Những nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2
➤ Gửi thông báo lỗi ⚠️ Báo cáo tài liệu vi phạmNội dung chi tiết: Những nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2
Những nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2
CHƯƠNG 11 HÀNG HOÁ CÔNG CỘNG VÀ NGUỐN LỰC CỘNG ĐỔNGMột bàn tình ca cổ đã khẳng định rằng “nào ai bán mua những thứ quý nhất trên đời." Chúng ta có thổ Những nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2 ổ đưa ra một danh sách dài những hàng hoá mà tác giả bài hát này có lẽ đã nghĩ đến. Tự nhiên ưao cho chúng ta một số thứ như sông hổ, núi non và biổn cả. Chính phù cung cấp một số thứ khác như sân chơi, công viên và các đoàn diẻu hành. Mọi người không phải trả tiển đổ dược thưởng thức những hàng hoá Những nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2 đó.Nhửng hàng hoá có thể sử dụng mà không phải mua gây ra một thách thức đặc biệt cho phân tích kinh tế. Hầu hết hàng hoá trong nồn kinh tế của chúngNhững nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2
ta được phân bổ trên các thị trường, nơi người mua phải trà tiên cho những gì họ nhân được, còn người bán được nhân tiền vì những gì mà họ cung ứng. CHƯƠNG 11 HÀNG HOÁ CÔNG CỘNG VÀ NGUỐN LỰC CỘNG ĐỔNGMột bàn tình ca cổ đã khẳng định rằng “nào ai bán mua những thứ quý nhất trên đời." Chúng ta có thổ Những nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2 c lượng thị trường mà thông thường đóng vai phân bổ nguổn lực ưong nén kinh tế sẽ không tồn tại.Trong chương này, chúng ta xem xét các vấn đế phát sinh từ những hàng hoá không có giá cả thị trường. Phân tích của chúng ta sẽ làm sáng tỏ một trong Mười Nguyên lý của kinh lẻ'học ờ chương 1: Đôi khi chí Những nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2 nh phù cải thiện được kết cục thị trường. Khi hàng hoá không có giá cả, thị trường tư nhân không có khả năng đảm bào rằng hàng hoá đó được sản xuất raNhững nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2
và tiôu dùng với quy mô hợp lý. Trong những trường hợp như vây, chính sách cùa chính phủ có thể sửa chữa thất bại thị trường và làm tăng phúc lợi kinCHƯƠNG 11 HÀNG HOÁ CÔNG CỘNG VÀ NGUỐN LỰC CỘNG ĐỔNGMột bàn tình ca cổ đã khẳng định rằng “nào ai bán mua những thứ quý nhất trên đời." Chúng ta có thổ Những nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2 hỏi này phụ thuộc vào loại hàng hoá mà chúng ta xem xét. Như đã thảo luân ưọng chương 7, chúng ta có thể dựa trên thị trường đổ cung ứng lượng kem có hiộu quả: Giá cùa kem điổu chình đổ cân bằng cung cầu và trạng thái cân bằng thị trường tối đa hoá tổng thặng dư của người sàn xuất và tiêu dùng. Nhưn Những nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2 g như đã bàn đến trong chương 10, chúng ta không thể dựa vào thị trường đổ ngăn càn các nhà sản xuất nhôm gây ô nhiễm bẩu không khí mà chúng ta hít thNhững nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2
ờ: Người mua và người bán trên thị trường nhìn chung không quan tâm đến các ngoại ứng do quyết định cùa họ gây ra. Như vây, thị trường hoạt động một cCHƯƠNG 11 HÀNG HOÁ CÔNG CỘNG VÀ NGUỐN LỰC CỘNG ĐỔNGMột bàn tình ca cổ đã khẳng định rằng “nào ai bán mua những thứ quý nhất trên đời." Chúng ta có thổ Những nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2 trong nén kinh tố, cách tốt nhất là chúng ta phân loại chúng lại theo hai tiêu thức sau:□Hàng hoá có lính ỉoạì trừ không? Có thổ ngăn cản mọi người sử dụng hàng hoá không?□Hàng hoá có tính tranh giành không? Việc sử dụng hàng hoá của người này có làm giảm khả nàng thưởng thức hàng hoá đó cùa những n Những nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2 gười khác hay không?Sử dụng hai tiêu thức phân loại này, hình 11.1 chia hàng hoá thành 4 nhóm:Ị. Hàng hoá tư nhân vừa có tính loại trừ, vừa có tính trNhững nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2
