Ba lon ve tham chua xac dinh
➤ Gửi thông báo lỗi ⚠️ Báo cáo tài liệu vi phạmNội dung chi tiết: Ba lon ve tham chua xac dinh
Ba lon ve tham chua xac dinh
WKWWII ’■ .ifjcr riịiĩĩỉn It will ’wVjLiAT-FOATAAArriiEATRKThông tin ẹbọọkTên truyện : Bà Lớn về ThămNguyên tác : Der Besuch der alten DameTác giá : F Ba lon ve tham chua xac dinhFriedrich DùrrenmattDịch giả : Phạm Thị HoàiThể loại: Kịch - Sấn khấuNguồn : http://talawas.orgConvert (TVE): santseiya Ngày hoàn thành : 22/08/2007 Nơi hoàn thành : Hà Nội http://www.thuvien-ebook.comMục LucLời nói đầu của người dichMàn IMàn IIMàn IIILời nói đầu của người dịch Bi hài kịchFriedrich Ba lon ve tham chua xac dinhDũrrenmatt (05.01.1921-14.12.1990). nhà vãn, nhà báo. nhà viết kịch, dạo diễn và họa sĩ Thụy SỊ là một trong những tác già viết tiếng Đức quan trọng nBa lon ve tham chua xac dinh
hất nừa cuối thẻ kì 20. Vờ kịch "Bà lớn vẻ thăm” (1956) đã dua Dũrrenmatt từ một tác già nồi tiếng trong khu vực Đức ngữ (Đức, Áo, Thụy Sĩ) lên tầm cáWKWWII ’■ .ifjcr riịiĩĩỉn It will ’wVjLiAT-FOATAAArriiEATRKThông tin ẹbọọkTên truyện : Bà Lớn về ThămNguyên tác : Der Besuch der alten DameTác giá : F Ba lon ve tham chua xac dinh Wicki với Ingrid Bergmann và Anthony Quinn (1971) được coi là thành công nhất. Toàn tập tác phẩm cùa ông do Arche và Diogenes xuất bàn năm 1980 gồm 29 tập.Friedrich Durrenmatt (1921-1990)“Bản thân mọi sự trên đời đều song nghĩa, đa nghĩa, còn ngụ ngôn lại đơn nghĩa. Ý thức hệ luôn đơn nghĩa. Tôi ch Ba lon ve tham chua xac dinhống sự đơn nghĩa. Nghĩa đôi, nghĩa ba, nghĩa tư, đấy mới là quyết định. Ân dụ không bao giờ đơn nghĩa.”“Tôi không miêu tả những con rối, mà miêu tả coBa lon ve tham chua xac dinh
n người; tôi không trình bày một ngụ ngôn, mà trình bày một sự việc; tôi không tung ra một bài học đạo đức, mà tung ra một thế giới.”“Những cốt truyệnWKWWII ’■ .ifjcr riịiĩĩỉn It will ’wVjLiAT-FOATAAArriiEATRKThông tin ẹbọọkTên truyện : Bà Lớn về ThămNguyên tác : Der Besuch der alten DameTác giá : F Ba lon ve tham chua xac dinh người hiện nay.”Friedrich DũrrenmattChưa bao giờ tôi cắt nghĩa được vì sao những tác già viết tiếng Đức thân thiết nhất với mình, ngoài Bertolt Brecht, lại luôn là những “người nước ngoài", theo nghĩa không phải người Đức: Kafka, Canetti, Robert Walser, Paul Celan, Thomas Bernhard và Durrenmatt. Sụ Ba lon ve tham chua xac dinh; nghiệp “dịch giả cuối tuần’’ của tôi bắt đầu bằng cuốn tiểu thuyết trinh thám “Thảm phán và đao phủ" (Der Richter und sein Henker) của Dũrrenmatt, nBa lon ve tham chua xac dinh
ăm 1988 ra ở Nhà xuất bản Vàn Học, Hà Nội, khi tiếng Việt cùa tôi còn vụng dại đi sau tiếng Đức rất nhiều bước, dĩ nhiên từ cái nhìn ân hận của nhiều WKWWII ’■ .ifjcr riịiĩĩỉn It will ’wVjLiAT-FOATAAArriiEATRKThông tin ẹbọọkTên truyện : Bà Lớn về ThămNguyên tác : Der Besuch der alten DameTác giá : F Ba lon ve tham chua xac dinhã quyến rũ tôi lâu hơn. Nên tháng 10 nảm 2003 khi giám đốc Viện Goethe Hà Nội Franz Xaver Augustin mời thực hiện bàn dịch vở kịch Der Besuch der alien Dame để Nhà hát Kịch Hà Nội dựng và dự định công diễn vào tháng chín nàm 2004, tôi đã nhận lời. Với một điều kiện: chuyển toàn bộ câu chuyện vốn xảy Ba lon ve tham chua xac dinhra ở một thị trấn Trung Âu cách đây nửa thế kỷ vào khung cảnh Việt Nam hôm nay.Không nhiều tác phẩm nước ngoài có thề đương nhiên nhận một đời sống ViBa lon ve tham chua xac dinh
