Việt nam các dân tộc anh em người si la phần 2
➤ Gửi thông báo lỗi ⚠️ Báo cáo tài liệu vi phạmNội dung chi tiết: Việt nam các dân tộc anh em người si la phần 2
Việt nam các dân tộc anh em người si la phần 2
ĐỜI SỐNG XÃ HÔIMịịịV ÙNGXA HỘI cổ truyềnNgười Thái có mặt ờ Mường Tè từ rất sớm và đả trô thành cư dân có ảnh hường lớn nhất ờ khu vực nảy. Trưởc năm Việt nam các dân tộc anh em người si la phần 2 1951, trên cơ sớ nền kinh tế phát triển, sự phân hóa trong xã hội Thái diên ra sáu sắc, đã dẫn đến việc hình thành các thiết chế mường -bản mang đăc điếm lảnh địa phong kiến cát cứ.về danh nghĩa, các mường vần nằm trong phạm vi lãnh thổ quốc gia, cảc lãnh chúa đất người Thái vẫn phải phụ thuộc vào Việt nam các dân tộc anh em người si la phần 2triều đình. Nhưng trên thực tế, mỏi mường Thái đều có hình thức cai trị gần giống như một công quốc mà ó đó chù mường có toàn quyền quyết định mọi việViệt nam các dân tộc anh em người si la phần 2
c. Vào thời điểm mà người Si La chuyển cư tới Việt Nam, toàn bộ khu vực Tày Bác đầ thuộc quyền sò hửu cùa các quý tộc thế tập người Thái. Trong điểu kĐỜI SỐNG XÃ HÔIMịịịV ÙNGXA HỘI cổ truyềnNgười Thái có mặt ờ Mường Tè từ rất sớm và đả trô thành cư dân có ảnh hường lớn nhất ờ khu vực nảy. Trưởc năm Việt nam các dân tộc anh em người si la phần 2 khai phá, nhưng phải thực hiện đầy đủ mọi nghĩa vụ về tô thuế (bao gồm cà tô hiện vật và tô lao dịch) với chúa đất người Thái. Như vậy, về cơ bản tuy họ đă có nhùng tư liệu sàn xuất cần thiết, nhưng không có lảnh thổ riêng.Phạm vi đất đai mà người Si La khai phá và chiếm dụng hầu như không có giới Việt nam các dân tộc anh em người si la phần 2hạn xác định. Ban đầu họ đến ở gẩn Mường Mò, sau ngược lên Mường Nhé và sang đầu nhùng nồm 1960,61NGƯỜI Si LA»' lại lập bản ở khu vực giáp ranh giữa TViệt nam các dân tộc anh em người si la phần 2
à Tổng và Can Hồ. Trong khuôn khổ cùa làng bản (dố mí), tât cả đất đai, sông suối, rừng rú v.v... đểu thuộc về công cộng. Mọi thành viên trong bản đềuĐỜI SỐNG XÃ HÔIMịịịV ÙNGXA HỘI cổ truyềnNgười Thái có mặt ờ Mường Tè từ rất sớm và đả trô thành cư dân có ảnh hường lớn nhất ờ khu vực nảy. Trưởc năm Việt nam các dân tộc anh em người si la phần 2ừa bảo vệ quyền sở hửu tư nhân của người dân. Với cuộc sống du canh nưong rẫy, trình độ sản xuâ't chưa cao, trong các bàn Si La chưa xuất hiện lớp người giàu có sử dụng đất đai như một công cụ bóc lột những người đồng tộc. Cộng đồng người Si La ờ Việt Nam chưa có sự phân hóa giai cấp.Thiết chế tự qu Việt nam các dân tộc anh em người si la phần 2ản cùa họ cũng được hình thành trên cơ sở của truyền thòng trọng lão và tư tường dân chù sơ khai. Bàn có một người đứng đầu, gọi là dố mi đ tsiỉ, đượcViệt nam các dân tộc anh em người si la phần 2
dàn bàn bầu ra từ một trong số những người già cả, có uy tín, có nhiều kinh nghiệm trong sản xuất cũng như trong ứng xử. Trường bàn có vai trò rất lớĐỜI SỐNG XÃ HÔIMịịịV ÙNGXA HỘI cổ truyềnNgười Thái có mặt ờ Mường Tè từ rất sớm và đả trô thành cư dân có ảnh hường lớn nhất ờ khu vực nảy. Trưởc năm Việt nam các dân tộc anh em người si la phần 2 vâ'n đề liên quan đốn kinh tế, hôn nhân và tín ngưỡng.Trưởng bản cũng là người chịu trách nhiệm chính trong quan hệ đối ngoại, chủ yếu là quan hệ với các chức dịch Thái. Xưa kia, trưởng bàn cùa người Si La vẫn không thoát ly sần.xuât, không có những đặc quyền riêng, không được cống nạp và không the Việt nam các dân tộc anh em người si la phần 2o chế độ cha truyền con nốì. Tuy nhiên, trẻn thực tế, hàng năm ông vản được hưởng một phần trong số tiền thuế củng như lễ vật thu được để nộp lên choViệt nam các dân tộc anh em người si la phần 2