anh giành. Ví dụ chúng ta hây xem xét một chiếc kem. Nó có tính loại trừ bởi vì có thể ngăn càn người khác ản chiếc kem đó - bạn chỉ cần không đưa chiCHƯƠNG 11 HÀNG HOÁ CÔNG CỘNG VÀ NGUỐN LỰC CỘNG ĐỔNGMột bàn tình ca cổ đã khẳng định rằng “nào ai bán mua những thứ quý nhất trên đời." Chúng ta có thổ Những nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2 n kinh tế đểu là hàng hoá tư nhân giống như chiếc kem. Khi phân tích cung và cầu trong chương 4, 5 và 6, củng như hiệu quả của thị trường ở chương 7, 8 và 9, chúng ta ngầm giâ định rằng hàng hoá vừa có tính loại trừ vừa có tính ưanh giành.2.Hàng hoá cõng cộng không có tính loại ưừ và cũng không có t Những nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2 ính tranh giành. Nghĩa là, không thổ ngăn cản mọi người sừ dụng hàng hoá cổng cộng và việc thưởng thức hàng hoá công cộng của người này không làm giảmNhững nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2
khả năng thưởng thức nó của người khác. Ví dụ quốc phòng là một hàng hoá cổng cộng. Khi một quốc gia được bảo vê trước giặc ngoại xâm, thì người ta kCHƯƠNG 11 HÀNG HOÁ CÔNG CỘNG VÀ NGUỐN LỰC CỘNG ĐỔNGMột bàn tình ca cổ đã khẳng định rằng “nào ai bán mua những thứ quý nhất trên đời." Chúng ta có thổ Những nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2 của những người khác.3.Nguồn lực cộng dồng có tính tranh giành, nhưng khồng có tính loại trừ. Ví dụ, cá ờ đại dương là một hàng hoá có lính tranh giành: Khi một người nào đó bất cá, số cá còn lại dành cho những người khác sẽ ít hơn. Song số cá này lại là hàng hoá không có tính loại trừ, bời vì rất k Những nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2 hó bẬt ngư dân nộp tìển cho số cá mà hụ đánh bất.4.Khi một hàng hoá có tính loại trừ, nhưng không có tính tranh giành, thì nổ chính là một ví dụ vổ độNhững nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2
c quyển tự nhiên. Chẳng hạn chúng ta hãy xem xét dịch vụ phòng cháy, chữa cháy ở một thi ưấn nhỏ. Rất dè loại trừ mọi người hưởng thụ hàng hoá này: CụCHƯƠNG 11 HÀNG HOÁ CÔNG CỘNG VÀ NGUỐN LỰC CỘNG ĐỔNGMột bàn tình ca cổ đã khẳng định rằng “nào ai bán mua những thứ quý nhất trên đời." Chúng ta có thổ Những nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2 sử dụng phần lớn thời gian để chờ đợi một đám cháy, do vây mà việc cứu hoả thêm một ngôi nhà không làm giảm khả năng cứu hoả những ngôi nhà khác. Nói cách khác, khi thị trấn đã trà tién cho cục phòng cháy, chữa cháy, thì chi phí tàng thêm do cứu hoả thôm một ngôi nhà nào đó không đáng kể. Trong chư Những nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2 ơng 15, chúng ta sè đưa ra định nghĩa hoàn chỉnh hơn vé độc quyển tự nhiên và nghiên cứu vấn dẻ này chi tiết hơn.248CóTính loại trừ?KhôngTính tranh giNhững nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2
ành?Có__________________Không1Hàng hoá tư nhàn >Kem X Quần áo >Những con dường dông dúc có thu phíĐộc quyổn tự nhiên >Phòng cháy >Truyền hình cáp >NhữCHƯƠNG 11 HÀNG HOÁ CÔNG CỘNG VÀ NGUỐN LỰC CỘNG ĐỔNGMột bàn tình ca cổ đã khẳng định rằng “nào ai bán mua những thứ quý nhất trên đời." Chúng ta có thổ Những nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2 phòng 2.Tri thức 3.Những con dường thưa người không thu phíHình 11.1 Bón loại hàng hoá. Hàng hoá có thể được chia thành bốn loại theo hai tiôu thức sau: (1) Hàng hoá có tính loại trừ không? Nghĩa là có thổ ngăn cản mọi người sử dụng nó không? (2) Hàng hoá có tính tranh giành hay không? Nghĩa là việc Những nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2 sừ dụng của một người nào đó có làm giảm khả nàng sừ dụng của những người khác không? Bảng trốn cũng nêu ra ví dụ về những hàng hoá thuộc một trong bNhững nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2