ệt như vậy. Tôi từng ao ước và tiếp tục mơ tường làm như thế với “Der Prozeir, “Josephine, die Sângerin Oder das Volk der Màuse" và “In der strafkolonWKWWII ’■ .ifjcr riịiĩĩỉn It will ’wVjLiAT-FOATAAArriiEATRKThông tin ẹbọọkTên truyện : Bà Lớn về ThămNguyên tác : Der Besuch der alten DameTác giá : F Ba lon ve tham chua xac dinhó thể được hoan nghênh tại Việt Nam, như tại hầu hết các nước xã hội chủ nghĩa cũ, trong đó có Trung Quốc, với tinh thần của lần công diễn đầu tiên nám 1967 tại nhà hát Volksbũhne thuộc Cộng hoà Dân chủ Đức cũ: một thông điệp lột trần chân tướng của chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa đế quốc, một lời cản Ba lon ve tham chua xac dinhh báo trước nguy cơ tha hoá của con người trong nanh vuốt của các thế lực tài phiệt phương Tây, một ngụ ngôn về sự vong thân của đám đông trước nhũngBa lon ve tham chua xac dinh
hap lực cùa chủ nghĩa phát-xít (!) và tác giâ của nó có thể được rộng lượng ghi nhận như một kịch tác gia tiến bộ và nhân đạo phương Tây, tuy còn nhữnWKWWII ’■ .ifjcr riịiĩĩỉn It will ’wVjLiAT-FOATAAArriiEATRKThông tin ẹbọọkTên truyện : Bà Lớn về ThămNguyên tác : Der Besuch der alten DameTác giá : F Ba lon ve tham chua xac dinhọc thế giới như thế và trước hết, trong cái xã hội Việt Nam của một thời chưa xa lắm, khi cái nghèo tuy gặm nhấm nhưng chưa đục ruỗng mọi giá trị và người ta nhẫn nại mắc kiếp sống khốn cùng của mình lên những cái đinh niềm tin đóng khá vữ’ng chac, tôi không có lí do nào để biến “Der Besuch der alte Ba lon ve tham chua xac dinhn Dame’’ thành "Bà lớn về thăm”. Song vào nàm 2003, tôi không có lí do nào để không làm như vậy. Vở kịch của Dũrrenmatt dườna như được viết riêng choBa lon ve tham chua xac dinh
Việt Nam hôm nay. ở mọi nơi trên toàn the giới, tất cả những gì không mua được bằng tiền đều có thề mua được bằng rất nhiễu tiền, song cái bi hài nhứcWKWWII ’■ .ifjcr riịiĩĩỉn It will ’wVjLiAT-FOATAAArriiEATRKThông tin ẹbọọkTên truyện : Bà Lớn về ThămNguyên tác : Der Besuch der alten DameTác giá : F Ba lon ve tham chua xac dinh liệu sẵn từ nàm mươi nàm trước.Sân khấu và vàn chương là hai thế giới khác hẳn nhau. Những điều rất thú vị trong một tác phẩm vàn học đọc bằng mắt, thường là tự đọc, một cách cá nhân, không bị thời gian ráng buộc, dùng lại hay lặp lại tuỳ ý, có thể trỏ’ thành chán ngắt đối với sân khấu, nơi đạo diễ Ba lon ve tham chua xac dinhn, diễn viên và khán giả chỉ có hai tiếng đồng hồ để cùng sống trực tiếp một kịch bàn vốn chỉ là một cái xác chưa được thồi linh hồn trước khi ra côngBa lon ve tham chua xac dinh
diễn. Có những cái xác kịch bàn không ai có thề thổi linh hồn. Đối với kịch dịch từ một thứ tiếng phương Tây sang tiếng Việt, nguy cơ chết đầu tiên lWKWWII ’■ .ifjcr riịiĩĩỉn It will ’wVjLiAT-FOATAAArriiEATRKThông tin ẹbọọkTên truyện : Bà Lớn về ThămNguyên tác : Der Besuch der alten DameTác giá : F Ba lon ve tham chua xac dinhu và nhũ’ng thói quen tronọ việc sử dụng tiếng mẹ đẻ quy định. Sao cho khán giả không phải don hết tâm trĩ vào việc nghe thung những chuỗi am thanh nào đó và trong khi còn cố đoán ra ý nghĩa của chúng thì nhũ’ng chuỗi khác đã vuột qua. Người đọc bằng mắt có thề tìm chú thích cuối trang hay mở từ điể Ba lon ve tham chua xac dinhn tra cứu, nhưng gầm ghế đánh số trong nhà hát không phải là chỗ đựng chú thích và từđien. Bản dịch của tôi về một câu chuyện xảy ra tại Việt Nam là đBa lon ve tham chua xac dinh