chánh tổng. Chính đây là một trong những nguyên nhân dẫn đốn hiện tượng "hành chính hóa" chức vị trường bản vào thời kỳ trước năm 1954.Trong xã hội cồĐỜI SỐNG XÃ HÔIMịịịV ÙNGXA HỘI cổ truyềnNgười Thái có mặt ờ Mường Tè từ rất sớm và đả trô thành cư dân có ảnh hường lớn nhất ờ khu vực nảy. Trưởc năm Việt nam các dân tộc anh em người si la phần 2c, gọi là sẻ phay. Ban đầu, các sẻ phay chỉ nắm dàn đinh trong bản để thu thuế và huy động nhân công làm lao dịch cho chúa đâ't Thái, nhưng dần dà, sẻ phay đả thay thế hẳn vai trò của dố mí à tsứ trong việc điều hành các hoạt đông của cộng đồng làng bản. Tình trạng này62ĐỞI SỒNG XÁ HỘIđược duy trì c Việt nam các dân tộc anh em người si la phần 2ho đến ngày huyện Mường Tè được giải phóng Qei. - ’ vào cuối năm 1954.Ngay trong những ngày đầu cúa chế độ mới, chức vị sè phay đã bị bãi bỏ; riêng chViệt nam các dân tộc anh em người si la phần 2
ức vi dố mí à tsú, với tư cách là đại diện dân cử, được duy trì cho đến khi bàn gốc Xeo Hai được tách ra thành ba bản: Xeo Hai, Xì Thao Chài và Nậm XiĐỜI SỐNG XÃ HÔIMịịịV ÙNGXA HỘI cổ truyềnNgười Thái có mặt ờ Mường Tè từ rất sớm và đả trô thành cư dân có ảnh hường lớn nhất ờ khu vực nảy. Trưởc năm Việt nam các dân tộc anh em người si la phần 2ịp đầu năm do các trưởng họ hoặc nhửng người cao tuổi thương lượng và quyết định. Đến năm 1993, chức vị trường thôn lại được tái lập như một măt xích trong viộc quản lý xã hội ở cấp cơ sờ, được người Si La gọi là do kha. Nhưng lúc này, địa vị cũng như vai trò của do kha đá có sự khác biệt cơ bản so Việt nam các dân tộc anh em người si la phần 2với dô' mỉ à tsứ xưa kia. Đó là một câ'p chính quyền cơ sở trong hộ thống quản lý nhà nước chứ không phải là đại diện dân cừ của thiết chế tự quản truViệt nam các dân tộc anh em người si la phần 2
yền thông.Tục LỆ CỦA BẢN LÀNGĐể duy trì sự vận hành của làng bản, người Si La có những quy định cụ thể liên quan đến hầu hết các lĩnh vực kinh tế, xả ĐỜI SỐNG XÃ HÔIMịịịV ÙNGXA HỘI cổ truyềnNgười Thái có mặt ờ Mường Tè từ rất sớm và đả trô thành cư dân có ảnh hường lớn nhất ờ khu vực nảy. Trưởc năm Việt nam các dân tộc anh em người si la phần 2u tiêu chuẩn và khung hình phạt tương ứng thể hiộn tính ràn đe cao. Việc tuân thủ những quy định đó là đòi hỏi có tính chát bắt buộc đối với mỗi gia đình và cá nhân trong cộng đồng. Dưới đây là tóm lược một số nét chính trong hệ thông luật tục của người Si La.- Nhưng quy định về quyền sở hưu cức ngu Việt nam các dân tộc anh em người si la phần 2ồn lợi và hoạt động kinh tế. Đây là nhđng quy định nhằm đàm bâo sự ổn định trong hoạt động kinh tế. Theo đó, quyền chiếm hữu chung đối với đâ't đai vàViệt nam các dân tộc anh em người si la phần 2
các nguồn tài nguyên thuộc phạm vi làng bản tạm thời quản lý, được khăng định như một nguyên tắc bất di bất dịch. Đồng thời, quyền sở hừu tư nhân củaĐỜI SỐNG XÃ HÔIMịịịV ÙNGXA HỘI cổ truyềnNgười Thái có mặt ờ Mường Tè từ rất sớm và đả trô thành cư dân có ảnh hường lớn nhất ờ khu vực nảy. Trưởc năm Việt nam các dân tộc anh em người si la phần 2o NGUỜ1SILATl' Mọi người đều bình đăng trong việc sử dụng các nguồn nước, khai thác đất canh tác và í ác sàn vật thiên nhiẻn; song tuyệt đối không ai được xâm phạm hoăc làm tổn hại đến sờ hữu của các thành viên khác.Trong tranh chấp đất đai, nếu hai bèn không thương lượng được thì phái nhờ dớ mi à t Việt nam các dân tộc anh em người si la phần 2aiỉ phân xứ, không được cãi và hay tự ý đủng vũ lực. Gia đình nào vi phạm điều này sê bị phạt một con gà, một chai rượu để cúng thổ thần vả mời bên bịViệt nam các dân tộc anh em người si la phần 2
