN VÀ LỊCH PHÁPTạ Tùng LinhThiên vãn và lịch pháp là một trong những thành tựu lâu dời và huy hoàng nhất trong l Tìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2 đê quan trắc thiên tượng trong thòi Ân, Thương; sao Minh Đường tương ứng vói vị trí Thiên tư. Các tinh tủ khác lại tương úng với quan phủ và quốc sự. Nhị thập bát tú còn chia ra úng vói các nước, các châu, gọi là "Phân dã". Đây là nhũng điêu thông thường cua hiện tượng thiên vấn. Có thê thấy rang, Tìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2 khi quan sát hệ thống tinh quan cùng giống nhu đang được quan sát một xà hội Trung Quốc cô đại.484VÀN MINH TRUNG HEJAphúc - họa. Xuồìỉ Thu mồi năm đềuTìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2
ghi lại rốt nhiêu sụ việc, nhung "Nhcật hũu thục chi" (hiện tượng nhật thục) chi được ghi lại 37 ĩân. Nhật là tượng trung cho vua. Nhật thực bị coi lChương VIIKHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆTHIẺN VĂN VÀ LỊCH PHÁPTạ Tùng LinhThiên vãn và lịch pháp là một trong những thành tựu lâu dời và huy hoàng nhất trong l Tìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2 iên văn chí đã liên hệ điêu dó vói câu "Thí quân tam thập lục, vong quốc ngũ thập nhị" (36 lần giết vua, 52 sụ kiện mất nước). Sau đòi Hán, mỗi l'ân xuất hiện nhật thục, Hoàng đế thường ra sắc lệnh tụ phạt mình đế thế hiện trách nhiệm đối vói "Thiên khiên" (sự khiên trách cua tròi). Tuy nhiên, việc Tìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2 tìm kiếm người thế tội trong lịch sử cùng thường xuyên xuất hiện. Hán thư-Ngù hành chí đà ghi chép lại sự việc vết đen mặt tròi xảy ra vào thòi Hán VùTìm hiểu văn minh Trung Hoa (Sách tham khảo): Phần 2
Đế Hà Bình nguyên niên (năm đầu tiên niên hiệu Hà Bình của Hán Vù Đế - năm 28 trước Công nguyên), là ghi chép về sụ kiện vết đen mặt tròi sớm nhất đưGọi ngay
Chat zalo
Facebook