ể diễn trên sân khấu Việt Nam, với diễn viên Việt, cho khán giả Việt.Viện Goethe Hà Nội đồng ý với những điều kiện này. Cuối nàm 2003 tôi nộp trước mộWKWWII ’■ .ifjcr riịiĩĩỉn It will ’wVjLiAT-FOATAAArriiEATRKThông tin ẹbọọkTên truyện : Bà Lớn về ThămNguyên tác : Der Besuch der alten DameTác giá : F Ba lon ve tham chua xac dinhỏ khiến Viện Goethe Hà Nội đề nghị với tôi một số thoả hiệp có the coi là nhẹ nhàng: Câu chuyện không nhất thiết phái xày ra tại Việt Nam mà tại một thị trấn châu Á tưởng tượng nào đó. Địa danh, tên các nhân vật và một số chi tiết liên quan được điều chỉnh theo hướng này. Trong những tháng đầu nàm 2 Ba lon ve tham chua xac dinh004, sau nhiều cuộc gặp, họp hành và trao đổi giữa những bên tham gia dự án Dũrrenmatt: Viện Goethe Há Nội, tô chức vàn hoá Thuỵ Sĩ Tro Helvetia”, NhàBa lon ve tham chua xac dinh
hát Kịch Há Nội và Bộ Vân hoá-Thông tin, việc dựng và công diễn Bà lớn về thám như dự định vào tháng 9 cùng nàm bị từ chối, vì lý do nội dung vở kịchWKWWII ’■ .ifjcr riịiĩĩỉn It will ’wVjLiAT-FOATAAArriiEATRKThông tin ẹbọọkTên truyện : Bà Lớn về ThămNguyên tác : Der Besuch der alten DameTác giá : F Ba lon ve tham chua xac dinhồng ga là nhũ'ng vờ kịch cùa ông, còn ông nhất định không đẻ trứng. Từ buổi công diễn đầu tiên của “Der Besuch der alten Dame” ngày 29.1.1956 tại Schauspielhaus Zurich, sân khâu phương Tây đã làm được nhiều việc hơn là chăm chỉ nhặt trứng trong chuồng gà, một tiến trình mà sân khấu Việt Nam không tr Ba lon ve tham chua xac dinhải qua hoặc không trải qua ở cùng múc độ. Nó khó lòng tìm trong vở kịch của Dũrrenmatt một chỉ dẫn có thể tuân theo để diễn giải cái ẩn dụ giản dị phiBa lon ve tham chua xac dinh
thường này theo một trong hai hưởng mà nó quen thuộc nhất: phê phán cái xấu, cái Ác và ca ngợi cái đẹp, cái Thiện. Nó khônq được chuẩn bị để tiếp nhậWKWWII ’■ .ifjcr riịiĩĩỉn It will ’wVjLiAT-FOATAAArriiEATRKThông tin ẹbọọkTên truyện : Bà Lớn về ThămNguyên tác : Der Besuch der alten DameTác giá : F Ba lon ve tham chua xac dinhi càng vươn tới nhân phẩm hay một cái gì gần như thế, lại đồng thòi là thu phạm ban đầu. ở đỏ trưng phạt va thoá mãn diễn ra ngoài mọi nguyên tắc đạo đức, song tình trạng phi đạo đức của cả một cộng đồng lại không hề dễ làm đổi tượng phê phán, khi tác giả phô bày nó với thái độ “có lẽ ở hoàn cảnh củ Ba lon ve tham chua xac dinha họ, tôi cũng không làm khác”.Thêm vào là một điều không phù hợp nữa, một điều rát nhạy cảm thì đúng hơn: Muốn hay không, ngẫu nhiên câu chuyện của DBa lon ve tham chua xac dinh
úrrenmatt về một người đàn bà bị phản bội, oan khuất, ruồng bỏ, không còn đất sống trên quê hương, phái lăn lộn tha phương cầu thực, nay giấu sang tộtWKWWII ’■ .ifjcr riịiĩĩỉn It will ’wVjLiAT-FOATAAArriiEATRKThông tin ẹbọọkTên truyện : Bà Lớn về ThămNguyên tác : Der Besuch der alten DameTác giá : FGọi ngay
Chat zalo
Facebook