hại đến ăn cơm vời sự chứng kiến cùa trường bán và trường họ. Tập quán quy định, kẻ nào trộm cắp tài sàn cùa người khác mà bị phát hiện, không những ĐỜI SỐNG XÃ HÔIMịịịV ÙNGXA HỘI cổ truyềnNgười Thái có mặt ờ Mường Tè từ rất sớm và đả trô thành cư dân có ảnh hường lớn nhất ờ khu vực nảy. Trưởc năm Việt nam các dân tộc anh em người si la phần 2i thác ruộng nước, khóng được dào hào gần nhà người khác hoặc xè rinh phía trên bán. Khi phát nương, không được chát hạ cây to nhái trong phạm vi mà mình định canh tác. Không được phát nương gần bản, nhằm tránh hóa hoạn co thể xảy ra khi đốt nương. Trường họp'dốt nương gây cháy nhà người khác, phài Việt nam các dân tộc anh em người si la phần 2làm lại nhà và bồi thưởng mọi thiệt hại về vật chái, đồng thời phải cúng ma nhà mới bằng mọt chai rượu, hai hào bạc tráng và chịu phạt một bữa cơm choViệt nam các dân tộc anh em người si la phần 2
cá bàn. Nếu phạm tội nghiẻm trọng, thủ phạm không dù khả náng khác phục hậu quà sẽ bị đuổi ra khỏi cộng đống. Đây là hĩnh phạt cao nhất, nhưng trên tĐỜI SỐNG XÃ HÔIMịịịV ÙNGXA HỘI cổ truyềnNgười Thái có mặt ờ Mường Tè từ rất sớm và đả trô thành cư dân có ảnh hường lớn nhất ờ khu vực nảy. Trưởc năm Việt nam các dân tộc anh em người si la phần 2i -ibi.. La, ngoại hôn dòng họ là băt buộc; quan hệ yêu đương giữa nhừng người cùng họ (cùng chung bàn thờ) cũng tuyệt đỏi cấm. Tập quán Si I.a không ngăn câ'm việc kết hôn với người các dân tộc khác, nhưng trên thực tế, xưa kia hiện tượng này hẳu như không xảy ra. Chì tới những năm gần đây mới xuất Việt nam các dân tộc anh em người si la phần 2 hiện một vài trường hợp trai gái Si La lâ'y vợ, lấy chồng là người khác tộc.Về định chế hôn nhân, con dì - con già, con cô - con cậu có thể lây đượcViệt nam các dân tộc anh em người si la phần 2
nhau nếu ông bà đã mâì. Thậm chí, trong một vài trường hợp, có hiện tượng người cậu thuộc bàng hộ(n- con ông chú - kết hỏn với cháu gái là con bà chị ĐỜI SỐNG XÃ HÔIMịịịV ÙNGXA HỘI cổ truyềnNgười Thái có mặt ờ Mường Tè từ rất sớm và đả trô thành cư dân có ảnh hường lớn nhất ờ khu vực nảy. Trưởc năm Việt nam các dân tộc anh em người si la phần 2à. Tuy nhiên, ờ dân tộc này không có tục hôn nhân anh em chồng (lé Vĩ' rđt) hoặc hôn nhân chị em vợ (sô rô rát); cũng không có híộ.n tượng hai cha con là'y hai mọ con. Bình thường, người đàn ỏng chỉ được lây một vợ, trong trường hợp vợ cà không có con, ông ta mới được lấy thêm vợ hai. Người đàn ông Việt nam các dân tộc anh em người si la phần 2không được bỏ vợ nếu không có lý do chính đáng. Việc ly dị phải được tiến hành vói sự có mặt cùa người chị hoặc em gái chồng, và chính người này sẽ đeViệt nam các dân tộc anh em người si la phần 2
m em (hoặc chị) dâu về trả cho nhà gái.Trai gái đến tuổi trưởng thành (khoáng 13 - 15 tuổi) được tự do tìm hiểu và có thể có quan hệ luyến ái trước hôĐỜI SỐNG XÃ HÔIMịịịV ÙNGXA HỘI cổ truyềnNgười Thái có mặt ờ Mường Tè từ rất sớm và đả trô thành cư dân có ảnh hường lớn nhất ờ khu vực nảy. Trưởc năm Việt nam các dân tộc anh em người si la phần 2g ăn vạ; trai làm con gái nhà khác có chừa phâi nộp gà tròng, lợn đực cho làng ăn khoán". Tuy nhiên, các cô gái chỉ bị coi là chửa hoang nếu dà mang thai mà không được cưới hòi. Còn ngược lại, nếu cỏ ta có thai nhưng sau đó lạì được cưới xin, thì vần không bị coi là chừa hoang. Việc ngoại tình (dẹ h Việt nam các dân tộc anh em người si la phần 2á) cúng bị xâ hội lên án và bị phạt vạ tương tự như đối với tội chửa hoang. Trong trường hợp ngoại tình bị bắt quả tang, người đàn ông còn phải nộp tiViệt nam các dân tộc anh em người si la phần 2
ền phạt cho cha hoặc chồng cùa người phụ nữ.1. Ho hàng gần, có quan hộ ruột thịt với cha - me.65$Gọi ngay
Chat zalo
Facebook