ốn loại.Trong chương này chúng ta xem xét những hàng hoá không có tính loại trừ, và do vậy được cung cấp miễn phí cho mọi người: đó là hàng hoá công cCHƯƠNG 11 HÀNG HOÁ CÔNG CỘNG VÀ NGUỐN LỰC CỘNG ĐỔNGMột bàn tình ca cổ đã khẳng định rằng “nào ai bán mua những thứ quý nhất trên đời." Chúng ta có thổ Những nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2 lực cộng dồng, các ngoại ứng déu phát sinh vì một số giá trị không được gán với giá cả. Nếu người nào đó cung cấp một hàng hoá công cộng, ví dụ quốc phòng, thì những người khác SC được lợi, nhưng họ lại không phải trả liển cho phúc lợi này. Tương tự như vây, khi người nào đó sử dụng một nguổn lực c Những nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2 ộng đồng, ví dụ cá ờ đại dương, những người khác sõ bị thiệt, nhưng họ cũng không được dển bù thiệt hại. Do những ngoại ứng trên, các quyết định tư nhNhững nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2
ân vê tiêu dùng và sản xuất có thổ dản đến sự phân bổ nguổn lực không có hiêu quả và sự can thiêp cùa chính phù có thể làm tảng phúc lợi kinh tế.Đoán CHƯƠNG 11 HÀNG HOÁ CÔNG CỘNG VÀ NGUỐN LỰC CỘNG ĐỔNGMột bàn tình ca cổ đã khẳng định rằng “nào ai bán mua những thứ quý nhất trên đời." Chúng ta có thổ Những nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2 àng hoá khác như thế nào và chúng gây ra những vấn để gì đối với xã hôi, chúng hãy xét một ví dụ vế buổi bắn pháo hoa. Hàng hoá này không có tính loại trừ bời vì không thể ngân càn mọi người xem bấn pháo hoa và nó249cũng không có tính tranh giành bời vì sự thưởng thức của người này khồng hổ làm giảm Những nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2 khẳ nâng thường thức của người khác.VẤN ĐỀ NGUỠIHƯỞNG LỢI KHÔNG TRẢ TIỀNCông dân ở thị ựấn Smalltown muốn xem bắn pháo hoa vào ngày 4 tháng 7. Mỗi ngNhững nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2
ười trong tổng số 500 dân cư của thị trấn định giá cho việc xem bắn pháo hoa là 10 dô la. Chi phí cùa một buổi bắn pháo hoa là 1000 đô la. Do 5000 đô CHƯƠNG 11 HÀNG HOÁ CÔNG CỘNG VÀ NGUỐN LỰC CỘNG ĐỔNGMột bàn tình ca cổ đã khẳng định rằng “nào ai bán mua những thứ quý nhất trên đời." Chúng ta có thổ Những nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2 cục có hiộu quả này không? Có lẽ không. Chúng ta hãy tưởng tượng rằng Ellen, một doanh nhân ờ thị ưấn, quyết định đầu tư cho buổi bắn pháo hoa. Ellen chắc chấn sỗ gặp khó khàn trong việc bán vé cho sự kiên này, bời vì khách hàng tiểm tàng của cô nhanh chóng nhạn ra rằng họ có thể xem mà không cần mu Những nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2 a vé. Buổi trình diỗn pháo hoa khồng có tính loại trừ, do vậy mọi người có động cơ trờ thành người hưởng lợi không trả tiến.Có quan điểm cho rằng nguyNhững nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2
ên nhân cùa thất bại thị trường này là do ngoại ứng. Nếu Ellen đầu tư thực hiện buổi bắn pháo hoa, cô sỗ mang lại ích lợi ngoại ứng đối vói những ngườCHƯƠNG 11 HÀNG HOÁ CÔNG CỘNG VÀ NGUỐN LỰC CỘNG ĐỔNGMột bàn tình ca cổ đã khẳng định rằng “nào ai bán mua những thứ quý nhất trên đời." Chúng ta có thổ Những nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2 được xã hội mong muốn, nhưng nổ lại không đem lại lợi nhuận tư nhân. Cuối cùng, Ellen sẽ đưa ra một quyết định không hiệu quả dưới góc độ xã hội là không đầu tư thực hiện buổi bắn pháo hoa nữa.Mặc dù thị trường tư nhân thất bại trong việc thực hiên buổi bắn pháo hoa mà dân cư thị trấn Smalltown mon Những nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2 g muốn, nhưng giải pháp đối với vấn dẻ của thị trấn Smalltown rất rô ràng: chính quyên địa phương có thổ tài trợ cho lỗ hội 4 tháng 7. Hội đổng thị trNhững nguyên lý cơ bản của kinh tế học (Tập 1): Phần 2
ấn có thể tảng thuế đánh vào mỗi cá nhân thêm 2 đô la và sử dụng số tiển này để thuê Ellen thực hiện buổi bắn pháo hoa. Mọi người ờ thi trán SmalltownGọi ngay
Chat zalo
Facebook